Korty SKT - zabytki współczesne » Uznany przez wojewódzkiego konserwatora zabytków za obiekt objęty ochroną budynek główny Sopockiego ... Paweł Zalewski: Jesteśmy przeciwni zmianom traktatów UE » Z Pawłem Zalewskim, posłem i politykiem Trzeciej Drogi, rozmawia Andrzej Rafał Potocki- Komisja Spra... Obchody 100-lecia archidiecezji gdańskiej » W siedzibie Kurii Metropolitalnej odbył się briefing prasowy poświęcony peregrynacji relikwii św. Wo... W tygodniku „Sieci”: IPN będzie twierdzą nie do zdobycia » W wywiadzie dla tygodnika „Sieci” prezes IPN dr. Karol Nawrocki wyjaśnia, dlaczego Platforma Obywate... Podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte.-... Zmarł Paweł Huelle » Nie żyje Paweł Huelle, poeta, pisarz, autor bestselleru „Weiser Dawidek”, wykładowca akademicki oraz... Radni PiS chcą wyjaśnień w sprawie wycięcia wierzby przy ul. Wajdeloty » Przy ul. Wajdeloty wycięto wierzbę. Radni PiS Przemysław Majewski, Andrzej Skiba i Roman Plewa wraz ... Prezydent Andrzej Duda w tygodniku „Sieci”: Tusk nie będzie moim premi... » W nowym numerze „Sieci” prezydent Andrzej Duda w wyjątkowym wywiadzie wyjaśnia powody powierzenia mi... Inauguracja cyklu „Muzyczne popołudnie w Muzeum" » Koncert Mikołaja Sikały zainaugurował cykl recitali fortepianowych w ramach współpracy Muzeum II Woj... ROD "Kaczeńce" bez zmian » W sobotę 18 listopada na nadzwyczajnym zebraniu Stowarzyszenia Ogrodowego Rodzinnego Ogrodu Działkow...
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
czwartek, 23 listopada 2023 17:36
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy od kwietnia b. roku prowadzi

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
wtorek, 28 listopada 2023 15:09
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
Komunikat właścicieli Wybrzeże S.A. dotyczący powołania
piątek, 01 grudnia 2023 18:06
I LIGA FORTUNA
Z dużej chmury wielki śnieg. Wyrafinowanego
Czas derbów!
czwartek, 23 listopada 2023 17:46
Czas derbów!
Po ponad 3 latach czekają nas kolejne emocje derbowe. Po zawieszeniu

Galeria Sztuki Gdańskiej

Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
niedziela, 19 listopada 2023 18:48
Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
Zakończenie sezonu wystawienniczego 2023 „Gazety Gdańskiej”

Sport w szkole z ORLENEM

Sztafetowe biegi przełajowe
niedziela, 01 października 2023 14:07
Sztafetowe biegi przełajowe
Sztafetowe biegi przełajowe rozegrane 26 i 27 września w Parku im.
Piękna Zośka
wtorek, 14 listopada 2023 19:40
Piękna Zośka
Długie jesienne wieczory sprzyjają, a wręcz zachęcają do

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Barbara Gruszka – tonacje Maghrebu

Ocena użytkowników: / 51
SłabyŚwietny 
poniedziałek, 19 grudnia 2022 14:16

Szafranowy kolor malarstwa Barbary Gruszki, gdańskiej malarki pozostał w mojej pamięci do dziś. Mijał czas, zacierały się obrazy odwiedzanych wystaw, aż trafiłem na informację o nowym pokazie jej malarstwa. Wróciły mocne wrażenia tamtej wystawy, kolorowe obrazy i zapach unoszący się w wyobraźni, silny, niepozostający bez znaczenia na emocje.


Przypomniałem sobie ten niesamowity klimat, który wywoływał unoszący się na około turkusowy blask oceanu, mocny zapach marokańskich przypraw, owoców i czegoś nieokreślonego i wcale nie pachnącego perfumami paryskiej ulicy. Pamiętam swoje wrażenia z pobytu w Maroku, te kolory wypełniające przestrzeń i zmysłową woń małego marokańskiego portu nad Oceanem Atlantyckim, portu rybaków łowiących sardynki, ale i portu załadunkowego marokańskich fosforytów. Dziś Safi to pozostałość po twierdzy wypełnionej handlarzami ceramiką, rybami, skórami, przyprawami i owocami. Ten klimat chodził za mną parę sezonów, aż zobaczyłem wystawę Barbary Gruszki zafascynowanej kolorami Maghrebu oddającej w zwiewnej arabskiej tonacji ostre odcienie piaskowej burzy kolorów. Tak jak oddali to w swojej genialnej marokańskiej muzyce niezapomniani Jimmy Page i Robert Plant. To zapewne połączona fascynacja i wielka wrażliwość może nie tyle na piękno i oryginalność, ale to także, ile na zewnętrzne źródła inspiracji.

