100-lecia archidiecezji gdańskiej » W siedzibie Kurii Metropolitalnej odbył się briefing prasowy poświęcony peregrynacji relikwii św. Wo... W tygodniku „Sieci”: IPN będzie twierdzą nie do zdobycia » W wywiadzie dla tygodnika „Sieci” prezes IPN dr. Karol Nawrocki wyjaśnia, dlaczego Platforma Obywate... Podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte.-... Zmarł Paweł Huelle » Nie żyje Paweł Huelle, poeta, pisarz, autor bestselleru „Weiser Dawidek”, wykładowca akademicki oraz... Radni PiS chcą wyjaśnień w sprawie wycięcia wierzby przy ul. Wajdeloty » Przy ul. Wajdeloty wycięto wierzbę. Radni PiS Przemysław Majewski, Andrzej Skiba i Roman Plewa wraz ... Prezydent Andrzej Duda w tygodniku „Sieci”: Tusk nie będzie moim premi... » W nowym numerze „Sieci” prezydent Andrzej Duda w wyjątkowym wywiadzie wyjaśnia powody powierzenia mi... Inauguracja cyklu „Muzyczne popołudnie w Muzeum" » Koncert Mikołaja Sikały zainaugurował cykl recitali fortepianowych w ramach współpracy Muzeum II Woj... ROD "Kaczeńce" bez zmian » W sobotę 18 listopada na nadzwyczajnym zebraniu Stowarzyszenia Ogrodowego Rodzinnego Ogrodu Działkow... Fudakowski: to jest demoralizacja » Komentarz Stanisława Fudakowskiego, sekretarza Stowarzyszenia "Godność" do Oświadczenia jakie wydano... L. Brudzyński komisarzem Sopotu » Premier RP Mateusz Morawiecki wyznaczył Lucjana Brudzyńskiego do pełnienia - od 15 listopada br. - f...
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
czwartek, 23 listopada 2023 17:36
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy od kwietnia b. roku prowadzi

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
wtorek, 28 listopada 2023 15:09
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
Komunikat właścicieli Wybrzeże S.A. dotyczący powołania
Przełamanie Gedanii u siebie*Baltia wygrywa rundę jesienną
sobota, 18 listopada 2023 14:29
Przełamanie Gedanii u siebie*Baltia wygrywa rundę jesienną
I LIGA FORTUNA
Rekordowa seria zwycięstw Arki Gdynia trwa.
Czas derbów!
czwartek, 23 listopada 2023 17:46
Czas derbów!
Po ponad 3 latach czekają nas kolejne emocje derbowe. Po zawieszeniu

Galeria Sztuki Gdańskiej

Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
niedziela, 19 listopada 2023 18:48
Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
Zakończenie sezonu wystawienniczego 2023 „Gazety Gdańskiej”

Sport w szkole z ORLENEM

Sztafetowe biegi przełajowe
niedziela, 01 października 2023 14:07
Sztafetowe biegi przełajowe
Sztafetowe biegi przełajowe rozegrane 26 i 27 września w Parku im.
Piękna Zośka
wtorek, 14 listopada 2023 19:40
Piękna Zośka
Długie jesienne wieczory sprzyjają, a wręcz zachęcają do

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

„Niezłomna, wyklęta, przywrócona pamięci” – poznaj historię „Inki”

Ocena użytkowników: / 7
SłabyŚwietny 
środa, 07 września 2016 08:08

W Bazylice Mariackiej można oglądać wystawę poświęconą „Ince”, czyli Danucie Siedzikównie – sanitariuszce 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, która, w wieku zaledwie 17 lat, została skazana na śmierć przez komunistyczne władze i zamordowana przez funkcjonariuszy UB za działalność na rzecz wolnej Polski. Wystawa pt. „Niezłomna, wyklęta, przywrócona pamięci. Danuta Siedzikówna „Inka” 1928-1946” to 17 plansz, które przedstawiają historię życia młodej bohaterki. Wystawę przygotował Instytut Pamięci Narodowej.


W niedzielę 28 sierpnia w Bazylice Mariackiej odbył się uroczysty pogrzeb „Inki” oraz „Zagończyka”, czyli Feliksa Selmanowicza – dowódcy 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Na pogrzebie pojawiły się tysiące osób, z prezydentem Andrzejem Dudą i premier Beatą Szydło na czele, które chciały oddać hołd wielkim bohaterom. „Inka” i „Zagończyk” zostali pochowani na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, 70 lat po tym, gdy komunistyczni oprawcy wykonali na nich wyroki śmierci . Po uroczystościach pogrzebowych w Bazylice Mariackiej otwarta została wystawa poświęcona Danucie Siedzikównie.


alt


„Niezłomna, wyklęta, przywrócona pamięci. Danuta Siedzikówna „Inka” 1928-1946” to wystawa prezentująca życie młodej bohaterki. Na 17 planszach możemy przeczytać jak naprawdę wyglądało życie „Inki”, ale także prześledzić proces przywracania pamięci o niej. Tablice zawierają także wypowiedzi osób związanych z Danutą Siedzikówną, wycinki prasowe, relacje świadków oraz nazwiska i wizerunki oprawców „Inki”. Teksty opatrzone zostały fotokopiami zdjęć oraz dokumentów m.in. aktu oskarżenia Danuty Siedzikówny. Dzięki tej ekspozycji zwiedzający mogą poznać prawdziwą historię bohaterskiego życia młodej sanitariuszki, która przez komunistyczne władze straciła nie tylko życie, ale także należną jej cześć. Wystawę przygotowało Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej. Jej autorami są Artur Chomicz oraz Krzysztof Drażba. Wystawa potrwa do 18 września.


alt


Danuta Siedzikówna urodziła się 3 września 1928 r. we wsi Guszczewina na Podlasiu. Miała dwie siostry – starszą Wacławę i młodszą Irenę. Rodzice oraz dziadkowie dbali o pielęgnowanie w dziewczynkach ducha patriotyzmu. Rodzinną sielankę przerwał wybuch wojny. Ojciec Danuty – Wacław – został zesłany na Sybir i zmuszony do nieludzkiej pracy w kopalni złota. Wacław Siedzik nigdy już nie wrócił do kraju – zmarł z wycieńczenia, gdy, po 3 latach udręki, wracał do Polski. Matka Danuty Eugenia Siedzik zaangażowała się w działalność Armii Krajowej, za co została aresztowana, a wkrótce rozstrzelana przez Gestapo. Po śmierci rodziców dziewczynkami zajęła się babcia.


Śmierć matki spowodowała, że Wacława i Danuta zdecydowały się w grudniu 1943 r. wstąpić w szeregi Armii Krajowej. Początkowo działały w strukturze konspiracyjnej dowódcy ich matki – Stanisława Wołoncieja „Konusa”. Danuta pracowała jako kancelistka w nadleśnictwie Narewka, ale jednocześnie poświęcała się działalności konspiracyjnej. Przeszła także kurs na sanitariuszkę. W 1945 r. została, wraz ze wszystkimi pracownikami nadleśnictwa, aresztowana, jednak dzięki żołnierzom „Konusa” udało jej się uciec.


Następnie trafiła do 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, której dowodził Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”.  Pełniła tam rolę sanitariuszki i przyjęła pseudonim „Inka” – na cześć swojej szkolnej przyjaciółki. Przyjęła także nowe nazwisko. Mimo wszystko cały czas szukali jej funkcjonariusze UB i Siedzikówna musiała wyjechać. Danuta nie miała jednak zamiaru porzucić działalności konspiracyjnej. W lutym 1946 r. nawiązała kontakt z żołnierzami 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i zgodnie z otrzymanymi wytycznymi przeniosła się na Pomorze Gdańskie, gdzie jej dowódcą został Zdzisław Badocha „Żelazny”. Szwadron „Żelaznego” zajmował się różnego rodzaju akcjami dywersyjnymi, w których uczestniczyła także „Inka”. Pełniła rolę sanitariuszki, ale czasem także łączniczki. Wykonywała także zadania wywiadowcze. Łącznie wzięła udział w kilkunastu akcjach bojowych szwadronu „Żelaznego”. „Inka” została aresztowana 20 lipca 1946 r. w Gdańsku Wrzeszczu w lokalu konspiracyjnym sióstr Mikołajewskich, po zdradzie innej sanitariuszki 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej – Reginy Mordas-Żylińskiej „Reginy”. Danuta Siedzikówna trafiła do więzienia karno-śledczego przy ul. Kurkowej w Gdańsku, gdzie, podczas śledztwa, była torturowana i poniżana. Funkcjonariusze próbowali wyciągnąć od niej informacje na temat „Łupaszki” i jego oddziałów. „Inka” nie dała się złamać – nie dostarczyła UB  żadnych znaczących informacji.


alt


31 lipca 1946 r. sporządzono akt oskarżenia przeciwko „Ince”, w którym zarzucano jej czyny, których nie popełniła. Proces Danuty Siedzikówny odbył się 3 sierpnia 1946 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Gdańsku Wrzeszczu. Nastolatka została skazana na karę śmierci. Obrońca, którego „Ince” wyznaczono z urzędu, wnioskował do Bolesława Bieruta o ułaskawienie, o które Danuta wcale nie zabiegała  – wiedziała, że była niewinna. Bierut nie skorzystał z prawa łaski.


28 sierpnia 1946 r. „Inka” oraz „Zagończyk”, który przebywał w tym samym więzieniu, zostali zaprowadzeni do piwnicy, gdzie odbyła się egzekucja. Przed śmiercią oboje krzyknęli „Niech żyje wolna Polska”. „Ince”, jeszcze przed egzekucją, udało się przekazać gryps skierowany do jej rodziny, w którym napisała „Jest mi przykro, że muszę umierać. Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba”.


Zwłoki „Inki” zostały zakopane w bezimiennym dole, a komunistyczna propaganda starała się przedstawić ją w jak najgorszym świetle – Danuta Siedzikówna stała się wyklęta.


Po upadku komunizmu zaczęto przywracać  i odkłamywać pamięć o Żołnierzach Wyklętych, a raczej Żołnierzach Niezłomnych. W 1991 r. Sąd Wojewódzki w Gdańsku unieważnił wyrok wydany na „Inkę” w 1946 r. Danuta Siedzikówna zaczęła figurować w przestrzeni publicznej – jej imionami nazywane są m.in. szkoły. Stała się także inspiracją dla artystów i twórców z dziedziny kultury. Po latach, dzięki pomocy mjr. Waldemara Kowalskiego oraz staraniom Instytutu Pamięci Narodowej, udało się zlokalizować miejsce, gdzie spoczywały zwłoki „Inki”. Okazało się, że szczątki znajdowały się na Cmentarzu Garnizonowym W Gdańsku, zaraz obok zwłok „Zagończyka”.


1 marca 2015 r., w Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, oficjalnie ogłoszono, że znalezione szczątki należały m.in. do „Inki”. 28 sierpnia 2016 r., dokładnie 70 lat po egzekucji, „Inka” oraz „Zagończyk” zostali pochowani z należnymi im honorami na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku.


Karolina Rabiej



Inne artykuły związane z:
Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież