Czy jeszcze da się uratować Oliwę?

Przez wieki wizerunek Oliwy był niezmienny. Doskonale oddają to ryciny, sztychy oraz obrazy najczęściej malowane ze wzgórz morenowych okalających od południa, to urokliwe miejsce.

Nad okolicą górowała olbrzymia bryła kościoła wraz z zabudowaniami byłego klasztoru pochodzącego z XIII wieku, oraz usytuowany obok na wzgórzu kościółek św. Jakuba. Zabudowania te wyraźnie dominowały nad rozległym parkiem i Pałacem Opatów. Wystarczyło zaledwie parę ostatnich lat aby ten obraz zniszczyć. Tak pielęgnowany i broniony przez wieki. Ostatnia batalia o zachowanie nienaruszalności tego miejsca odbyła się na początku XX wieku (piszę o tym w tekście zatytułowanym „Ratujmy Oliwę”).

Oliwa, willa przy ulicy Liczmańskiego (MEGA)

Teraz już nikt nie walczy, za nic się ma wartości które przyświecały naszym poprzednikom, teraz liczy się co innego. Właściwie już nie wiadomo czy jeszcze komuś zależy na utrzymaniu dawnego charakteru Oliwy. Mierna dyskusja nad tym problemem dała tylko śmiałość decydentom do przeforsowania swojego planu. Dziwię się szczególnie środowisku dziennikarskiemu, które nie broniło sprawy. Zastanawia mnie brak reakcji  szczególnie naszej gdańskiej telewizji, przed nosem której powstanie dżungla wieżowców. Nie poświecono choćby minuty tej bulwersującej decyzji. To, że teren należał właśnie do telewizji, nie powinien mieć żadnego znaczenia na podjęcie dyskusji nad przyszłym jego zagospodarowaniem. Cyniczni przedstawiciele miejscowego biznesu postawili na swoim. Zmienili początkowe ustalenia o niskiej zabudowie, która powinna być dostosowana do okolicy XIX-wiecznego cmentarza i starego zabytkowego, znanego na cały świt kompleksu parkowego. Teraz jak się dowiaduje zmieniono plan zagospodarowania i  powstaną  kilkunastopiętrowe wieżowce. Tylko pogratulować. Brak słów  i niemoc.

Północna część parku w Oliwie, dworek Johanna Saltzmanna

Obok, po drugiej stronie ulicy Opackiej, przy rozbudowie zabudowań ogrodnika parkowego Johanna Saltzmanna (przełom XVIII i XIX wieku)  można było dotrzymać wszelkich okoliczności jakimi w takich warunkach powinni kierować się architekci, również i ci ogrodowi. Co więcej należący do korporacji Andrzeja Hassa teren zostanie udostępniony odwiedzającym park, który stanowić będzie jego integralną część. Szczerze mówiąc cała ta północna, przepiękna część parku i tak zostanie zasłonięta przez obcą dla tego miejsca zabudowę. Wielka szkoda, bowiem te olbrzymie zabudowania zaczynają dominować w Oliwie. Kilometr dalej obok lodowiska buduje się kolejny olbrzymi kompleks, dwieście metrów dalej następny, a Oliwa potrzebowała czegoś innego, bowiem w tej klimatycznej przestrzeni można było dalej budować z głową. Mamy doskonałe tego przykłady, realizacja kamienic czy willi na przykład przy ulicy Liczmańskiego czy Kaprów, świetnie wpasowanych w otaczające stare budownictwo.

Oliwa, ulica Kaprów (stare i nowe zabudowania) - inwestor Panorama Development

Owszem te nowe realizacje, to nie to secesyjne budownictwo, które pamiętam z lat sześćdziesiątych np. przy ulicy Kaprów 3, gdzie teraz kończą ten świetnie wkomponowany w istniejącą zabudowę nowoczesny budynek. W tym miejscu stała interesująca stara kamienica ze schodami i gankiem obrośniętym bluszczem i przepięknym witrażem na półpiętrze. Nigdy nie mogłem zrozumieć dlaczego zburzono ten wspaniały bajkowy dom, gdzie moja mama chodziła układać włosy.

Oliwa, nowe zabudowania przy Olivii

I jeszcze jedno na koniec, z drugiej strony ulicy Opackiej, bliżej AWF ciągnie się jeszcze wolny teren. Jest dobra okazja, trzeba to szybko tanio kupić, zmienić plan zagospodarowania przestrzennego terenu, dołożyć jeszcze z 10 pięter, a może 20 i sprzedać. To oczywiście tylko dla naszego dobra. 
Stanisław Seyfried