alt

Barbara Gruszka, Fez-Maroko, akryl na płótnie, 2015


Myślę, że to właśnie ten moment w twórczości gdańskiej malarki mógł zadecydować o przyszłych jej wyborach, bo oczywiście uniwersyteckie przygotowanie w Toruniu miało pewnie olbrzymie znaczenie. Szczególnie tradycja przeniesiona z Wilna wybitnych polskich artystów tworzących szkołę wileńskiej grafiki takich artystów jak: Jerzy Hoppen, Bronisław Jamontt, Edward Kuczyński czy malarzy: Ludomir Slendziński, Tymon Niesiołowski czy Stanisław Borysowski. Ich twórczość chcąc nie chcąc przenikała do studentów. To później oni tworzyli aurę toruńskiej sztuki. Po studiach często swoje losy łączyli z Wybrzeżem.

alt

Barbara Gruszka


Zapewne było tak też w przypadku Barbary Gruszki, która dopiero po kilku latach od skończenia studiów rozwinęła swoje artystyczne skrzydła. Na Wybrzeżu wniknęła w nieco inne podejście do sztuki, ale to życiowe doświadczenie i potrzeba chwili podyktowały nową drogę wyborów. Myślę, że pewnie także nowe towarzystwo sopocko-gdańskich artystów, których kolorystyczne tradycje paryskiego malarstwa też mogły mieć wpływ na rodzącą się intelektualną estetykę sztuki Barbary Gruszki.

alt

1595 Barbara Gruszka, Łodzie w Essaouira, akryl, płótno, 2015


Zawsze w takich sytuacjach przypominają się wykłady Piotra Potworowskiego, który przyjeżdżając w 1958 roku z Anglii do Polski całkowicie zmienił widzenie polskiego koloryzmu. Mówiąc w skrócie zmienił widzenie Jana Cybisa też wykładającego malarstwo w gdańskiej akademii na bardziej nowoczesne. Potworowski będąc już bardzo chory, leżąc w poznańskim szpitalu pisał do swoich studentów listy, w których nawiązywał do plenerowych wycieczek odbywanych do przepięknego miejsca, do Rewy położonej nad Zatoką Gdańską. W jednym z listów pisał o pejzażu. Barbara Gruszka nie uczestniczyła w tych zajęciach, dopiero wiele lat później studiowała w Toruniu, ale dziś oglądając jej prace odnoszę wrażenie, że mogła być studentką profesora. Jego odkrywcze uwagi i nowe podejście do sztuki znalazło swoje miejsce w abstrakcyjnych pejzażach malarki…

alt

Barbara Gruszka, Czarne namioty, akryl na płótnie, 2015

Piasek pod stopami, dalekość i bliskość, białe ptaki. Chmura szara, jasna na ciemnym tle, zakręt brzegu, woda, niebo, kiedy leżycie na piasku twarzą w górę, albo małe przedmioty przed oczyma, kiedy twarz zwraca się do piasku. Ta mnogość to ogromność, a tu tylko kawał deski i parę patyków zamiast linii, żeby zrobić pejzaż. Cały proces kondensacji wrażeń i decyzji, że są one liniami tylko, liniami prostopadłymi, liniami poziomymi. Ułożone na desce staną się nagle pejzażem mocniejszym i potężniejszym niż ta imitacja okna. A jeżeli, z łaski losu, farby się znajdą, ażeby kolor stworzyć, to będzie on położony jak coś nadzwyczajnego, kiedy nagle deska zaczerwieni się sienią paloną, musi to być reakcja. Używanie farb jak niewolników, zmuszanie ich do tworzenia przedmiotów - jest zbrodnią przeciwko samej istocie światła. Malarz to sługa światła, którego tajemnicę on odkrywa, każdą farbę musi odkryć i zakochać się w niej, zanim ośmieli się użyć ją jako kolorową plamę. Kończę, zwińcie się w kłębek, próbujcie zębami pejzaż, zanim zaczniecie go tworzyć, ale nie róbcie okna”.*

alt

Barbara Gruszka, Pejzaż z łódkami, akryl na płótnie, 2015


Fragment listu Piotra Potworowskiego w sposób sugestywny i myślę, że w sposób bardzo zrozumiały wyłożył koncepcję nowego podejścia do malowania pejzażu. To była rewolucja. Odejście od konwencji, która od tego czasu stawała się malarstwem ekspresjonizmu abstrakcyjnego, w wypadku Gruszki lirycznego, spokojnego, wyciszonego na wiele lat stworzyła koncepcje malarstwa ekspresji indywidualnej, zacierającej znaczenie sztuki przedstawieniowej. To nie jest tylko wzajemne ułożenie wobec siebie kolorów i linii. Trudno dopatrywać się konwencjonalnych odniesień, to modernistyczna interpretacja indywidualnych zapatrywań twórcy. To sztuka nieskrępowanego przekazu i emocji artysty wywołanych przeżytymi fascynacjami. W wypadku Barbary Gruszki to Maroko jego kultura, przyroda, i zapachy wszechobecnych przypraw: szafranu, mięty, kardamonu i imbiru. Ten zapach już zawsze będzie mi towarzyszyć przy oglądaniu tej zjawiskowej sztuki.

alt

Barbara Gruszka, Dywany i poduszki, akryl na płótnie, 2016


Stanisław Seyfried

* niepublikowany fragment listu Piotra Potworowskiego do swoich gdańskich studentów (ze zbiorów malarki Wandy Wójcik)

Wystawę malarstwa Barbary Gruszki można obejrzeć do 29 grudnia w foyer Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.


Inne artykuły związane z:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież