Skimming czyli uważaj przy bankomacie

Wraz z rozwojem technologicznym pojawiają się nowe zagrożenia. Wprowadzone udogodnienia, takie jak płatność telefonem, czy nawet sama obecność kart bankomatowych lub kredytowych, stały się rajem dla przestępców, których proceder polega na kopiowaniu danych z kart płatniczych i późniejszym czyszczeniu rachunku jej posiadacza. Jest to tzw. skimming, który niestety zdarza się również w Gdańsku.

W dawniejszych czasach ludzie zabezpieczali swoje pieniądze umieszczając je w skrytkach, do których należały m. in. skarpety właściciela. Jednak wraz z postępem technologicznym umożliwiającym lokowanie środków w innych miejscach (na pozór bezpiecznych), ludzie zdecydowali się na przeniesienie swojego dobrobytu do banków. W odwecie dostali karty do bankomatu. Zapomniano jednak o tym, że przestępczość dostosowuje się do zmian jakie zachodzą na przełomie lat. Takim oto sposobem rozwiną się skimming, który pierwotnie zasłyną za granicą, jednak dotarł i do Polski.

Powyższy proceder polega na nielegalnym kopiowaniu zawartości paska magnetycznego karty płatniczej, służącym wytworzeniu jej kopii w celu dokonywania nieuprawnionych płatności lub wypłaty z bankomatów. Najczęstszą techniką jest przelanie środków na konto ulokowane za granicą (z reguły założyciel jest nieuchwytny). Karty z chipem są bezpieczne ? Niestety nie. Nawet uchodzące za najbezpieczniejsze z układami klasy DDA stają się ofiarą skimmingu.

Wyróżniamy dwa rodzaje: skimming w placówce handlowej (wykonanie kopii karty nie wymagającej autoryzacji przy pomocy kodu PIN przez osobę, która chwilowo weszła w jej posiadanie) i skimming bankomatowy.

Drugi sposób jest uznawany za najbardziej niebezpieczny i z takim mieliśmy do czynienia w jakić czas temu na terenie Orunii Górnej. Polega on na zainstalowaniu na bankomatach lub ich wnętrzu specjalnego urządzenia (nakładki) służącego do pozyskiwania danych z paska magnetycznego lub chipa. Montowana jest również kamera bądź fałszywa klawiatura mająca na celu uzyskanie kodu PIN.

W momencie włożenia karty skimmer kopiuje wszystkie dane i przesyła je do przestępcy, znajdującego się najczęściej nieopodal bankomatu. Urządzenia przesyłają informacje drogą radiową i tym samym mają ograniczony zasięg.
Złodzieje umieszczają nakładki zaledwie na kilka lub kilkanaście godzin w bankomatach należących do różnych banków.

Co powinno zwrócić naszą uwagę?
Jeżeli zauważymy na bankomacie nietypowe, odklejające się elementy lub nadmiar powtarzających się naklejek reklamowych może to świadczyć o przejęciu urządzenia przez przestępców. Dodatkowym elementem budzącym wątpliwość jest jednolita kolorystyka elementów oraz odstająca klawiatura (może świadczyć o umieszczeniu nakładki). Podczas wpisywania kodu PIN warto jest zasłonić klawiaturę, uniemożliwiając tym samym zarejestrowanie cyfr ukrytą kamerą.

Należy także kontrolować stan konta i w razie nieprawidłowości zgłosić ten fakt na policję i niezwłocznie zawiadomić bank. Obawy powinno wywołać nawet małe uszczuplenie naszego budżetu, gdyż zazwyczaj karta jest testowana przez złodzieja (małe kwoty sukcesywnie powiększane).

Odzyskamy pieniądze?
Zgodnie z ustanowionymi przepisami banki odpowiadają finansowo za wszelkie transakcje dokonane kartą powyżej równowartości 150 euro, dokonane przez osoby nieupoważnione, o ile właściciel karty dochował staranności i nie udostępnił numeru przestępcy. W wypadku wejścia w jego posiadanie za pomocą zeskanowania karty, posiadaczowi należy się zwrot części pieniędzy.

Bank musi jednak uzyskać potwierdzenie o zaistnieniu przestępstwa. Niejednokrotnie pomaga w tym policja i prokuratura.
Wszystko wydawałoby się proste, gdyby nie fakt, że na zwrot pieniędzy poczekamy do trzech miesięcy.

-  Ile przypadków zgłoszenia przez klientów przestępstwa kradzieży danych z kart płatniczych odnotowali Państwo od początku roku 2013 do dnia dzisiejszego?
Monika Floriańczyk z PKO BP Bank Polski: Nie publikujemy szczegółowych informacji na ten temat. Takie przypadki niestety się zdarzają. Natomiast generalnie udział operacji nieuprawnionych w ogóle operacji dokonanych kartami jest znikomy.

- Środki zawsze zostaną zwrócone do klientów ? Jakie są czynniki wykluczające?
Monika Floriańczyk: Jeśli klient stwierdzi dokonanie nieuprawnionych transakcji kartą, powinien niezwłocznie ją zastrzec i złożyć reklamację. Każda reklamacja rozpatrywana jest indywidualnie, w przypadku pozytywnego rozpatrzenia środki są zwracane. Ponadto zgodnie z przepisami wewnętrznymi Banku , po wstępnym rozpatrzeniu reklamacji dotyczących operacji dokonanych przy użyciu karty, PKO Bank Polski uznaje rachunek kwotą operacji wynikającą z operacji podlegającej reklamacji oraz należnych prowizji i opłat, z datą jej dokonania. Jeżeli po zakończeniu procesu reklamacyjnego reklamacja nie została w całości lub w części uznana, PKO Bank Polski ma prawo do obciążenia rachunku odpowiednią kwotą operacji i związanych z tą operacją prowizji i opłat, nie uznanych w reklamacji.

- Jak zabezpieczają Państwo swoich klientów przed skimmingiem? Jakie działania są podejmowane, aby uniemożliwić przestępcom na skopiowanie danych z karty płatniczej?
Monika Floriańczyk: PKO Bank Polski monitoruje wszystkie operacje kartowe i w przypadku podejrzanych operacji kontaktuje się z klientami w celu ich potwierdzenia. W uzasadnionych przypadkach wprowadzana jest czasowa blokada karty. Zawsze, gdy wykryta zostanie nakładka skimmingowa na bankomacie, Bank niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania. Jeśli chodzi o zasady bezpiecznego korzystania z bankomatów to warto zwrócić uwagę, czy nie są na nim zainstalowane dodatkowe urządzenia niestanowiące jego standardowego wyposażenia. W przypadku zauważenia takiego urządzenia należy niezwłocznie skontaktować się bankiem - właścicielem bankomatu. Podczas wprowadzania PIN-u należy zasłaniać drugą dłonią klawiaturę, na której wprowadzamy kod, oraz zwracać uwagę czy osoby postronne nie znajdują się w zbyt bliskiej odległości.

Gdańska policja poinformowała już placówki o zaistnieniu przestępstwa w naszym rejonie.
- Policjanci wszczęli już postępowania. Przede wszystkim nawiązano ścisłą współpracę z bankami w celu natychmiastowej wymiany informacji o podejrzeniach skimmingu. Jest to przestępstwo polegające na bezprawnym skopiowaniu zawartości paska magnetycznego karty bankowej w celu stworzenia duplikatu oryginalnej karty, która w środowisku elektronicznym zachowywać się będzie identycznie, jak karta oryginalna. Przestępcza transakcja przy użyciu skopiowanej karty obciąża rachunek zupełnie nieświadomego właściciela - mówi Aleksandra Siewert z Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku.

Do 3 stycznia br. policja otrzymała 7 zgłoszeń dotyczących kradzieży środków z kart płatniczych. Obecnie są one weryfikowane i udzielenie większej ilości informacji jest niestety niemożliwe.

Skimming jest czynem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 8 i zawarty jest w art. 310 Kodeksu Karnego.

- Art. 310 obejmuje nie tylko podrabianie kart płatniczych, ale również pieniędzy. Ilość spraw z tego artykułu nie powie nam, ile dotyczyło podrabiania kart płatniczych. W związku z tym nie umiem wskazać ilości spraw dotyczących tzw. skimmingu- poinformował Tomasz Adamski, rzecznik Sądu Okręgowego W Gdańsku.

W Prokuraturze Okręgowej w ubiegłym roku było prowadzonych 14 śledztw o takie zachowania.
- Pod koniec roku coś się ruszyło. Może to być dopiero początek tego procederu, choćby z uwagi na odnotowanie takich przypadków w październiku i na początku tego roku- poinformowała Grażyna Wawryniuk, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Gdańsku.

Do skanowania danych z kart płatniczych najczęściej dochodziło w Oliwie i na Orunii.

Żaneta Stasiowska