Sąd wójta karze, wojewoda honoruje? » Czy to nie kompromitacja? Skazany prawomocnie na 25 tys. złotych grzywny za niewypłacenie należnych ... "Wejście w historię": Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyzna... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pierwszej w 2024 roku odsłony cyklu "Wejście w histori... Konkurs wokalnych talentów przedszkolaków » 13 przedszkolaków wzięło udział w Międzyprzedszkolnym konkursie piosenki "Śpiewam, bo lubię".Organiz... Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza » O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i inwestycjach drogowych, również tych bardzo ... Mariusz Hoffman – „Plakat malowany poezją” » „Gdańska Galeria Sztuki” … „Gazety Gdańskiej” zaprasza do galerii „W zaułku” na kolejną prezentację ... VIII Międzyszkolny Turniej Logopedyczny Szumiące Zabawy » Po raz ósmy Pomorska Biblioteka Pedagogiczna w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 49 w Gdańsku zorgan... Matysiak i Milewski w Telewizji Republika » W czwartek, 21 marca, o 19:30 gośćmi Danuty Holeckiej będą posłanka Paulina Matysiak z Nowej Lewicy ... Szóstka Szostaka - program KWW Kocham Gdańsk » KWW Kocham Gdańsk przedstawił swój program - "szóstkę Szostaka".Przedstawione postulaty zostały opra... Goście Katarzyny Gójskiej: Tarczyński, Kanthak, Witkowski, Ćwik » W środę o 20:00 gośćmi redaktor Katarzyny Gójskiej w programie "W PUNKT" będą: Dominik Tarczyński, e... Grzywna dla wójta Szemudu - kiedy zapłaci nauczycielom? » Kompromitacja minister B. Nowackiej i wójta Szemudu R. Kalkowskiego. Szefowa MEN gawędziła w lutym o...
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
wtorek, 26 marca 2024 15:12
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
sobota, 23 marca 2024 19:43
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
Do pięciu razy sztuka. Dopiero w piątym meczu piłkarki AP Orlen
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
sobota, 23 marca 2024 08:12
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
I LIGA FORTUNA
Dwójka trójmiejskich liderów nadal
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
poniedziałek, 18 marca 2024 19:14
Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
Przejechałem pół Polski, ale warto było. Tak dobrej wystawy dawno

Sport w szkole

Ostatni akcent w piłce ręcznej
niedziela, 24 marca 2024 18:36
Ostatni akcent w piłce ręcznej
Ostatnim akcentem rywalizacji w piłce ręcznej, rozgrywanej w ramach

"Gdańska" w antrakcie

Nagrody teatralne rozdane
środa, 27 marca 2024 14:20
Nagrody teatralne rozdane
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru rozdano jak co roku nagrody
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Drogi do Niepodległej Rzeczpospolitej

Ocena użytkowników: / 15
SłabyŚwietny 
czwartek, 10 listopada 2016 14:49

altSą w historii daty umowne, zarazem symboliczne, jak Narodowe Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada.


W 1918 roku upadły rozbiorowe imperia: kaiserowskie Niemcy i Imperium Habsburgów. Rok wcześniej zawalił się carat, powalony bolszewickim przewrotem. Polscy żołnierze, w różnych mundurach, na polach bitew, a dyplomaci na konferencjach, walczyli o miejsce dla odradzającej się Ojczyzny.


11 listopada stał się symbolicznym nośnikiem idei Niepodległej Rzeczpospolitej. Wybór daty Święta nie był przypadkowy. Tego dnia w 1918 roku cesarz Austrii i król Węgier Karol I Habsburg zrzekł się władzy absolutnej, w wagonie kolejowym pod Compiègne podpisano układ rozejmowy pomiędzy Ententą a Cesarstwem Niemieckim, a Rada Regencyjna przekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu jako Naczelnemu Dowódcy Wojsk Polskich. Miesiąc wcześniej – 7 października 1918 r., Rada ogłosiła niepodległość Polski.


Zaczęło się budowanie państwa i walka o jego granice. Drogi do Niepodległej wiodły przez pola bitew legionowych brygad Józefa Piłsudskiego, przez waleczność Błękitnej Armii Józefa Hallera, przez zabiegi dyplomatyczne Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego, przez kaszubską wytrwałość Antoniego Abrahama i dzieło tysięcy tych, którzy dla niej poświęcali swe życie w powstaniach śląskich i powstaniu wielkopolskim.
Znaczenie tej daty było najmocniej odczuwane wtedy, gdy niepodległości zabrakło lub była tylko złudzeniem.


Święto zostało zakazane przez niemieckie i sowieckie władze okupacyjne. Ale nawet podczas terroru okupacyjnego prasa konspiracyjna publikowała artykuły, a miejsca pamięci narodowej ozdabiano pod osłoną nocy kwiatami. Pojawiały się napisy „11 XI 1918″, „Polska żyje!” i kotwica, znak Polski Walczącej.


Komuniści, uchwyciwszy władzę w oparciu o sowieckie bagnety, nie akceptowali święta, przywołującego na myśl suwerenną Rzeczpospolitą. W PRL obchodzono 22 lipca Święto Odrodzenia Polski, ku czci ogłoszenia w Chełmie w 1944 r., a wydrukowanego w Moskwie Manifestu PKWN. Świętować mieliśmy też kolejne rocznice tzw. Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej.  Listopad 1918 r. miał się kojarzyć co najwyżej z powołaniem Rządu Ludowego i z „decydującym znaczeniem” dla odzyskania niepodległości dekretów W.I. Uljanowa „Lenina”.


Idea Niepodległej znalazła swoje miejsce przy ołtarzach, na mszach świętych w intencji Ojczyzny. 6 sierpnia 1974 r. w 60. rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej stu legionistów odbudowujących Związek Legionistów Polskich wybrało na swego prezesa gen. Mieczysława Boruta-Spiechowicza. Spotkali się oni w refektarzu u ojców dominikanów w Krakowie z  kardynałem Karolem Wojtyłą.


Jeszcze przed strajkami czerwcowymi z 1976 r. doszło do powołania tajnej organizacji Nurt Niepodległościowy, a w jej deklaracji „U progu” zawarto żądanie niepodległości. Strukturę jawną stał się  Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, powołany 25 marca 1977 r.


Po wyborze 16 października 1978 r. kardynała Wojtyły na papieża Święto zyskało nowy wymiar. Cztery tygodnie po tym fakcie 11 listopada 1978 r. środowiska opozycyjne, z inicjatywy Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, obchodziły datę odzyskanie niepodległości. Na ulotce ROPCiO napisano: „Dwudziestoletni, niezawisły byt państwowy stał się dla narodu polskiego wydarzeniem o nieprzemijających skutkach. Chociaż Rzeczpospolita upadła w 1939 roku pod ciosami hitlerowskiej Rzeszy i stalinowskiego Związku Radzieckiego, a dyktat jałtański usankcjonował satelicką zależność naszej Ojczyzny od ZSRR – Polska nie umarła. Żyje ona w nas i żyć będzie wiecznie”.


Naród świętował już śmielej. Udało się przełamać barierę strachu. W nabożeństwie w katedrze św. Jana na Starym Mieście wzięło udział 12 tysięcy osób. Po mszy św. dwa tysiące osób sformowało pochód, który poprowadzili Andrzej Czuma i Wojciech Ziembiński. Na Grobie Nieznanego Żołnierza złożono wieńce: „Żołnierzowi Niepodległej – Harcerze Rzeczypospolitej”, „Bojownikom Niepodległej” oraz „Tym, którzy czynem zbrojnym budzili Polskę do Zmartwychwstania – Żołnierze Armii Krajowej”. Odśpiewano hymn, Rotę, Boże coś Polskę, Pierwszą Brygadę, Warszawiankę i Czerwone maki. Warta honorowa WP otrzymała wtedy rozkaz nie prezentowania broni podczas składania wieńców.


Podobne uroczystości odbyły się też w Gdańsku. Po mszy w bazylice Mariackiej pochód przeszedł do pomnika Jana III Sobieskiego. PrzemawiałÂ Aleksander Hall. Kilka miesięcy później powstał Ruch Młodej Polski.


Za udział w obchodach Święta Niepodległości groziły sankcje. 11 listopada 1979 r. w katedrze pw. św. Jana Chrzciciela płomienne kazanie wygłosiłÂ ks. Stefan Niedzielak. Po nabożeństwie uformował się marsz. Trzy tysiące osób przeszło przed Grób Nieznanego Żołnierza.


Wkrótce Andrzej Czuma, Jan Józef Janowski, Bronisław Komorowski oraz Wojciech Ziembiński usłyszeli wyroki od jednego do trzech miesięcy więzienia za to, iż „demonstracyjnie okazali lekceważenie Narodu Polskiego, zarzucając mu m.in., że nie jest on narodem wolnym i niepodległym”. OrzekałÂ Andrzej Kryże, późniejszy sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, syn Romana Kryże, funkcjonariusza stalinowskiego aparatu represji.


Podobne nielegalne manifestacje, pod bacznym okiem SB i w „asyście” MO, odbyły się Krakowie, Warszawie i Gdańsku – przed pomnikiem króla Jana III Sobieskiego. Organizatorami byli Aleksander Hall, Dariusz Kobzdej i Tadeusz Szczudłowski.


W 1980 r. na nieoficjalnej manifestacji niepodległościowej w Gdańsku stawiły się tłumy, ponad 10 tys. osób.  Po mszy w bazylice Mariackiej w imieniu organizującego obchody Ruchu Młodej Polski pod pomnikiem Jana III Sobieskiego przemawiał Dariusz Kobzdej. W odezwie RMP pisał: „W ciągu ostatnich dwóch miesięcy został dokonany wielki krok w kierunku realizacji zasadniczych celów narodowych, pełnej suwerenności zewnętrznej i wewnętrznej narodu i państwa polskiego”.


Sejm PRL przywrócił w lutym 1989 r. 11 listopada do kalendarza świąt państwowych „dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez naród polski niepodległego bytu państwowego”.

Artur S. Górski


Inne artykuły związane z:
Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież