Pastusiak: Na polskich ulicach 11 listopada toczy się odmienny dialog

Z Longinem Pastusiakiem, historykiem, politologiem, amerykanistą, wiceprzewodniczącym SLD, byłym marszałkiem Senatu rozmawia Artur S. Górski

- 11 listopada to data historyczna. Polacy świętują ją szczególnie.  Dla innych to data końca I wojny światowej…
Longin Pastusiak: Dzień 11 listopada w wielu państwach jest świętowany jako Armistice Day, czyli Dzień Rozejmu. Obchodzony jest w państwach europejskich i w USA. Tego dnia bowiem zawarty został rozejm między walczącymi na froncie zachodnim stronami, kończący konflikt, który pochłonął 10 milionów ofiar. Data zawieszenia broni jest szeroko świętowana.  Święto 11 listopada zostało ustanowione w USA przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona. Prezydent Dwight Eisenhower ustanowił zaś w ten dzień tzw. Dzień Weteranów.

- W Polsce ten dzień ma wymiar szczególny. Czy podobnie jak Amerykanie potrafimy cieszyć się w Dzień Niepodległości?
Longin Pastusiak: W Stanach Zjednoczonych święto jest ogólnonarodowe. Niezależnie od politycznych opcji, od pozycji ekonomicznej jest to dzień amerykańskiego, radosnego świętowania. Ubolewam, że w Polsce bywa inaczej. Chociaż na inaugurację parlamentu 8 listopada zaproszono wszystkich poprzednich marszałków obu izb parlamentu to już na polskich ulicach 11 listopada toczy się zgoła odmienny dialog. Spodziewam się, że ponownie wyjdzie na ulicę narodowa prawicowa młodzież, której drogę zagrodzi młodzież lewicowa. Dojdzie do utarczek, zamiast wspólnego świętowania. I to mimo, że w 1918 roku odzyskiwaliśmy niepodległość dążąc o niej z różnych politycznych opcji. 

- W PRL jednak data 11 listopada nie była wspominana…
Longin Pastusiak: W latach PRL ten dzień był ignorowany przez władze i izolowany w oficjalnej historiografii. Miało to związek z faktem, że data ta łączyła się nierozdzielnie z osobą marszałka Józefa Piłsudskiego, z okresem międzywojennym, z systemem kapitalistycznym. Chociaż oficjalnie było to ignorowane święto to Polacy o tym dniu pamiętali.