Koło ratunkowe dla budżetu

W Zespole Szkół Budownictwa Okrętowego w Gdańsku oszczędzają energię i uczą się zawodu.

Mała skrzynka w podziemiu szkoły zapewnia oszczędności energii pozwalające zmniejszyć moc zamówioną i oszczędzić kilkanaście tysięcy złotych rocznie w miejskim budżecie. To urządzenie PMC (Promar Monitoring Controller) i system PMS (Promar Monitoring System). Do skrzynki podłącza się urządzenia w budynku, czyli węzły cieplne, liczniki, sterowniki, czujniki, itp.  PMC łącząc się przez Internet się  PMS, koordynuje ich pracę. Kotłownia w Zespole Szkół Budownictwa Okrętowego w Gdańsku w niczym nie przypomina starej, pełnej miału węglowego, wilgotnej komórki. A do ogrzania są dwa pokaźne obiekty i dwa mieszkania. W ZSBO powiodła się fuzja dydaktyki, praktyki i innowacyjnych rozwiązań zaproponowanych przez Infracorr.

Zmodernizowana instalacja c.o. i ściany wyłożone ceramicznymi kafelkami – to nowoczesny węzeł ciepłowniczy i jednocześnie szkolne laboratorium  praktycznej nauki zawodu w Zespole Szkół Budownictwa Okrętowego w Gdańsku. Andrzej Mądrzak, dyrektor szkoły, żartując, opowiada o planach modernizacji węzłów ciepłowniczych, zrealizowanych przed czterema laty, kiedy to Miasto Gdańsk rozpisało przetarg. Wygrał Infracorr wprowadzając modelowe rozwiązanie autorstwa polskich inżynierów z Bydgoszczy. Mądrzak wspomina - Nie miałem wyjścia bo firma Infracorr wygrała przetarg organizowany przez miasto. Szkoła została wytypowana do modernizacji węzła. Sfinansowane  z inwestycji miejskich prace dzisiaj przynoszą wymierne oszczędności.  Spełniła się zatem moja wizja szkolnego laboratorium i możliwości praktycznej nauki zawodu z funkcjonalnością, czyli powiązanie dydaktyki z innowacyjnością.

Dla dyrektora Mądrzaka ogrzewanie nie ma tajemnic. Te rozwiązania poznał m.in. na statkach, na których był IV mechanikiem, odpowiedzialnym m.in. za ogrzewanie -  Nie można mi wcisnąć „lipy” – dodaje. 
- Cykl trzyletni szkolenia uczniów jest oparty na pracy w brygadzie i zdobywaniu profesjonalnych szlifów. Kształcenie zawodowe u nas to modelowy przykład współpracy przemysłu i szkoły. Przez trzy lata uczniowie nabywają umiejętności praktyczne, a pracodawca może obserwować uczniów i wybrać najlepszych. Będąc ostatnio na wizytacji trafiłem na moment gdy jeden z absolwentów szkoły podpisywał umowę o pracę –  uzupełnia Mądrzak.
- W tej szkole po trzech latach kształcenia uczniowie  trafiają na rynek pracy i z marszu mają zatrudnienie. Przed szkolnictwem zawodowym jest przyszłość. Warunek – dobra współpraca z lokalnym biznesem – uważa Mądrzak i podkreśla, że walorem nowoczesnego kształcenia jest też jego innowacyjność. Dyrektor chwali absolwentów.

- System PMS, to system opracowany przez firmę z Bydgoszczy, całkowicie polski. To polska innowacyjna myśl techniczna, której inni mogą się od nas uczyć – zauważa Lucjan Stachowski, uznany specjalista w zakresie ciepłownictwa.
Wtóruje mu inżynier z Infracorr:
- System PMS  zbiera przez Internet dane o wszelkich parametrach energii elektrycznej i cieplnej, pracy węzła ciepłowniczego oraz zużyciu wody, analizuje ich zużycie i prezentuje informacje umożliwiające podejmowanie decyzji.  Użytkownik obiektu ma bieżące i historyczne  informacje, może przeanalizować, czy obiekt wykorzystuje racjonalnie media energetyczne i wodę określić ich optymalny poziom konsumpcji a także sprawdzić jakość dostarczanej do obiektu energii lub ciepła. System sam powiadamia użytkownika, np. przez SMS , o sytuacjach zdefiniowanych jako alarmowe pomagając w eliminacji usterek i poprawieniu funkcjonowania obiektu. Informuje  np. że jest wyciek wody w szkole. Kierownik administracyjny może sam definiować konieczne alarmy i wie gdzie i jak ma zareagować – opisuje Dominik Mieczkowski, z-ca kierownika Centrum Nowych Technologii w Infracorr.

Dzięki temu w szkole jest całodobowy dozór. Wszelkie media i wodę obejmuje kontrola PMS.
- Mogę zareagować telefonując do dyżurnego z informacją, że woda leci bez potrzeby – zauważa Mądrzak, wspominając jak wcześniej po godzinie 22 telefonował, że gdzieś jest wyciek wody, a dyżurny był zaskoczony, skąd dyrektor wie, że woda cieknie. Koniec z utrapieniem przeciekającej spłuczki, czy palącego się zbytecznego oświetlenia.

- System PMS bada temperaturę, zbiera parametry pracy węzła i zużycie wody. Urządzenie kontaktuje się z ciepłomierzami, czujnikami temperatury, wodomierzami głównymi i pomocniczymi określa chwilowy poziom zużycia m bada również jakość dostarczanego ciepła przez GPEC– mówi  Stachowski.
- Jeśli coś niepokojącego dzieje się w budynku szkoły, reagujemy natychmiast, potrzebne jest obniżenie temperatury c.o. od godz. 16:00 do 6:00 rano, gdy nie ma potrzeby by w pełni ogrzewać obiekt – zmniejszamy ogrzewanie, a jeśli są planowane zajęcia wieczorowe lub weekendowe –  dostosowujemy ilość ciepła do godzin zajęć. System działa 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu Nie ma zapalania wszystkich świateł  przy sprzątaniu szkoły, skorygowane jest nadmierne zamówione moce cieplne i elektryczne, zminimalizowane ubytki zimnej i drogiej wody – opowiada  Janusz Żarna, kierownik gospodarczy obiektu, który ma niebanalne 7700 m2 powierzchni użytkowej do zarządzania.

 
Inną wartościową cechą systemu, jest możliwość korzystania z rejestracji danych dla obserwacji, nadzoru oraz  analizy zużycia okresowego i chwilowego, a dzięki tym informacjom pozwala na ograniczać nadmierne lub nie uzasadnione zużycie a w tym jest największa korzyść ze stosowania PMS, obsługa jest łatwa login, hasło i już pojawia się na ekranie schemat szkolnych instalacji.
- Nawet ta przysłowiowa zepsuta  spłuczka, która zawiesza się okresowo i raz działa a raz nie działa i przepuszcza hektolitry jest rejestrowana,  a to już są wymierne złotówki jeśli daje się szybko zlokalizować – dodaje Stachowski.

Dodatkowy plus to fakt, że po modernizacji w ZSBO w dwóch przyszkolnych mieszkaniach komunalnych jest oddzielony węzeł i mieszkania mają osobne podinstalacje, nie trzeba już utrzymywać wysokich temperatur w całej instalacji co. szkoły , aby było w nich ciepło. Dzięki temu na przykład w weekend lub w przerwie świątecznej można obniżyć temperaturę grzania i wymierne efekty zużycia energii są natychmiastowe.

Wymierne efekty korzystania z systemu PMS to m.in. obniżenie mocy zamówionej na ciepło
o 100 kW, co w skali roku pozwoli na zmniejszenie opłat za ciepło o niemal 9 tyś zł.
Dzięki całodobowemu dozorowi udało się wyeliminować problem niepotrzebnie włączonych świetlówek, zminimalizować ubytki zimnej wody itp.  Gdy okazuje się poprzez porównanie rok do roku, że dzięki monitorowaniu zużycia energii można zaoszczędzić co piątą złotówkę wydawaną na wodę i ciepło i prąd, również termin telemetria staje się bardziej przyjazny.

W ZSBO powiodła się fuzja dydaktyki, praktyki i nowoczesnych technologii zaproponowanych przez Infracorr, we współpracy z Dyrekcją Rozbudowy Miasta Gdańsk i GPEC.

W klasie spotykamy uczniów Patryka, Bogdana i Artura. Wszyscy chcą dalej się kształcić w Technikum, później studia (może?). Skromnie przyznają, że wiedzę mają „no może w 50 procentach”, ale poradzą sobie z węzłami ciepłowniczymi. C.O. nie ma dla nich większych tajemnic. Pozostaje jeszcze sfera projektowa, ale z praktyką radzą sobie – zapewniają.
- Zmodernizowany i nowoczesny węzeł będący źródłem ciepła, pełni więc  również pełnił funkcję edukacyjną. Uczniowie na jego podstawie uczą się elementów mechatroniki w specjalnej sali komputerowej i uczestniczą w programie oszczędzania ciepła, energii elektrycznej i wody w szkole. Węzeł został przygotowany do tego celu poprzez oznaczenie wszystkich urządzeń oraz dostarczenie pomocy dydaktycznych w postaci modeli różnorodnych urządzeń (magnetyzer, odmulacza, zawory bezpieczeństwa, wymiennik ciepła i inne) i podłączony poprzez PMS do monitorowania i zarządzania poprzez Internet Systemem Zdalnego Zarządzania Zużyciem Mediów Energetycznych i Wody. Przyszli absolwenci  będą mieli możliwość pracy w GPEC stwarza to umowa zawarta ze szkołą
- Dydaktyka, nowoczesność, praktyka – puentuje dyrektor Mądrzak.
Kiedy coś się dzieje z systemu spływa informacja zwrotna – nastąpił problem. Konieczna jest szybka reakcja. I są również wymierne oszczędności finansowe kilkunastu tysięcy złotych rocznie, budżet miejski mniej wydaje.

Zdalne zarządzanie mediami energetycznymi (ciepło, energia elektryczna, gaz) i wodą wdrożono w 58 obiektach oświatowych w Gdańsku. System zdalnego zarządzania mediami energetycznymi i wodą System PMS w obiektach gdańskiego Urzędu Miasta obecny jest od pilotażowych instalacji dokonanych już 2008 roku. System pozwala na zdalną rejestrację oraz regulację parametrów pracy urządzeń i instalacji drogą łączności bezprzewodowej GPRS i przez Internet, a także na cyfrowe przetwarzanie i analizę zbieranych danych. Często zdarza się, że to sami pracownicy szkół kontaktują się z Infracorrem z prośbą o pomoc w uzyskaniu większych oszczędności w rachunkach.
- Korzyści wynikające z wdrożenia systemu PMS  można obliczyć, wskazując dokładne, wymierne wartości w złotówkach.
- Jest też wiele innych działań, które przynoszą efekty mniej wymierne. Należą do nich m.in. te polegające na bieżącej regulacji parametrów węzłów ciepłowniczych i kotłowni, wykrywanie szeregu małych wycieków z instalacji zimnej wody, lub wyłącznie odbiorów elektrycznych,  czyli nawyki oszczędzani , jest nie bez znaczenia utrzymywany przez Infracorr bezpośredni kontakt z personelem szkół i   praktyczne szkół  edukowanie pracowników o konieczności dbania o wydatki na ciepło, prąd i wodę to jest wielka wartość, wynikająca ze świadomości, że ktoś kieruje takimi działaniami i sprawuje nadzór – wylicza Dominik Mieczkowski.

Rzeczywiste informacje o poziomie zużycia mediów energetycznych w obiektach to również podstawa do trafnych  decyzji inwestycyjnych i remontowych których korzysta DRMG. Zgromadzone dane określają wysokość zapotrzebowania budynków w energię i ułatwią opracowanie audytów  i certyfikatów energetycznych , takich rzeczywistych a nie teoretycznych i utrzymywać osiągnięte wartości.

System zdalnego monitoringu PMS pozwala na bieżąco oraz za poprzednie okresy precyzyjnie kontrolować działania i zaniechania administracji budynków, sprawdzać i korygować zużycie mediów i wody , mieć rzeczywisty wpływ na ich koszty.
 Zarządzanie mediami energetycznymi i wodą w obiektach komunalnych, wymusza lepsze gospodarowanie powierzonym mieniem, przynosi wymierne efekty ekonomiczne dla miejskiego budżetu.

Radni o projekcie realizowanym w ZSBO:

Maciej Krupa, szef klubu radnych PO w Radzie Miasta Gdańska:
Tylko przyklasnąć można rozwiązaniom, które rozumnie pozwalają oszczędzać energię i chronić środowisko. Nie znam technicznych rozwiązań projektu stosowanego przez inżynierów z Infracorru, ale warto się temu przyjrzeć. W budżecie są od lat rezerwowane środki na termomodernizację, ale głównie rozumianą jako docieplenia budynków. Innowacyjne rozwiązania to krok naprzód. Wpisuje się to też w politykę Unii Europejskiej dotyczącą strategii 2020 i ochrony środowiska. Bardzo możliwe, że pozyskamy na ten cel także środki unijne.

Jaromir Falandysz, radny Rady Miasta Gdańska (PiS):
Podpisuję się pod każdym dobrym pomysłem, który sprzyja oszczędnościom w gospodarowaniu energią, czy wodą. Nowoczesna technologia, innowacyjne rozwiązania zastosowane przy przesyłaniu i użytkowaniu urządzeń ciepłowniczych warte są wsparcia. Podobnie patrzę na działania termomodernizacyjne, które pozwalają zaoszczędzić tak publiczne, jak prywatne pieniądze. Nie ma bowiem powodu, by przepłacać skoro technologia pozwala na oszczędności, bez zbytecznych strat.   

Jolanta Banach, radna lewicy Rady Miasta Gdańska:
Na razie nie zwracano się do mnie z poparciem projektów innowacyjnych wdrażanych poprzez inteligentne systemy zarządzania energią.  To co daje oszczędności godne jest wsparcia.  Niemal wszystko rozbija się o koszta. Miasto ogłaszając przetargi i wspierając  takie przedsięwzięcia ma tu znaczne pole do popisu. W końcu wszelkie mądre działanie pozwala odbudować nadwątloną wiarę w miejskie władze. Warto pomyśleć o rozszerzeniu oferty np. o wspólnoty mieszkaniowe. Trzeba jednak ludzi do tego przekonać i stymulować działania, więc przede wszystkim potrzebna jest informacja.
ASG