Karol Nawrocki z poparciem NSZZ „Solidarność” » Obywatelski kandydat na prezydenta Karol Nawrocki podpisał w czwartek umowę programową z Komisją Kra... Ankieta w PSL - dalej od Hołowni? » Władze PSL rozesłały do wszystkich członków partii ankietę zawierająca kilkadziesiąt pytań dotyczący... Prezes Trybunału Konstytucyjnego oskarża rządzących o zamach stanu! Sk... » Prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski na konferencji prasowej poinformował o tym, że ... Przywitać von der Leyen w Gdańsku - Solidarność zaprasza » 7 lutego w godz. 11-15 przed wejściem do ECS w Gdańsku NSZZ „Solidarność” organizuje protest przeciw... Most Siennicki naruszy przyczółki gdańskiej władzy? » Radni gdańskiej opozycji z Prawa i Sprawiedliwości skierowali doniesienie do Prokuratury Okręgowej w... Azyl gdańskiej władzy - parkowanie w centrum za friko » Blisko 7 godzin debatowali radni Gdańska i przedstawiciele miejskiej administracji podczas ostatniej... Zmarł Longin Mażewski » Nie żyje Longin Mażewski (68.l), w latach 1994-98 wiceprezydent Gdańska ds. finansowych w zarządzie ... Kotula z premedytacją kłamała o swoim wykształceniu? Informacje do Kan... » "Ministra" Katarzyna Kotula (Lewica) tłumaczy się, że poprawiła już błędne informacje na temat tytuł... List otwarty do radnych: dziś ul. Kaczyńskiego, jutro Adamowicza » Szanowni Państwo, Radni Miasta Gdańska,zwracam się do Państwa w związku z trwającymi od 10.01.2025 k... W Brukseli Jaki dewastuje politykę Tuska » W Parlamencie Europejskim trwa burzliwa debata po prezentacji programu polskiej prezydencji w Unii E...
Reklama
Azyl gdańskiej władzy - parkowanie w centrum za friko
sobota, 01 lutego 2025 09:34
Azyl gdańskiej władzy - parkowanie w centrum za friko
Blisko 7 godzin debatowali radni Gdańska i przedstawiciele miejskiej
Nowy Rok z futbolem - po raz 46. na AWFiS
środa, 01 stycznia 2025 19:21
Nowy Rok z futbolem - po raz 46. na AWFiS
Po raz 46. pracownicy oliwskiej Akademii Wychowania Fizycznego i
Transferowa ofensywa w Lechii trwa
piątek, 21 czerwca 2024 15:31
Transferowa ofensywa w Lechii trwa
Już tylko miesiąc został do inauguracji Ekstraklasy w
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
czwartek, 06 czerwca 2024 13:56
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
Inauguracja nowego sezonu PKO Ekstraklasy odbędzie się w piątek 19

Galeria Sztuki Gdańskiej

Bogusław Górecki - „Wśród wiatraków na Żuławach”
środa, 04 grudnia 2024 23:40
Bogusław Górecki - „Wśród wiatraków na Żuławach”
Ostatnio miałem przyjemność wzięcia udział w przygotowaniach

Sport w szkole

Rozdano medale w wioślarstwie halowym
sobota, 30 marca 2024 16:46
Rozdano medale w wioślarstwie halowym
22 marca w hali sportowej Szkoły Podstawowej 94 po raz kolejny

"Gdańska" w antrakcie

Charlie zmienia się w kurczaka
środa, 05 czerwca 2024 13:24
Charlie zmienia się w kurczaka
Od niedawna w Polsce uczniowie nie muszą odrabiać prac domowych.
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Zapomniany cmentarz, tajemnicze zgony pacjentów
sobota, 28 grudnia 2024 17:15
Zapomniany cmentarz, tajemnicze zgony pacjentów
Spacerując lasami okalającymi Wejherowo, w okolicy ulicy Jana III
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

„Józefka ” i „Magda”

Ocena użytkowników: / 56
SłabyŚwietny 
poniedziałek, 13 czerwca 2022 11:57

Profesor Józefa Wnukowa, legenda Sopotu, mieszkała przy ulicy artystów. Jednak jej legenda już dziś powoli zaciera się, nieliczni jeszcze pamiętają jej ostre zdecydowane podejście do życia.


Prawdziwy charakter jej osobowości ukształtowała wojna. Ale wcześniej ukończyła studia w Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i krótkie studia w Paryżu. Zaprzyjaźniona była z dużym towarzystwem przedwojennych polskich artystów, bywała w Krzemieńcu, Paryżu i Rzymie. Działalność na rzecz „Żegoty”, pomoc w ratowaniu znakomitych polsko-żydowskich malarzy: Artura Nacht Samborskiego, jego rodziny, a także pomoc w ratowaniu Jonasza Sterna i Marka Włodarskiego(Henryka Strenga) mogła zakończyć się najgorszym. Wraz z mężem i kilkoma przyjaciółmi, ale niezależnie prowadzili konspiracyjną działalność w lwowskiej „Żegocie” . Kiedy Niemcy powoli zaczęli „deptać im po piętach” przeprowadzili się do Warszawy. We Lwowie Wnukowa działała pod pseudonimem „Józefka”. Rozłąka z mężem była nieunikniona. Marian Wnuk mąż, wybitny polski rzeźbiarz działający w Zarządzie „Żegoty”, zamieszkał u swojego przyjaciela Jana Cybisa i dalej współpracował ze Stanisławem Teisseyrem, a żona podjęła współpracę z AK i po szybkim kursie, już jako łączniczka i sanitariuszka, odegrała znaczącą rolę w Powstaniu Warszawskim. Wydostała się nocą z walczącej stolicy, brawurową akcją, przeprawą wpław przez Wisłę z meldunkiem do gen. Berlinga. Teraz działała pod pseudonimem „Magda”. Jako przedwojenna taterniczka, pływaczka AZS Warszawa w warunkach stałego ostrzału przeprawy, dokonała niemożliwego wyczynu. Trafiona w nogę zemdlała po złożeniu generałowi ważnego meldunku. Trafiła do szpitala i dopiero teraz po wojennej walce o przyjaciół, malarzy, polskich Żydów we Lwowie, gehennie powstania, przepraw w kanałach warszawskich, szpitalu, mogła pomyśleć o swojej sztuce. W Łańcuchowie, niedaleko Lublina zbierała siły i tam spotkała polskich malarzy: Hankę i Jacka Żuławskich, Juliusza i Helenę Krajewskich, Aleksandra i Wandę Winnickich, Stanisława i Marię Teisserów, Jerzego Wolfa oraz swojego męża Mariana Wnuka. Wkrótce po zakończeniu wojny wszyscy zjechali do Krakowa na pierwszy ogólnopolski zjazd plastyków. 15 czerwca 1945 roku zadecydowali, że pojadą do Gdańska zakładać polska uczelnię malarską. W towarzystwie małżeństw: Hanki i Jacka Żuławskich, Krystyny ”Łady” i Juliusza Studnickich, a także Janusza Strzałeckiego wraz ze swoim mężem, a po pewnym czasie przy wsparciu Artura Nacht-Samborskiego oraz Stanisława Teisseyre’a, rozpoczęli organizowanie Instytutu Sztuk Plastycznych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie. Zajęcia rozpoczęli 15 października 1945 roku.

alt

Józefa Wnukowa, Kaczeńce nad Radunią, 1983, olej, płótno

alt

Józefa Wnukowa

Wojna wyzwoliła w artystce nowe emocje, stała się osobą nico zmienioną, mocniejszą i bardziej zdecydowaną. Pamiętam scenę, której byłem światkiem na początku lat 70. Podczas adaptacji wystawy w sopockim BWA, coś było nie tak i jej reakcja na błędy była natychmiastowa, ostre uwagi szubko przywróciły odpowiedni porządek. Jej jedna z najlepszych studentek śp. Zuzanna Strzelecka „Zula” wspominała swoją panią profesor: …”Zachwycała niezwykła osobowością. Do wszystkich swoich wystąpień w szkole przygotowywała się sumiennie. Czytała tony książek. Wszędzie musiała być pierwsza, a w ogóle uważano ja za nadzwyczajnego człowieka. Była bardzo oddana i zaangażowana, zawsze stawała w obronie pozycji szkoły, Sopotu i Polski. Przede wszystkim była tytanem pracy, wymagała bardzo dużo od studentów, ale jeszcze więcej od siebie. Pamiętam kiedy przyjechała delegacja z Londynu, żeby odznaczyć ją za działalność w czasie wojny, gdy była sanitariuszką. Wnukowa przeprosiła, mówiąc, że żadne odznaczenia jej się nie należą, ponieważ wypełniała tylko swój obowiązek. Odznaczenia powinni dostać chłopcy, którzy zginęli. I oczywiście odznaczenia nie przyjęła. Pod koniec życia „klepała biedę” nie wystarczało nawet na lekarstwa. Emerytury miała tyle co „kot napłakał” pomagałam jej, jak mogłam, chodziłam do urzędu po pomoc dla niej. Profesor Wnukowa mieszkała w Sopocie na Obrońców Westerplatte, tam gdzie mieszkał profesor Haupt.”*

alt

Józefa Wnukowa, Nad rzeką, 1989, olej, płótno

alt

Józefa Wnukowa, Przed deszczem, 1989, olej, płótno

Sztuka Józefy Wnukowej wywodzi się z doświadczeń artystów wychowanych w paryskiej szkole Józefa Pankiewicza, z którą zetknęła się dopiero po wojnie w Sopocie. Była wychowanką profesorów Władysława Skoczylasa, Miłosza Kotarbińskiego i Tadeusza Kulisiewcza, ale zawsze była jej bliska sztuka użytkowa. W 1947 roku objęła kierownictwo Zakładu Tkanin Dekoracyjnych, opracowała tkaniny obiciowe na zamku w Książu i Gołuchowie, brała udział w odbudowie Gdańska według jej projektów dekorowano elewacje kamieniczek. Malowała pejzaże, zazwyczaj morskie, była bliska kolorystom szkoły sopockiej. Zafascynowanie morzem było tak duże, że trwało przez całe dorosłe życie artystyczne, a częste podróże morskie przyczyniły się do powstania kilku ciekawych cykli malarskich do których na pewno można zaliczyć obrazy cyklu „Wśród mórz i oceanów”. Obrazy powstały podczas jednej z ostatnich podróży malarki, statkiem m.s. „Artur Grottger”, którego była matką chrzestną. W rejsie dookoła świata powstały przynajmniej trzy z czterech prezentowanych wyżej pejzaży.

alt

Józefa Wnukowa, Pejzaż tropikalny, 1989, olej, płótno

Józefa Wnukowa zmarła w 2000 roku w Sopocie. Na pewno była przedstawicielką pewnego nurtu sopockiej odrębności artystycznej, wynikającej z postawy powojennego realizmu. Nurt, czy postawa zarysowana niezaprzeczalnym talentem malarskim, nazwana została przez fachowców „szkołą sopocką”.

* - Cytat z niepublikowanego wywiadu z artystką, przeprowadzonego przez autora tekstu w 2010 roku.

Obrazy pochodzą z kolekcji gdańskiego kolekcjonera A. Walasa

Stanisław Seyfried


Inne artykuły związane z:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież