Daniel Obajtek: Wodór to energia przyszłości

Z Danielem Obajtkiem, prezesem PKN ORLEN, rozmawiał Jarosław Popek (Radio Gdańsk)

- Kilka dni temu byliśmy w Grudziądzu na uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod nową elektrownię gazową. Dlaczego jest to takie ważne?
Daniel Obajtek: To jest bardzo ważne dla Polski, bo jeśli chcemy rozwijać źródła zeroemisyjne, zielone źródła zeroemisyjne, to doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że nie zawsze jest odpowiednie natężenie światła, żeby działała fotowoltaika, nie zawsze będzie odpowiednia siła wiatru, a system musi być bezpieczny, a firmy potrzebują energii, więc musimy budować elektrownie. Elektrownie gazowe są tak naprawdę elektrowniami regulacyjnymi, które w pół godziny mogą zmienić moc z minimalnej do maksymalnej. Takie elektrownie są nam coraz bardziej potrzebne. W kraju mamy już cztery takie elektrownie gazowe, dwie są w budowie, jedna jest planowana w Gdańsku. To jest około czterech gigawatów i to tak naprawdę pozwoli nam rozbudować moce zeroemisyjne. Bo albo takie elektrownie, albo potężne magazyny energii. Ale magazyny energii to jest potężny koszt, którym tak naprawdę musielibyśmy na końcu obciążyć klienta. W związku z tym realizujemy takie inwestycje. Jest jeszcze jeden powód: przejęliśmy PGNiG, więc mamy stabilny wsad, mamy odpowiednią sytuację finansową, więc możemy odpowiednio zabezpieczać ceny gazu. Mamy swój gaz, zwiększamy wydobycie w Norwegii, niedawno połączyliśmy dwie spółki norweskie i zwiększamy wydobycie do 12 mld metrów sześciennych, a dziś w Polsce zużywamy około 16 mld metrów sześciennych. Oprócz tego kontrakty na skroplony gaz, plany budowania terminalu pływającego w Gdańsku, a w tym procesie realizacyjnym chcemy uczestniczyć. To kolejna inwestycja, która umożliwi przerobienie tego gazu na energię elektryczną, bo gaz to nie tylko cała petrochemia, ale również energia elektryczna.

- Dlaczego ta inwestycja prowadzona jest właśnie w Grudziądzu?
Daniel Obajtek: Z jednej prostej przyczyny. My inwestując w elektrownie gazowe jesteśmy w kontakcie z polskimi sieciami elektroenergetycznymi. To one decydują w którym miejscu muszą się lokalizować elektrownie, by utrzymać bilans w systemie. Oprócz tego jeszcze wygraliśmy aukcję. Ta elektrownia tak naprawdę jest wsparta właśnie wygraną aukcją. Mamy podpisaną umowę na 17 lat, do 2042 roku, to jest około 3,5 mld złotych przychodu, a oprócz tego jeszcze dochodzi sprzedaż energii elektrycznej, więc to jest dobry biznes, który się odpowiednio spina i gwarantuje bezpieczeństwo.

- Umowa na budowę tej elektrowni została podpisana rok temu, a dziś jest ukończone już 20 procent inwestycji. Tempo imponujące.
Daniel Obajtek: Wszystkie inwestycje realizowane przez Orlen mają tempo imponujące. Nie pracujemy na ustawie o zamówieniach publicznych, tylko mamy własne instrukcje, a te instrukcje zdecydowanie pozwalają szybciej planować inwestycje. Ja w ogóle uważam, że w Polsce od planu do realizacji powinno być góra 4-5 lat.

- Tak by było idealnie…
Daniel Obajtek: My tak właśnie robimy. Żebyśmy mogli te inwestycje bardzo szybko realizować pomaga partnerstwo z różnymi dużymi firmami, które są bardzo mocno zaangażowane we współpracę. Ale jeszcze wracając do elektrowni: tu jest też kwestia spalania wodoru. Turbiny są tu tak nowoczesne, że możemy również spalać wodór, co będzie powodowało jeszcze mniejszą emisyjność.

- No i to jest energia przyszłości.
Daniel Obajtek: Zgadza się. Dlatego mocno idziemy w farmy na Bałtyku. Nie tylko chcemy z tych farm podawać energię do systemu, ale chcemy produkować wodór, chcemy produkować paliwa syntetyczne, więc to wszystko zapina się w odpowiedni plan inwestycyjny.

- Jeśli chodzi o produkcję wodoru, to w grę wchodzą również biogazownie.
Daniel Obajtek: Tak. Już kilka biogazowni mamy, bardzo mocno idziemy w biogaz. Ale nie tylko my będziemy inwestorami. Do biogazu potrzebujemy partnerów, którzy będą dostarczać wsad. I to jest bardzo ważne, bo wodór jest wyjątkowo zielony. Ta elektrownia, jako gazowa, jest niskoemisyjna, ale połączona z wodorem będzie jeszcze mniej emisyjna, co oznacza, że będzie jeszcze bardziej rentowna. Bo nie będzie kosztów emisji CO2.

- A kiedy tak realnie będziemy samodzielni energetycznie?
Daniel Obajtek: Już jesteśmy praktycznie realnie samodzielni energetycznie. Jednak musimy cały czas zwiększać miksy zeroemisyjne. Bardzo mocno idziemy również w SMR-y, małe elektrownie jądrowe. Niedawno podaliśmy ich lokalizacje, planujemy kolejne lokalizacje, rząd pracuje nad legislacją w tej sprawie, bo tu też może się zmienić bardzo dużo. Myślę, że inwestycję zaczniemy w 2025 roku i skończymy ją na przełomie lat 2028-2029. Uważam, że pierwszy SMR powstanie w tym czasie.

- Czyli szybciej, niż o tym się mówiło?
Daniel Obajtek: Przyspieszamy. Poprzez legislację niektóre procesy można nawet o dwa lata przyspieszyć, co nie oznacza w żadnym wypadku zmniejszenie bezpieczeństwa, bo bezpieczeństwo jest priorytetową sprawą. Liczymy nie tylko na tanią energię elektryczną, ale również na ogrzewanie miast, bo przecież produktem ubocznym jest ciepło. A dzisiaj dużym problemem jest ogrzewanie miast. Dziś cały świat idzie w tę technologię. Proszę zobaczyć, jak kwestia małych reaktorów przyspiesza w Stanach Zjednoczonych czy w Kanadzie. Kanada już jest na ostatnim etapie prac, ma już firmę inwestycyjną. Niejednokrotnie jednak mówimy: to jest niesprawdzone. To jest jednak kłamstwo. Ktoś, kto się zna na tej technologii wie, że powstały już dziesiątki takich instalacji, to jest technologia bardzo unowocześniona. Nie ma więc tu jakiegoś problemu. Uważam, że tu bardzo szybko też pójdziemy do przodu. Ta technologia nie jest zagrożeniem dla dużego atomu, a jedynie go uzupełnia.