V Festiwal NARRACJE 2013

Długie Ogrody, Wyspa Spichrzów i Ołowianka już od zmierzchu niemal do świtu, w dniach 15-17 listopada były penetrowane głównie przez młodych wiekiem ludzi. Oglądali oni różne ciekawe instalacje i projekty artystyczne znajdujące się w różnych miejscach w ramach V Festiwalu Narracje. Dokonywali tego z przewodnikami lub samodzielnie, z mapką, a także za pomocą  internetowej aplikacji. Główny organizator imprezy Instytut Kultury Miejskiej UM Gdańsk stworzył specjalną listę i mapkę 22 prac ułatwiającą odnalezienie się na festiwalowym terenie.



Kuratorem tegorocznego festiwalu był Rob Garrett, który w krótkim filmie zamieszczonym w Internecie w ciekawy sposób zapraszał do odkrywania terenów Długich Ogrodów, Ołowianki i Wyspy Spichrzów.

Narracje, to odbywający się od 2009 roku festiwal artystycznych instalacji wizualnych, które po zmroku ożywają w przestrzeni publicznej listopadowego Gdańska. Narracje powstały po to, by eksplorować miejskie wątki i konteksty oraz tworzyć nowe gdańskie opowieści.
Do 2011 roku program Festiwalu tworzyła niemiecka kuratorka, Bettina Peltz. W 2012 roku w drodze międzynarodowego otwartego konkursu kuratorem Narracji został działający w Stanach Zjednoczonych Kanadyjczyk, Steven Matijcio, a autorem programu tegorocznych Narracji został wybrany niezależny nowozelandzki kurator, Rob Garrett.

Przyświecała mu koncepcja zachwytu z odkrywania gdańskich targowisk średniowiecznych, możliwość wspólnych spotkań i snucia wspomnień. Nowozelandczyk został urzeczony Gdańskiem, tym, że pod koniec XVII wieku Długie Ogrody były terenem tylko częściowo zabudowanym i rozwiniętym, a do dziś pozostały dzielnicą bez nazwy, bez inwestycji, bez spójnego charakteru. Od 200 lat teren ten stanowi pole wielu możliwości. Odwiedzając Długie Ogrody nie mamy poczucia narzuconego stylu czy konkretnej estetyki. Jest to miejsce atrakcyjne dla działań artystycznych, bo jest „niedokończone”. To idealne miejsce spotkań rzeczy dziwnie znajomych, a przy tym niespotykanie dziwnych.

- Projekty umiejscawiające sztukę w tymczasowym kontekście przestrzeni publicznej - mówi Rob Garrett (na zdjęciu powyżej), stanowią swego rodzaju odzwierciedlenie historycznych targowisk. Program tegorocznych Narracji odkrywa, „odkopuje” lub wyczarowuje obrazy przywołujące ideę wymiany, spotkań, zapachów, dźwięków i innych zmysłowych doznań związanych z doświadczeniem otwartych targowisk. Wszystko to dokonuje się w hołdzie historycznemu targowi, który przez stulecia zajmował Długie Ogrody, aż do XIX wieku. „Odkrywanie” może być rozumiane jako przekopywanie ziemi – szczególnie produktywny aspekt związany z przeszłością tego miejsca – serią ogrodów, które dostarczały pożywienie miastu od co najmniej XIV wieku. Odkrywając ziemię można w jej warstwach znaleźć coś, co w niej zakopano, można też przygotować glebę do wydania nowych plonów – w obu znaczeniach odkrywanie jest czynnością produktywną, bo gdy odkrywamy przeszłość, prawdziwy jej sens poznajemy dopiero poprzez historie i interpretacje rodzące się w procesie odkrywania. „Odkrywanie” to również dynamika, czynność generująca wiedzę, pomysły i sprzyjająca powstawaniu związków międzyludzkich.

- Podobnie jak dawne targowiska, tegoroczne Narracje były miejscem spotkań oraz twórczej wymiany pomysłów i światopoglądów, miejscem zetknięcia obcych sobie osób oraz bliskich przyjaciół. Artyści biorący udział w tegorocznej edycji Festiwalu zostali zaproszeni do stworzenia projektów, które dotykają tematu targowisk, ogrodów i mieszkańców dawnej dzielnicy Długie Ogrody. Projekty artystyczne prezentowane podczas Narracji 2013 odnosiły się zarówno do struktury terenu znanej z historycznych zapisków, jak i do współczesnych aspektów tego miejsca. Były to czasem poetyckie, a czasem krytycznie zaangażowane wizje artystyczne wykorzystujące takie środki jak dźwięk, zapach, światło, ruchome obrazy, słowo mówione, instalacja czy udział lokalnej społeczności.

Projekty artystyczne oraz działania mieszkańców Długich Ogrodów włączone do programu tegorocznych Narracji tworzyły przestrzeń do osobistych rozważań nad złożoną i wielowarstwową historią tego terenu, zachęcały do ponownego odkrycia tej części miasta i być może przewartościowania jej statusu przestrzeni podzielonej i „niedokończonej”, mówi Rob Garrett, kurator Festiwalu.

Artyści biorący udział w NARRACJACH 2013, to czterech z Nowej Zelandii - Gregory Bennett, Rebecca Ann Hobbs, Rachael Rakena i Juliette Laird, a także trójka z Niemiec - Manon Awst, Benjamin Walther i Ines Tartler oraz Anastasia Klose (Australia), Alexandra Guillot (Francja), Eglė Rakauskaitė (Litwa), Where Dogs Run (Rosja) i Judy Rifka (Stany Zjednoczone).

Polscy artyści wybrani w drodze otwartego naboru, to: Aleksandra Ciapka i Filip Ignatowicz, Tomasz Domański, Justyna Gruszczyk, Jakub Knera, Paweł Kowzan, Anna Królikiewicz, Katarzyna Swinarska i Grażyna Rigall, Tomasz Wlaźlak i Katarzyna Malejka.  

Większość osób uwieczniała aparatami fotograficznymi lub telefonami komórkowymi odszukane w terenie artystyczne projekty. A to dlatego, gdyż organizatorzy zachęcili fanów internetowej aplikacji Instagram do robienia zdjęć w czasie tegorocznych Narrracji. Wszystkie nadesłane zdjęcia zostały obejrzane przez kuratora, który ostatecznie wybrał 8, spośród 259 oznaczonych zdjęć. Trzy nagrody główne, torby z bannerów z 4. edycji Narracji, przyznano osobom o nickach: jarekorlowski, format1x1, kashmirgirl. Rob Garrett, postanowił wyróżnić dodatkowo jeszcze 5 zdjęć, których autorzy otrzymają płócienne torby Narracji 5, są to: blaszanykogucik, meszta, format1x1, mareuu, sebastiankubski.

Ponadto dla tych osób, które zameldowały się we wszystkich 22 lokalizacjach były przygotowane płócienne torby Narracji do odbioru w Punkcie Informacji Kulturalnej, który w czasie festiwalu czynny był do godziny 24.00.

- Oglądanie i słuchanie ludzi eksplorujących teren festiwalu Narracje i podziwiających projekty artystyczne było dla mnie niesamowitym przeżyciem. Oprowadziłem kilka, naprawdę dużych grup ludzi w różnym wieku, którzy byli ciekawi, uważni i chętni pogłębienia wiedzy o ideach artystów oraz o tej, mało znanej części Gdańska. Wiele setek ludzi zwiedzało festiwal w grupach z przewodnikami, ale również samodzielnie, w mniejszym gronie. Widziałem w osobach przebywających na terenie Narracji pewną zaraźliwą otwartość na sztukę, energię i entuzjazm. Teren Długich Ogrodów był pełen nowych przybyszów oraz mieszkańców okolic, którzy chodząc po Narracjach eksplorowali nowe miejsca, wąchali, czytali, słuchali, dyskutowali i uśmiechali się, mówi Rob Garrett, kurator 5 edycji Festiwalu Narracje.

Festiwal Narracje otrzymał dofinansowanie w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne, którego organizatorem jest Narodowe Centrum Kultury. Celem projektów realizowanych w ramach programu jest inicjowanie działań służących wzmocnieniu zaangażowania instytucji w życie społeczności lokalnej oraz odkrywanie i pobudzanie aktywności społecznej poprzez działania animacyjne projektowane w oparciu o przeprowadzoną wcześniej diagnozę. 

W ramach wydarzeń towarzyszących, publiczność Narracji zaproszona została do udziału w organizowanej przez Fundację TNS wystawie „Rekonwalescencja czasu” Pawła Anaszkiewicza. Program towarzyszący Narracjom przygotował również Andrzej Dębiec z Klubu Morza Zejman, znajdującego się na Wyspie Spichrzów.

Na wszystkie wydarzenia festiwalu wstęp był wolny.

Wła-49
Fot. Włodzimierz Amerski