Cukrzyca - dlaczego warto się badać?

Cukrzyca (Diabetes Mellitus) – jest chorobą niejednorodną, mówi się obecnie o  grupie chorób metabolicznych, których wspólnym mianownikiem jest podwyższony poziom cukru we krwi. Choroba ta powstaje albo na skutek zaburzeń w produkcji insuliny w organizmie, albo też na skutek defektu działania insuliny produkowanej w organizmie.  

Wyróżniamy dwa główne typy cukrzycy: cukrzyca tylu 1 tak zwana insulinozależna oraz cukrzyca typu 2 tak zwana insulinoniezależna.
Przyczyną cukrzycy typu 1 są uwarunkowania genetyczne oraz uszkodzenia trzustki po przebytych infekcjach wirusowych. Jest to typ cukrzycy występujący głównie u dzieci i osób młodych, stanowi około 10-15% wszystkich chorych na cukrzycę.

O wiele częstsza jest cukrzyca typu 2 – występująca u ok. 80-85% osób chorujących na cukrzycę, jest to choroba rozpoznawana u osób głównie dorosłych i w podeszłym wieku z nadwagą lub otyłością, prowadzących niezdrowy tryb życia bez regularnej aktywności fizycznej.
Na świecie według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 1985 zanotowano 30 milionów ludzi z cukrzycą, w 1995 (czyli 10 lat później) ta liczba wzrosła do około 135 milionów, a w roku 2000 – aż do  171 milionów osób. Szacuje się, że w roku 2030 będzie to około 366 milinów chorych.  Dlatego nie bez powodu mówi się o cukrzycy jako o współczesnej epidemii. Z pewnością jest to obecnie główna choroba cywilizacyjna.

Przewiduje się, że w Polsce ponad 2,5 miliona ludzi choruje na cukrzycę, a 30% z nich nawet nie wie, o swojej chorobie, liczba pacjentów z tą chorobą będzie rosła lawinowo osiągając za kilka lat około 10% naszego społeczeństwa.
Główne powody zachorowań, tak w Polsce jak i na świecie, to niezdrowe żywienie, nadwaga, siedzący tryb życia, brak regularnej aktywności fizycznej, ale też starzenie się społeczeństwa.

Cukrzyca nie boli, a rozwijając się latami uszkadza ważne narządy i prowadzi do wielu powikłań. Dlatego tak ważna jest kontrola, aby wcześnie rozpoznać i włączyć leczenie zapobiegając rozwojowi powikłań.  
Powikłania cukrzycy są groźne, a z ich powodu umiera na świecie około 3,2 miliona osób rocznie.

Jakie mogą być powikłania cukrzycy?
Długotrwały podwyższony poziom cukru we krwi może prowadzić do uszkodzenia wielu narządów i zmian głównie w narządzie wzroku, nerkach, układzie sercowo – naczyniowym, nerwowym, obwodowych naczyniach krwionośnych.  
Najczęstszym powikłaniem cukrzycy jest choroba niedokrwienna serca, która powstaje na skutek zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Mówi się, że ponad połowa chorych na cukrzycę umiera z powodu choroby niedokrwiennej serca, a jednoczesne występowanie cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca zwiększa ryzyko zgonu u mężczyzn 2-3 krotnie i aż 3-5 krotnie u kobiet.

Bardzo ważnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych w cukrzycy są zaburzenia w gospodarce lipidowej.
U pacjentów z cukrzycą o wiele częściej spotyka się podwyższone stężenie trójglicerydów i obniżenie tak zwanego dobrego cholesterolu (cholesterolu frakcji HDL) . Zaburzenia lipidowe należą do głównych czynników ryzyka miażdżycy u pacjentów chorych na cukrzycę i występują u ponad 50% pacjentów. U chorych na cukrzycę obserwuje się 2-4 razy większe ryzyko zgonu z powodu chorób układu sercowo – naczyniowego.

Jak się kontrolować?
Podstawowym badaniem w rozpoznaniu cukrzycy jest oznaczenie cukru (glukozy) we krwi pełnej. Najlepiej robić to w godzinach rannych, na czczo. Ważne i zalecane jest również wykonanie lipidogramu, aby ocenić stopień zaburzeń lipidowych i zastosować odpowiednie leczenie.
Badania kontrolne powinien wykonać co 3 lata każdy, kto skończył 45 rok życia. Natomiast co roku badania kontrolne powinny wykonać osoby:
- z nadwagą,
- kobiety, które przebyły cukrzycę ciężarnych lub urodziły dziecko powyżej 4,5 kg,
- osoby z wysokim poziomem trójglicerydów,
- chorzy na nadciśnienie tętnicze lub inne choroby układu krążenia.
Osobom, które chorują już na cukrzyce zaleca się okresowe monitorowanie cukru we krwi za pomocą glukometru, aby ocenić czy zastosowane leczenie jest optymalne.  

Wyniki badań powinien ocenić lekarz, aby właściwie je odczytać i jeżeli trzeba, zastosować odpowiednie leczenie.  

Centrum Medyczne Synexus
lek. med. Joanna Przesmycka