Pomorskie szkoły bez mowy nienawiści

Brazylijski piłkarz Lechii Gdańsk Luiz Carlos Santos Deleu przyznał publicznie, że bardzo zabolało go serce, gdy kibice wyzwali go od małpy, kiedy 1,5 roku temu po raz pierwszy na PGE Arena zagrał w meczu towarzyskim przeciw reprezentacji Ukrainy. Usilnie modlił się wtedy do Boga, aby z tymi obelgami poradzić sobie psychicznie. Zmieniło się nastawienie do niego, kiedy udowodnił kibicom, że potrafi grać w piłkę. Teraz w ramach promocji sportowego klubu jeździ po przedszkolach i szkołach, wiele rozmawiając z dziećmi i młodzieżą.



- Przekonują się, że mimo innego koloru skóry jestem takim samym, jak oni człowiekiem. Czasami ci młodzi ludzie zadają mi bardzo zaskakujące pytania. Uzyskując na nie odpowiedzi, zmieniają poglądy na świat i ludzi. Dziwią się, że i w Brazylii, z której pochodzę, też występuje rasizm, tak jak i w innych państwach. Obecnie bardzo dobrze czuję się w Polsce, a zwłaszcza w Gdańsku, niemal jak w rodzinie, i chcę tu pozostać na stałe - to publiczne oświadczenie brazylijski piłkarz Deleu (na poniższym zdjęciu, pierwszy z prawej) złożył 10 grudnia podczas konferencji pod nazwą „Szkoła wolna od mowy nienawiści”, zorganizowanej przez wojewodę pomorskiego Ryszarda Stachurskiego i Pomorskie Kuratorium Oświaty.  

Licznie wzięli w niej udział nauczyciele wielu pomorskich szkół, psycholodzy, urzędnicy oraz działacze organizacji pozarządowych.  Konferencja ta rozpoczęła realizację pilotażowego projektu konferencji i warsztatów dla nauczycieli z terenu województwa pomorskiego w związku z priorytetowym potraktowaniem przez Rząd RP spraw związanych z problematyką mowy nienawiści i związanej z nią dyskryminacji. Przedsięwzięcie to ma na celu omówienie tematyki mowy nienawiści i wykluczenia względem mniejszości etnicznych, tak aby nauczyciele mogli zapobiegać, a w razie konieczności przeciwdziałać temu zjawisku.

Pierwsza część konferencji dotyczyła zagadnień teoretycznych związanych z mową nienawiści, stereotypami, uprzedzeniami i dyskryminacją. Omówione zostały główne narzędzia jakimi dysponujemy, aby przeciwdziałać temu zjawisku. Przedstawiono też dane i statystyki dotyczące tego problemu w województwie pomorskim.

Profesor Andrzej Chodubski z Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego powiedział m.in. iż obecnie w świecie następuje unifikacja życia, przy czym potężną siłą dzięki Internetowi już jest informacyjność komunikacyjna między ludźmi. Tworzy się nowy obywatel – globalczyk. Stajemy się obcy wśród obcych. Zaciera się granica między moralnością, a poprawnością praktyczną. Tradycyjny nauczyciel, to już przeszłość. Odchodzi się od czytania książek. W ramach globalizacji uniwersalnej mówi się głównie w języku angielskim. I w tej globalizacji ma jednakże funkcjonować społeczne zróżnicowanie i różnorodność, głównie w krajach Unii Europejskiej. Mimo to, z istniejących 8 tys. języków na kuli ziemskiej, ostatnio ubywa ich w zastraszającym tempie. Mamy w Polsce 9 mniejszości narodowych i to też rodzi społeczne napięcia.  

Wiesława Kostrzewa-Zorbas z Biura Pełnomocniczki ds. Równego Traktowania nawiązała do obchodzonego 10 grudnia już po raz 63 Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka. Praw, które w wielu krajach nie są przestrzegane. Analizując wyniki badań przeprowadzonych w 2012 roku na 1710 osobach stwierdziła, że największy dystans społeczny występuje w stosunku do gejów i lesbijek. W największym stopniu dyskryminujemy tych, którzy mają inny kolor skóry, inną narodowość, wyznanie i niepełnosprawność. Dlatego został podjęty krajowy program działań do roku 2016 na rzecz równego traktowania, upowszechniany też w programach szkolnych. Potrzebna jest koalicja działań na rzecz codziennej kultury i szacunku dla różnorodności i ludzkiej godności.

Zasiadający w pierwszym rzędzie do końca konferencji wojewoda pomorski Ryszard Stachurski zastanawiał się, jak taką koalicję zawiązać przy obecnie narastającej w polskim społeczeństwie mowie nienawiści, czego ewidentnym przykładem są zachowania pseudokibiców meczów piłkarskich.
Tym negatywnym tendencjom ma zapobiec powołany już 9 lat temu pełnomocnik Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku ds. Ochrony Praw Człowieka. Tę funkcje pełni u nas Zbigniew Huzar, który odnotowuje narastającą ilość negatywnych przypadków podpadających pod paragrafy kodeksu karnego 119, 256 i 257, tj. m.in. propagowania faszyzmu. W ostatnich trzech latach rozpatrywano w Gdańsku 34 takich przypadków.
O osobowościowych i sytuacyjnych przyczynach mowy nienawiści mówił Michał Jaśkiewicz, psycholog z UG.  W jego ocenie bardzo niepokojący jest fakt, że Polacy klasyfikują się na ostatnim miejscu jeśli chodzi o międzyludzkie zaufanie.

Z kolei Pełnomocnik Wojewody Pomorskiego ds. Mniejszości Etnicznych Łukasz Jaskuła przytoczył ciekawe dane, iż według spisu ludności z 2011 roku w woj. pomorskim mieszka 11 tys. osób mniejszości narodowej i etnicznej (nie licząc społeczności kaszubskiej) na ogólną liczbę 280 tys. osób w całej Polsce. U nas na Pomorzu, spośród 230 tys. w całej Polsce, przebywa około 10 tys. obywateli z innych państw, takich jak: Algeria, Armenia, Korea Północna, Mołdawia, Mongolia, Tajlandia, Tunezja, Trynidat i Wietnam. 

Aby w miarę dobrze czuli się oni w naszym kraju, regionie, działa w Gdańsku Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek. Bezpłatnie organizuje ono kursy języka polskiego, wspiera psychicznie i doradza zawodowo.

O dobrze rozwijającej się współpracy międzynarodowej powiedziała Olga Krasota (na zdjęciu powyżej), nauczycielka języka ukraińskiego w SP nr 57 w Gdańsku. Funkcjonuje pięć grup nauczania, cztery w zakresie podstawówki i jedna gimnazjalna. Nauka obejmuje obecnie łącznie 66 dzieci, czyli o 100 proc. więcej niż na początku, datowanego 15 lat temu. Oceny z języka ukraińskiego wpisywane są na świadectwa szkolne. Młodzież kultywuje kulturę ukraińską, uczestnicząc też w licznych konkursach oraz festiwalach organizowanych w Elblągu i Koszalinie. 

Wła-49
Fot. Włodzimierz Amerski