Sąd wójta karze, wojewoda honoruje? » Czy to nie kompromitacja? Skazany prawomocnie na 25 tys. złotych grzywny za niewypłacenie należnych ... "Wejście w historię": Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyzna... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pierwszej w 2024 roku odsłony cyklu "Wejście w histori... Konkurs wokalnych talentów przedszkolaków » 13 przedszkolaków wzięło udział w Międzyprzedszkolnym konkursie piosenki "Śpiewam, bo lubię".Organiz... Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza » O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i inwestycjach drogowych, również tych bardzo ... Mariusz Hoffman – „Plakat malowany poezją” » „Gdańska Galeria Sztuki” … „Gazety Gdańskiej” zaprasza do galerii „W zaułku” na kolejną prezentację ... VIII Międzyszkolny Turniej Logopedyczny Szumiące Zabawy » Po raz ósmy Pomorska Biblioteka Pedagogiczna w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 49 w Gdańsku zorgan... Matysiak i Milewski w Telewizji Republika » W czwartek, 21 marca, o 19:30 gośćmi Danuty Holeckiej będą posłanka Paulina Matysiak z Nowej Lewicy ... Szóstka Szostaka - program KWW Kocham Gdańsk » KWW Kocham Gdańsk przedstawił swój program - "szóstkę Szostaka".Przedstawione postulaty zostały opra... Goście Katarzyny Gójskiej: Tarczyński, Kanthak, Witkowski, Ćwik » W środę o 20:00 gośćmi redaktor Katarzyny Gójskiej w programie "W PUNKT" będą: Dominik Tarczyński, e... Grzywna dla wójta Szemudu - kiedy zapłaci nauczycielom? » Kompromitacja minister B. Nowackiej i wójta Szemudu R. Kalkowskiego. Szefowa MEN gawędziła w lutym o...
Reklama
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
wtorek, 26 marca 2024 15:12
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
sobota, 23 marca 2024 19:43
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
Do pięciu razy sztuka. Dopiero w piątym meczu piłkarki AP Orlen
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
sobota, 23 marca 2024 08:12
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
I LIGA FORTUNA
Dwójka trójmiejskich liderów nadal
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
poniedziałek, 18 marca 2024 19:14
Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
Przejechałem pół Polski, ale warto było. Tak dobrej wystawy dawno

Sport w szkole

Ostatni akcent w piłce ręcznej
niedziela, 24 marca 2024 18:36
Ostatni akcent w piłce ręcznej
Ostatnim akcentem rywalizacji w piłce ręcznej, rozgrywanej w ramach

"Gdańska" w antrakcie

Nagrody teatralne rozdane
środa, 27 marca 2024 14:20
Nagrody teatralne rozdane
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru rozdano jak co roku nagrody
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Malarstwo XIX-wiecznego Gdańska

Ocena użytkowników: / 93
SłabyŚwietny 
piątek, 18 grudnia 2015 20:38

Początek XIX wieku w malarstwie to czas ścierania się dwóch poglądów - klasycystycznego i romantycznego. Klasycyzm - to prymat rozumu. W sztukach pięknych odwoływał się do rysunku i linearyzmu. Wzorem był antyk. Romantyzm natomiast głosił ideę geniuszu artysty, emocjonalność, wrażliwość i siłę ekspresji barw i środków wyrazu. W takiej atmosferze powołana została w Gdańsku Królewska Szkoła Sztuk Pięknych i Rzemiosła Artystycznego (1804).



Miała charakter elitarny, kształcąc rocznie jedynie kilku przyszłych malarzy. Aby osiągnąć karierę gdańscy studenci musieli kontynuować naukę w większych ośrodkach akademickich. Dla gdańszczan było to przeważnie Drezno, Monachium, Düsseldorf, Królewiec, Weimar  lub Berlin. Dzisiaj  malarstwo tworzone w tamtych czasach nie cieszy się większym zainteresowaniem koneserów sztuki. Myślę jednak, że to wielki błąd. Powodem tego nikłego zainteresowanie zapewne jest dość trudna dostępność do tej sztuki oraz słaba znajomość tamtego okresu. Ale jak się okazało, ostatnie dwie wystawy XIX-wiecznego gdańskiego malarstwa, które odbyły się w Muzeum Sopotu i w Galerii ZPAP w Gdańsku, cieszyły się wielkim powodzeniem i odwiedziło je tysiące osób. Kolekcje należały do prywatnej osoby.  Ostatnio również uczestniczyłem w bardzo ciekawym wykładzie zatytułowanym „Między tradycją a poszukiwaniem nowoczesności. Malarstwo gdańskie XIX wieku.”.  Wykład prowadziła w Domu Uphagena Małgorzata Paszylka-Glaza z Muzeum Narodowego w Gdańsku, która na tle niemieckiej sztuki tego okresu przedstawiła dokonania gdańszczan.   Widać zatem coraz większe zainteresowanie tym przepięknym malarstwem, które dotyczy przynajmniej kilku kierunków i mimo upływu czasu nadal się podoba. Jest zajmujące i pasjonujące w swojej wielowątkowej historii.


alt

Johann Carl Schultz, Dwór Bractwa św. Jerzego, akwaforta, Karta 8 z trzeciej serii albumu, 1866



alt

Johann Carl Schultz, Selinut na Sycylii, akwaforta, Karta 4 albumu "Tutti Frutti", 1871


Najwłaściwszym wskazaniem tendencji rozwoju gdańskiego malarstwa byłoby unaocznienie problemów i fascynacji niemieckiej twórczości  XIX wieku. A na to składa się kilka zagadnień, które jak w zwierciadle odbiły się na kierunkach poszukiwań i modzie gdańskich artystów. Wytworzyli oni kulturowo specyficzny, rozpoznawalny styl malowania, na który złożyły się - fascynacja idyllicznym pejzażem Italii, nowe tendencje romantycznej koncepcji natury, a także problematyka niemieckiego mieszczańskiego romantyzmu, który stworzył styl biedermeieru, düsseldorfska szkoła pejzażu, szkoła francuskiego realizmu oraz symbolizm i równolegle w niektórych kręgach fascynacja impresjonizmem. Wszystkie te zagadnienia znalazły swoje miejsce w tendencjach XIX-wiecznej sztuki gdańskiej i mają swych przedstawicieli. Począwszy od trzech wielkich klanów rodzinnych Gregoroviusów, Meyerheimów i Hildebrandtów po Juchanowitza, Sy, Roddego, Detloffa, Gottheila, Gretha, Scherresa, Stryowskiego. Malarzy najwybitniejszych, których losy bardzo często rzucały w różne strony Europy i świata po wiedzę i doświadczenia. Gdańsk w tamtym czasie nie miał Akademii, a jedynie półwyższą szkołę prowincjonalną  opartą na koncepcji malowania podług zagadnień klasycznego podejścia do sztuki, preferowanego od lat przez Akademię w Berlinie, z której często do Gdańska na wykłady dojeżdżali profesorowie.


alt

Paul Meyerheim, Studium twarzy kobiety, gwasz



alt

Paul Meyerheim, Studium siedzącego starca, rysunek


Jednym z najwybitniejszych artystów XIX – wiecznego Gdańska był Johann Carl Schultz, który właśnie ukończył Akademię w Berlinie i jej niedawno otwarty Wydział Studiów Architektonicznych. Zasłynął trzema albumami akwafort, które ukazywały się od 1855 do 1867 roku, „Danzig Und Seine Bauwerke – Gdańsk i jego budowle” (54 akwaforty). Schultz przedstawił w nich między innymi przedproża, bramy, wnętrza naw kościelnych oraz budowle Starego Miasta łącząc walory artystyczne z historyczną wartością zabytków. Jak nikt inny rozumiał i doceniał urok starej gdańskiej architektury. W czwartym albumie „Tutti Frutti” (12 akwafort) poza gdańskimi pracami przedstawił również zapis swojej podróży po Prusach i Italii. Jako profesor i dyrektor gdańskiej szkoły plastycznej (1834-1873) wychował grono znakomitych następców, kontynuatorów jego malarstwa wedutowego i pejzażowego.  Życie artystyczne gdańska po latach świetności zaczęło odradzać się dzięki powstaniu szkoły, ale również dzięki dwóm innym wydarzeniom - powołaniu Towarzystwa Sztuk Pięknych (1835) i dzięki powstaniu Muzeum Miejskiego (1872).


alt

Gustav Meissner, Pejzaż, olej


alt

Eugen Windmüller, Dama przy oknie, olej


Ważnym momentem dla artystycznego życia Gdańska  było również organizowanie wystaw przez Adama Breysiga – założyciela i dyrektora szkoły plastycznej. Pierwsza ekspozycja  zorganizowana w 1821 roku otworzyła drogę do cyklicznego, publicznego pokazywania malarstwa. Miejscem prezentacji była Zielona Brama. Wśród artystów wystawiających tam swoje dzieła byli między innymi: Johann Carl Schultz, August Randt, Robert Reinick, Carl Eduard Detloff, Michael Carl Gregorovius, ale także prezentowane były obrazy starych mistrzów: Alberta Dürera, Hansa Holbeina, Hansa Kriega, Daniela Chodowieckiego. Dzieła kupowane przez miasto, później zasiliły zbiory powstającego Muzeum Miejskiego. Większość z nich przetrwała do dziś i stanowi własność Muzeum Narodowego w Gdańsku.  


alt

Eduard Hildebrandt, Bombaj, litografia, ok. 1864


Malarstwo gdańskie  XIX wieku zmieniało się wraz z docierającymi nowymi prądami europejskiej sztuki. Następowała zmiana palety  kolorystycznej, ale również zmieniało swoją formę, której kierunek nadawały prace inspirowane klasycznym spojrzeniem na sztukę,  romantyczne pejzaże, ale także mieszczańskie biedermeiery, malarstwo realistyczne, aż po kończące wiek malarstwo impresjonistyczne. Dziś niestety jedynie okazjonalnie możemy podziwiać te wszystkie dzieła. Nasze Muzea rzadko sięgają do swoich zasobów, a szkoda, bowiem są bardzo ciekawe i liczne, a na wystawianie swojego prywatnego zbioru do tej pory zdecydował się jedynie gdański kolekcjoner Andrzej Walas. Czekamy na dalsze pasjonujące wystawy gdańskiej sztuki XIX wieku.


Stanisław Seyfried  
Obrazy należą do prywatnej kolekcji Andrzeja Walasa i są jej najnowszymi nabytkami.
Fot. S. Seyfried                 

Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież