W Gdańsku można zobaczyć oryginalne listy królów polskich, dzieła Jana Matejki i… Dagome iudex!

W Muzeum Narodowym w Gdańsku w oddziale Zielona Brama trwa właśnie wystawa pod tytułem „LUX IN ORIENTE – LUX EX ORIENTE. POLSKA I STOLICA APOSTOLSKA – 1050 LAT HISTORII”. Ta niesamowita ekspozycja składa się z bezcennych eksponatów, które zostały wypożyczone z różnych placówek i miejsc m.in. ze zbiorów Watykanu, Biblioteki Narodowej w Warszawie, czy Zamku Królewskiego. Wystawa ma na celu przybliżenie relacji państwa polskiego z Watykanem, a także prezentację historii chrześcijaństwa w Polsce. Odwiedzając Muzeum Narodowe w Gdańsku mamy szansę na własne oczy zobaczyć m.in. regest Dagome iudex pochodzący z około 1087 roku, Psałterz floriański z końca XIV wieku, Księgę henrykowską z 1270 roku oraz oryginalne dokumenty związane z papiestwem Jana Pawła II. A wszystko to za złotówkę, bo tyle kosztuje bilet.

„LUX IN ORIENTE – LUX EX ORIENTE. POLSKA I STOLICA APOSTOLSKA – 1050 LAT HISTORII” jest wystawą niezwykłą. Gdańszczanie i turyści mają możliwość obejrzenia około 180 eksponatów, które dokumentują i obrazują 1050-letnią historię chrześcijaństwa na ziemiach polskich, a także kontakty naszej ojczyzny ze Stolicą Apostolską. Wystawa podzielona jest na pięć działów tematycznych – „Polska Piastów 966-1370”, „Polska Jagiellonów 1385-1572”, „Rzeczpospolita Obojga Narodów”, „W niewoli, XIX w.” oraz „Wiek XX – wiek krwi i chwały”.

Podczas wystawy możemy podziwiać m.in. regest z najstarszego znanego dokumentu polskiego – Dagome iudex. Dokument powstał prawdopodobnie między rokiem 990, a 992, natomiast zachował się w formie obszernego wyciągu, który powstał prawdopodobnie w Rzymie około 1087 roku. Dagome iudex to dokument, w którym państwo polskie, nazywane w nim gnieźnieńskim, zostaje przez swojego władcę, najprawdopodobniej Mieszka I, poddane pod opiekę Stolicy Apostolskiej.

Ponadto podczas wystawy mamy okazję zobaczyć niesamowite zabytki i eksponaty takie jak: kopie relikwiarzy na głowę i rękę Św. Wojciecha, Rocznik Świętokrzyski Dawny z ok. 1120 roku, Księgę henrykowską z 1270 roku spisaną po łacinie, która zawiera zapis uznawany za pierwsze polskie zdanie „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwiaj”, co oznacza „Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj”, Bullę papieża Grzegorza IX oraz pieczęć bulli, rękopis „Kroniki Polskiej” Wincentego Kadłubka, kielich mszalny, który był darem Kazimierza Wielkiego dla Kościoła Św. Piotra i Pawła w Stopnicy, Psałterz floriański z końca XIV wieku, który zawiera teksty 150 psalmów w językach łacińskim, polskim i niemieckim, liczne prace lub kopie prac Jana Matejki, dokument króla Zygmunta III Wazy popierający krakowskich jezuitów w sporze przeciwko Akademii Krakowskiej, list króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego do papieża Klemensa X, list Jana III Sobieskiego do papieża Innocentego XI po zwycięstwie pod Wiedniem, mitrę papieża Piusa XI, buty papieża Jana XXIII, potwierdzenie wyboru papieża Jana Pawła II, odcisk dłoni papieża-Polaka z 2002 roku, breve beatyfikacyjne Jana Pawła II, Bullę kanonizacyjną Jana Pawła II.

Ze względu na znaczenie, wartość historyczną i wiek przedmiotów w salach wystawowych panuje półmrok. Pani, która dogląda wystawy poinformowała „Gazetę Gdańską”, że nawet moc lamp oświetlających eksponaty jest precyzyjnie ustalona, by nie naświetlać zanadto zbiorów, gdyż mogłoby to grozić ich uszkodzeniem. Podczas wystawy obowiązuje całkowity zakaz fotografowania, co jest zupełnie zrozumiałe ze względu na to, z jak cennymi przedmiotami mamy do czynienia. Zdjęć robić nie wolno, ale można za to skorzystać z oficjalnej aplikacji wystawy. Wystarczy, za pomocą programu, który pobierzemy za darmo, zeskanować kod, który dostępny jest przy każdym eksponacie, aby podziwiać fotografie i opisy danych przedmiotów. Pracownice muzeum są bardzo pomocne i tłumaczą co zrobić krok po kroku, by móc oglądać w smartphonie ulubione eksponaty. Aplikacja to także możliwość zapoznania się z wystawą dla osób, które nie będą w stanie zobaczyć jej „na żywo”.

Wystawa cieszy się dużym powodzeniem wśród mieszkańców i turystów, o czym poinformowała „Gazetę Gdańską” pani przy kasie biletowej i o czym mogliśmy przekonać się sami, ponieważ wystawę odwiedziliśmy w środku tygodnia, w godzinach wczesnego popołudnia, a mimo to w salach wystawowych było wielu odwiedzających w różnym przedziale wiekowym. Bilet na tę niesamowitą wystawę kosztuje zaledwie złotówkę.

Honorowy patronat nad wystawą objęli premier Beata Szydło oraz sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kardynał nuncjusz apostolski Pietro Parolin. Kuratorem wystawy jest ks. dr Marek A. Rostkowski, natomiast przewodniczącym komitetu organizacyjnego jest Andrzej Jaworski. W komitecie honorowym znaleźli się m.in. wicepremier i minister Piotr Gliński, szefowa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Beata Kempa,  sekretarz stanu Jarosław Sellin, marszałek Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, prefekt kongregacji ds. ewangelizacji narodów kardynał Fernando Filoni, przewodniczący administracji Bazyliki św. Piotra w Rzymie kardynał Angelo Comastri, metropolita gdański arcybiskup Sławoj Leszek Głódź.

Wystawa potrwa do 20 października bieżącego roku.

Karolina Rabiej