PKW podała oficjalne wyniki II tury. Nawrocki wygrywa! » Państwowa Komisja Wyborcza ogłosiła oficjalnie po godz. 8.30 wybór Karola Nawrockiego na Prezydenta ... Likwidator Radia Gdańsk z wierchuszką KO na marszu w Warszawie » Zamiast “czystej wody” jest gęsty szlam w Radiu Gdańsk. W niedzielę, 25 maja, w Warszawie odbyły się... Kim naprawdę jest Karol Nawrocki? Co mówią o nim ludzie z Gdańska, byl... » „To jest po prostu człowiek, który swoją pracowitością wspiął się na poszczególne stanowiska, ale za... Apel do rodaków przed drugą turą wyborów prezydenckich » My, uczestnicy Konferencji Formacji Niepodległościowej, 24. organizacji działaczy opozycji antykomun... Janusz Szewczak: Nawrocki szansą Konfederacji - albo szparagi u kancle... » Karol Nawrocki ma własny obraz i wizje rozwoju Polski, Polski, która ma ambicje, aspirację, która in... Odezwa Obywatelskiego Komitetu Poparcia dr. Karola Nawrockiego w wybor... » Odezwa Obywatelskiego Komitetu Poparcia dr. Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich – przed II t... Prof. Piotr Czauderna: Dlaczego Karol Nawrocki? » Za niecały tydzień będziemy głosować w wyborach nowego prezydenta Polski, być może w najważniejszych... Gdańszczanie za Nawrockim. Grzegorz Berendt: Polegać jak na Zawiszy » Każdy z nas zna tytułowe porównanie. Są ludzie, których jesteśmy pewni; wiemy, że nie zawiodą, dotrz... Gdański park roz(g)rywki - samo(PO)moc miejska » W czerwcu przed gdańskim sądem kolejna rozprawa w procesie Janiny H., teściowej b. prezydenta Gdańsk... "Wywiadówka" programowa gdańskiej tvp: komentowanie... komentatorów i ... » Na kolejnym posiedzeniu spotkała się rada programowa TVP 3 Gdańsk. Jej obradami kierował przewodnicz...
Reklama
PKW podała oficjalne wyniki II tury. Nawrocki wygrywa!
poniedziałek, 02 czerwca 2025 07:49
PKW podała oficjalne wyniki II tury. Nawrocki wygrywa!
Państwowa Komisja Wyborcza ogłosiła oficjalnie po godz. 8.30
Kolejarz Wybrzeża nie wykoleił...
poniedziałek, 05 maja 2025 17:36
Kolejarz Wybrzeża nie wykoleił...
Co prawda po 5 biegach Wybrzeże przegrywało z Kolejarzem w Opolu
Transferowa ofensywa w Lechii trwa
piątek, 21 czerwca 2024 15:31
Transferowa ofensywa w Lechii trwa
Już tylko miesiąc został do inauguracji Ekstraklasy w
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
czwartek, 06 czerwca 2024 13:56
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
Inauguracja nowego sezonu PKO Ekstraklasy odbędzie się w piątek 19

Galeria Sztuki Gdańskiej

Magdalena Heyda-Usarewicz
niedziela, 13 kwietnia 2025 18:00
Magdalena Heyda-Usarewicz
Kiedy pod koniec lat 50. XX w. Magdalena Heyda-Usarewicz, młoda

Sport w szkole

Rozdano medale w wioślarstwie halowym
sobota, 30 marca 2024 16:46
Rozdano medale w wioślarstwie halowym
22 marca w hali sportowej Szkoły Podstawowej 94 po raz kolejny

"Gdańska" w antrakcie

„Rowerzyści” Volkera Schmidta
niedziela, 16 lutego 2025 14:18
„Rowerzyści” Volkera Schmidta
Dziwne uczucie niedosytu, znaku zapytania i bezradności towarzyszy
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Zapomniany cmentarz, tajemnicze zgony pacjentów
sobota, 28 grudnia 2024 17:15
Zapomniany cmentarz, tajemnicze zgony pacjentów
Spacerując lasami okalającymi Wejherowo, w okolicy ulicy Jana III
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Gustav Breuning, Alf Bachmann, Theo Balzer i inni

Ocena użytkowników: / 53
SłabyŚwietny 
środa, 10 lipca 2013 17:51

Pomimo działań wojennych jakie na początku XIX wieku dotknęły Gdańsk, lata te należy uznać za wstęp do szybkiego rozwoju kulturalnego miasta. Zalążek dała założona w 1804 roku Prowincjonalna Szkoła Artystyczna.


Szkoła nosiła status półwyższej uczelni i była odpowiedzią  na przeprowadzaną reformę w Pruskich Akademiach Sztuki  w 1786 roku. Niedaleko bo w Królewcu w 1842 roku powstała  druga Szkoła Plastyczna jednak już o nieco wyższym statusie, bo Akademii. Szkoły te  miały olbrzymie znaczenie dla rozwoju obu miast. Od tego momentu zarówno Gdańsk jak i Królewiec stały się ośrodkami , gdzie można było zdobyć solidne wykształcenie malarskie pomimo ich prowincjonalnego położenia w stosunku do innych niemieckich miast. Dzięki temu mniejsze miejscowości położone w okolicy otrzymały łatwiejszy dostęp do studiów malarskich. Wydaje się że największymi  reprezentantami pomorskiej sztuki byli artyści wywodzący się z Kwidzyna. Urodziło się tam wielu doskonałych malarzy między innymi: Thuro Balzer (1882-1967), Gustav Meissner (1830- 1910), Wilhelm Carl Räuber (1849-1926), Eugen Windmüller (1842-1927), Ernst Kolbe (1876-1945) czy Georg Knorr (1844-1916).


alt

Brama Długouliczna (Złota Brama) - siedziba Prowincjonalnej Szkoły Artystycznej


Natomiast z pobliskiego Malborka pochodził znakomity malarz niemiecki, ekspresjonista, przedstawiciel Berlińskiej Secesji Bruno Krauskoph (1892-1960). Duża osobowość, wielki twórca, którego losy rzucały po świecie od Niemiec przez Polskę, Francję, Szwajcarie, Norwegię, Stany Zjednoczone aż do jego powrotu tuż przed śmiercią do Berlina. Niedaleko Malborka urodziła się w Nowym Stawie ilustratorka i graficzka, studiująca w Gdańsku a później w Lipsku Eva van Blericq (1919-?), a w pobliskim Sztumie malarz i grafik Robert Assmus (1842-1904). Inny znany przedstawiciel niemieckiej sztuki pochodzący z Tczewa, stały bywalec największych  europejskich aukcji sztuki, to pejzażysta Alfred Bachmann (1863-1956), uczeń  prof. Maximiliana Schmidta z Królewieckiej Akademii Sztuki, studiujący później w Monachium. Z Tczewa pochodziła również malarka Dorota Stroschein (1882-1967).   


alt

Eugen Windmüller (1842-1927), "Głowa kobiety", olej, płótno


Dużą cześć kolekcji malarstwa XIX i pierwszej połowy XX wieku, zgromadzonej przez gdańszczanina Andrzeja Walasa, stanowią obrazy artystów pochodzących z Pomorza, między innymi wyżej wymienieni. Tworzą oni wraz z twórcami gdańskimi, tymi, którzy przez krótki czas przebywali w Gdańsku oraz tymi, którzy przyjeżdżali tu aby malować weduty oraz krajobrazy znad Zatoki Gdańskiej wielką kolekcję malarstwa gdańskiego o najwyższych walorach artystycznych. Część tego zbioru, wiosną tego roku pokazana została podczas wystawy w Muzeum Miasta Sopotu. Szkoda tylko, że muzealnicy z Sopotu nie dotrzymali słowa i nie wydali  z tej niepowtarzalnej wystawy tak oczekiwanego przez wszystkich obiecanego katalogu. Być może, że ten unikatowy zbiór, już niedługo doczeka się takiego wydawnictwa. Wśród trójmiejskich koneserów sztuki, wystawa wywołała spore poruszenie. Wielu z nich po raz pierwszy zobaczyło ekspozycję  prezentującą na przestrzeni dwóch wieków, tak wielu zupełnie nieznanych malarzy.  Prezentowanych było blisko sto obrazów, trzydziestu artystów, również i tych wywodzących się z Pomorza oraz Elbląga. Twórcy związani z Gdańskiem, chociażby poprzez odbywane tu  studia malarskie, stanowili  sporą grupę  malarzy, których prace pokazane były na wystawie.


Podobny zbiór XIX i XX wiecznego malarstwa, obejmujący omawiany teren posiada Muzeum Prus Zachodnich w Münster, blisko od 40 lat gromadzące dobra kultury i sztuki regionu położonego nad  dolnym biegiem Wisły. Obie uzupełniające się kolekcje stanowią olbrzymią ekspozycję mało znanego malarstwa, które w osobnych prezentacjach, zarówno niemieckiej jak i polskiej było już przedstawiane. Dalej jednak brakuje wspólnej wystawy prezentującej całość  tych rzadkich, a zarazem wyjątkowych kolekcji. Warto więc od czasu do czasu wracać do tych kolekcji, aby przedstawiać kolejnych ciekawych artystów i ich dzieła.


alt

Gustav Breuning (1827-1902), "Panorama Grudziądza z wioślarzami", olej, płótno


I tak ważnym miastem ze względu na jego położenie na Pomorzu, był usytuowany kilkanaście kilometrów od Tczewa na południe, Grudziądz. Mieszkał tam i tworzył, urodzony gdzieś na Pomorzu, Gustav Breuning(1827-1902). Malarz o którym wiadomo bardzo mało. Był portrecistą, malował  weduty i pejzaże przeważnie te związane z Grudziądzem i Wisłą. Trudno powiedzieć gdzie się uczył, niewątpliwie miał za sobą lata nauki rzemiosła malarskiego. Wiadomo o jego podróży studyjnej do Włoch jeszcze jako młodego adepta sztuki malarskiej. Po zawarciu związku małżeńskiego, Breuning osiadł na stałe w Grudziądzu,  gdzie malował już do końca życia. Był realistą a jego nadwiślańskie pejzaże z widokiem na położony na skarpie Grudziądz, przeważnie przedstawiają miasto w rozległych panoramach, widocznych od strony Wisły. Był twórcą w pełni oddanym ukochanemu przez siebie miejscu. Widoki komponował w sposób dostojny, godny i okazały. Starał się wiernie odtwarzać rzeczywistość, dokładnie, zgodnie z wyczuwalnymi,  obowiązującymi jeszcze wówczas zasadami bidermaieru, tak aby uwypuklić piękno krajobrazu. Często kompozycje ożywiał sztafażem, tak jak w przypadku prezentowanego obrazu. Na pierwszym planie widzimy wioślarzy w swoich łodziach, prawdopodobnie z Grudziądzkiego Stowarzyszenia Wioślarskiego, które pod koniec XIX wieku były bardzo modne. Warto wspomnieć, że grudziądzkie stowarzyszenie powstało 5 lat przed namalowaniem obrazu i było jednym z najstarszych klubów wioślarskich w Prusach Zachodnich. Obraz został namalowany w 1890 roku, stąd w oddali na horyzoncie „majaczą” przęsła grudziądzkiego mostu, który został zbudowany pod koniec 70 lat XIX wieku. Panorama miasta przedstawiona jest od strony północnej. „ Po lewej stronie widoczna jest Góra Zamkowa z wieżą Klimek (pozostałość po zamku krzyżackim, wieża wysadzona została  przez Niemców w 1945 r.). Za Górą Zamkową znajduje się panorama miasta od strony Wisły z ciągiem spichlerzy oraz wieżą kościoła farnego pw. św. Mikołaja. W części środkowej, w oddali na horyzoncie, widoczny jest zarys Kępy Strzemięcińskiej.”* Pozostałe trzy znane obrazy Gustava Breuninga posiada Muzeum w Grudziądzu. Parę prac w swoich zbiorach ma również Muzeum Prus Zachodnich w Münster.
Warto na zakończenie, przypomnieć, że  w Grudziądzu lub najbliższej okolicy urodziło się jeszcze paru malarzy między innymi: Julius Wentscher (1881-1961), Helen von Bieler (1874- ?), Herbert Wentscher (1900- ?). Wszyscy Oni tworzą historię sztuki Pomorza. Ich twórczość pozostawiła sentymentalny krajobraz wspomnień, który trzeba zachować dla przyszłości.

*Ikonograficzny opis obrazu przygotowała Emilia Markot- Kierownik Działu Sztuki Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu.


Stanisław Seyfried (galeriaessey@wp.pl)

galeria-essey.pl


Inne artykuły związane z:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież