Pracownia teatralnych inspiracji

Czym jest teatr? To rodzaj sztuki widowiskowej, w której aktor lub grupa aktorów na żywo daje przedstawienie dla zgromadzonej publiczności. Dzieli się z nią emocjami i przemyśleniami na dany temat pozostawiając widowni czas na reakcję. Czasami teatrem nazywamy budynek, w którym grane są przedstawienia, ale tym razem zajmijmy się teatrem, który powstał z potrzeby dzielenia się wiedzą, przeżyciami i wrażliwością z drugim człowiekiem jako naturalny element ludzkiej kultury, jako jeden z przejawów nauczania.

Historia teatru europejskiego liczy sobie 2,5 tysiąca lat i obserwując ją trudno nie zauważyć ścisłego związku z potrzebami edukacyjnymi społeczeństw w poszczególnych wiekach. I tak w Starożytnej Grecji propagowano mity, w Średniowieczu stawiano na misteria i moralitety, w czasach komunizmu w Polsce na politykę, a na świecie w tym czasie eksperymentowano rozwijając jednocześnie teatr rozrywkowy: musical, rewię czy teatr bulwarowy. Zawsze jednak teatr pełnił rolę edukacyjną, poszerzał horyzonty widza, działał na jego emocje i pogłębiał wrażliwość na sztukę, tym bardziej , że sam jest zbiorem sztuk. Znajdziemy w nim plastykę, muzykę, taniec, sztuki audiowizualne, śpiew czy recytację. Jednym słowem pełnia wrażeń, szczególnie dla młodego widza odwiedzającego Teatr Miniatura, w którym grupa zapaleńców postanowiła wykorzystać potencjał edukacyjny spektakli i rozszerzyć oddziaływanie teatru o elementy refleksji i dialogu z widzem w działaniu. Szereg warsztatów tematycznych wskazuje na bogactwo oferty, a całe przedsięwzięcie nazywa się Pracownią Teatralnych Inspiracji tworząc przestrzeń do twórczych działań w obszarze pedagogiki teatru.

Zdjęcie ze spektaklu "Jak się tu znaleźliśmy"

Zacznijmy od przedstawienia warsztatów odbywających się poza budynkiem Teatru, a jednocześnie z nim związanych. Są to Spacery Teatralne - wyprowadzają one spektakl w przestrzeń miasta i natury, spacery z wykorzystaniem systemów audio, poszerzają multisensoryczne oddziaływanie sztuki. Wykorzystują bezpośrednio najbliższe otoczenie i naturalne bogactwo Wrzeszcza do eksploracji i poszerzenia tematów wokół spektaklowych, często prowokują działania performatywne. Związane są bezpośrednio z tematyką przedstawień takich jak: „Tonja z Glimmerdalen”, „Momo”, „Jak się tu znaleźliśmy” „ Przypływ”. Doświadczenie teatru w terenie uwrażliwia uczestników na otaczający świat i pozwala dostrzec piękno tam gdzie się go nie spodziewaliśmy.

Warsztaty rodzinne to kolejna niezwykła propozycja spędzenia czasu po przedstawieniu. Warsztaty te często związane są tematycznie i formalnie ze spektaklami i tematem sezonu, ich tematyką bywa również książka. Obecnie realizowany jest cykl artystyczno-badawczy „Czułość – poszukiwany, poszukiwana” oraz kontynuacja aktywnych czytań „Książka w roli głównej”. Cieszą się one ogromną popularnością, pozwalają wspólnie spędzić czas, poznać bliżej własną rodzinę, oczekiwania i emocje bliskich. W poprzednim sezonie realizowany był cykl „Podróże małe i duże”, który zgromadził około 70 rodzin, co jest sukcesem ogólnopolskim. Warsztaty rodzinne dają przestrzeń do twórczej teatralnej zabawy, uwalniają emocje co pozwala na zacieśnienie więzi rodzinnych, buduje wzajemne relacje, uczy dialogu i pozytywnej komunikacji.

Poznanie Teatru w działaniu to kolejna propozycja pozwalająca przeżyć spektakl pod względem emocjonalnym jeszcze raz i stworzyć z niego inspirację do własnych działań. Działania powodowane emocjami wywołanymi przez spektakl w przestrzeni i scenografii tegoż spektaklu otwierają wśród uczestników przestrzenie twórczych działań, zmierzenia się z własnymi doświadczeniami czy pola do refleksji.

Ciekawą propozycją dla uczniów jest cykl warsztatów zatytułowany Miniaturowe Laboratorium Formy, który otwiera uczestników na elementy plastyki, magii światła, czy rzemiosła artystycznego. Wszystko to pozwala odkryć na nowo czym może stać się w teatrze przedmiot, rekwizyt, lalka. Teatr formy i lalki to teatr współpracy, uczy współdziałania z formą i z drugim aktorem. Uczy wspólnego działania. Poczucie wspólnoty rozbudza w nas już samo bycie w teatrze na spektaklu, a co dopiero aktywne i twórcze działania wokół obejrzanych treści.

Najprostszą formą warsztatów jest zwiedzanie Teatru, ale i tu czekają na uczestników niespodzianki, ponieważ pedagodzy teatru proponują aktywne zwiedzanie polegające na dialogu z widzem podczas wykonywania różnorodnych zadań w zakamarkach i przestrzeniach budynku teatralnego.

Istnieje również Akademia Miniatury to propozycja dla wytrwałych – zajęcia odbywają się przez cały sezon, są systematyczne i kończą się przygotowanym przez grupę spektaklem. Zajęcia odbywają się w różnych grupach w zależności od wieku uczestników.
Ciekawą inicjatywą były zajęcia grupy rzemieślniczo-stolarskiej, do której być może teatr powróci. Warsztaty dla nauczycieli z kolei wspierają tę grupę zawodową do prowadzenia w swoim środowisku edukacji teatralnej.

Zdjęcia ze Spaceru teatralnego powiązanego ze spektaklem "Jak się tu znaleźliśmy"

Pedagodzy Teatru Miniatura są partnerami Teatroteki Szkolnej Instytutu Teatralnego w Warszawie imienia Zbigniewa Raszewskiego, której warsztaty odbędą się w najbliższym czasie w Gdańsku. Czego uczy teatr, szczególnie ten pogłębiony warsztatami? Uczy skupienia, koncentracji, rozwija wrażliwość i wyobraźnię, uczy empatii i sprawczości, rozwija społecznie. Jest wspólnotą i uczy działania we wspólnocie, współuczestnictwa. W dzisiejszych czasach pełnych samotności pogłębionej jeszcze przez doświadczenie pandemii, tego typu działania zasługują na uwagę i nasze wsparcie. Wszak chodzi o nasze dzieci, o nasze następne pokolenie.

Zespół Edukacji Teatru Miniatura tworzą: pedagog teatru Monika Tomczyk, Adam Gibki, Marta Jankowska, Anna Żukowska. Prowadzony jest przez zastępczynię dyrektora Teatru Miniatura Celinę Zboromirską – Bieńczak. Powodzenia!

Małgorzata Zalewska
Fot. Piotr Pędziszewski