Deklaracja sopocka EFNI 2013

Co dalej Europo? Jak na nowo urządzić Stary Kontynent? Jaka jest perspektywa biznesu? Na te pytania próbowali odpowiedzieć uczestnicy III Europejskiego Forum Nowych Idei (EFNI), które odbywało się przez trzy dni 25-27 września 2013 w Sopocie.


Forum zainaugurowali, poprowadzili i zamknęli Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan oraz Jerzy Buzek, przewodniczący Rady Programowej EFNI (oboje na zdjęciu poniżej). Podczas podsumowania forum 27 września, około tysiąc uczestników wielu narodowości podjęło Deklarację Sopocką. Zawiera ona odezwę do rządów i społeczeństw krajów europejskich.

Oto treść tej deklaracji:

Europa i świat zderzają się z wielkimi wyzwaniami. Nikt nas  - Europejczyków nie zwolni z konieczności określania wizji Europy XXI wieku. Zmagając się z kryzysem w wielu krajach, szukamy nowych rozwiązań dla społeczeństw, dla gospodarki, dla europejskiej demokracji. Bez dobrych odpowiedzi, nie zbudujemy programu działania, który przyniesie rozwój, bezpieczeństwo, trwałe podstawy dobrobytu Europejczyków i wzmocni naszą pozycję w świecie.

Problemy, z którymi Europa się mierzy, nie są możliwe do rozwiązania w krótkim czasie, a poczucie nieuchronności kryzysu wspólnych wartości, stałe zagrożenia wynikające z rozbieżnych interesów państw członkowskich, będą nam towarzyszyły jeszcze długo. Wzbudzenie europejskiej solidarności, rekonstrukcja europejskiego modelu gospodarczego i społecznego, sprostanie wyzwaniom demograficznym i powtórne wejście na ścieżkę wzrostu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki europejskiej, wymaga żmudnej pracy. Musimy być w tym razem. Przyszłość kolejnych pokoleń Europejczyków jest naszą wspólną odpowiedzialnością. Musi być ona oparta na wartościach budujących europejską tożsamość – otwartości, tolerancji, szacunku, pracy, solidarności, współpracy i dialogu.

Sygnatariusze deklaracji  wskazują trzy najważniejsze obszary, które definiują kształt Europy w XXI wieku.

1. Dbałość o trwałość wielkiego europejskiego projektu, stabilność demokracji, instytucji europejskich i budowanie zaufania między mieszkańcami Europy. Do tego niezbędne jest:
* określenie tożsamości Europy XXI wieku w wymiarach społecznym, politycznym i gospodarczym. Zdając sobie sprawę z tego, że Unia Europejska pozostanie swoistą hybrydą, łączącą zasady funkcjonowania federacji z silnymi państwami narodowymi, uznając niezależne działania poszczególnych państw, niezbędne jest tworzenie jednolitych mechanizmów kontrolnych funkcjonowania administracji i poszczególnych instytucji, tak, by w przyszłości unikać kryzysów w wymiarze gospodarczym i ułatwiać współpracę ponadnarodową.   *konsekwencja działania. Wychodzenie z kryzysu będzie możliwe wyłącznie dzięki determinacji całej Unii Europejskiej i poszczególnych państw członkowskich we wprowadzaniu reform. Konieczne jest szybkie doprowadzenie do końca dyskusji o finalnym kształcie strefy euro i realizacja zaplanowanych działań. Nie można przy tym wykluczać ewentualnej redukcji zadłużenia tych krajów, które nie są w stanie samodzielnie wyjść ze spirali długu. Niezbędne będą w takim przypadku dodatkowe gwarancje skutecznej ochrony w przyszłości przed ponownymi kryzysami publicznego zadłużenia.
*odważne decyzje, solidarność i odbudowa zaufania do unijnych instytucji, do polityki, do biznesu i ludzi nawzajem do siebie. To zaufanie zostało nadwerężone przez kryzys finansowy, który stał się także kryzysem niezdolności podejmowania odważnych decyzji, kryzysem braku silnego przywództwa i wizji i niezdolnością wdrożenia dobrych pomysłów w życie. Bez otwartych odpowiedzialnych rządów i instytucji, trudno będzie zmierzyć się z wyzwaniami, jakie niosą globalne procesy polityczne, gospodarcze i społeczne.

2. Konkurencyjna i innowacyjna europejska gospodarka w zglobalizowanym wielobiegunowym świecie. Aby gospodarka stała się siłą napędową Europy, niezbędne jest:
*odbudowanie potencjału rozwoju. Przywrócenie szybkiego wzrostu gospodarczego musi pozostać priorytetem wszystkich rządów europejskich, ale wzrost powinien być oparty na trwalszych postawach – inwestycjach, a nie transferach finansowych. Temu służy podporządkowanie działań Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju wyłącznie celom rozwojowym oraz pełne wykorzystywanie różnorodnych mechanizmów finansowych wspierających inwestycje przedsiębiorstw. Konkurencyjność wymaga  wzrostu produktywności, innowacyjności i wydajności przedsiębiorstw – a tych celów nie da się osiągnąć bez poważnej, przemyślanej deregulacji unijnej gospodarki, nakierowanej przede wszystkim na te sektory, w których poprawa sytuacji da największy efekt. Warunkiem reindustrializacji Europy jest odpowiedzialna polityka energetyczna.
*wykorzystanie technologii cyfrowych. Europa pozostaje w tyle w stosunku do Ameryki i Azji w wykorzystywaniu nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych w biznesie i kulturze. Teraz jednak ma szansę jako pierwsza wprowadzić szybką digitalizację usług i administracji, tak, aby poprawić warunki prowadzenia biznesu w całej Europie.
*rozwój handlu międzynarodowego. Polityka handlowa już jest wielkim sukcesem Europy. Porozumienia o wolnym handlu przynoszą wszystkim krajom ogromne korzyści. Niezbędne jest skuteczne zakończenie rozpoczętych negocjacji dotyczących porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi, w dalszej kolejności z Japonią i Kanadą. Sukces kolejnych porozumień może przyczynić się do zwiększenia zaufania do instytucji europejskich w przyszłości.

3. Dbałość o przyszłość i inwestowanie w młode pokolenia Europejczyków. Aby młode pokolenia uczestniczyły w budowaniu wspólnej przyszłości Europy musimy:
*inwestować w edukację. Poziom edukacji zależy nie tylko od nakładów finansowych, ale również wsparcia otaczającej kultury. Warto dobre doświadczenia Finlandii w edukacji, czy Niemiec w obszarze edukacji zawodowej, przenieść mądrze do innych krajów europejskich, by umiejętności i kwalifikacje młodych Europejczyków stały się wyznacznikiem ich statusu i pozycji w świecie.
*budować rynek pracy, na którym łatwo jest znajdować nowe zatrudnienie, wspierać obecność grup do tej pory wykluczonych, by w przyszłości, gdy zasoby pracy w Europie będą się kurczyć, umieć włączyć tych, którzy do tej pory nie mogli znaleźć zatrudnienia. Młodzi ludzie powinni już w szkole zdobywać odpowiednie kwalifikacje niezbędne dla pracodawców, a osoby starsze powinny mieć większe szanse przekwalifikowania.
*podnosić kapitał społeczny. Skuteczność działań podejmowanych we wszystkich obszarach – od polityki przez gospodarkę po kulturę, zależeć będzie od zaufania ludzi do siebie, do europejskich i krajowych instytucji oraz zdolności do współdziałania. Poczucie wspólnej tożsamości, koncentracja na tym co łączy, a nie co dzieli i współpraca, są warunkiem stworzenia szans młodemu pokoleniu na godne funkcjonowanie w zmieniającej się Europie.
Europie potrzebna jest odwaga w podejmowaniu wyzwań. Zebrani w Sopocie we wrześniu 2013 r. deklarujemy poparcie i zaangażowanie dla takich decyzji i działań. Jesteśmy przekonani, że wspólny wysiłek i konsekwencja pozwolą wzmocnić wiarę w projekt europejski i na nowo urządzić Stary Kontynent.

Fot. Włodzimierz Amerski