„Kiszczak Papers”

W Hoover Institution Library & Archives (założonym przez prezydenta USA Herberta C. Hoovera) na uniwersytecie w Stanford w Kaliforni polscy dziennikarze natrafili na dokumenty i zdjęcia m.in. zgromadzone przez szefa „wojskówki” (służba w wojskowych organach wywiadu i kontrwywiadu), w czasach PRL gen. Czesława Kiszczaka. Zatem nie wszystkie akta są w posiadaniu IPN.

Zbiór jest bardzo obszerny. Tworzy go m.in. korespondencja Lecha Wałęsy (w tym znany list z 8 listopada 1982 r. „kaprala Wałęsy do generała Jaruzelskiego” i nieznany list Kiszczaka do Wałęsy z maja 1993 r. na temat agentury i Departamentu IV MSW), Kiszczaka, Adama Michnika i Wojciechem Jaruzelskim.

To jeszcze jeden dowód na to, że IPN posiada w swych zasobach tylko część archiwaliów z lat PRL. Czy oznacza to, jak w przypadku np. akt służb NRD, że cenne materiały są poza granicami kraju? Przypomnijmy, że Markus Wolf, szef Głównego Zarządu Wywiadu przy wschodnioniemieckim Ministerstwie Bezpieczeństwa Państwowego przekazał archiwalia wywiadu do Moskwy przed upadkiem muru. W tzw. Instytucie Gaucka zostały zdeponowane głównie akta agenturalne cywilnego pionu Stasi (Ministerium für Staatssicherheit).

Wśród materiałów, które trafiły do Stanford, znalazła się owa oryginalna wersja listu „kaprala Lecha Wałęsy do generała Wojciecha Jaruzelskiego”, napisanego podczas internowania przywódcy „Solidarności” w Arłamowie w dniu 8 listopada 1982 r. Przytoczono go w całości 12 listopada 1982 r. na łamach organu KC PZPR „Trybuny Ludu”. W wyniku rozmowy Kiszczaka w Wałęsą minister Spraw Wewnętrznych polecił komendantowi wojewódzkiemu MO w Gdańsku uchylić decyzję o internowaniu Lecha Wałęsy.

Zbiór archiwaliów obejmuje też dokumenty służb PRL z analizami i opiniami na temat stanu wojennego, noty strategii obronnej z 1989 r. i po tej dacie. Hoover Institution nie udziela informacji w jaki sposób i kiedy dokumenty trafiły do Stanford.

Instytut gromadzi archiwa z I i II wojny światowej oraz akta służb specjalnych bez natowskiego gryfu tajności.
ASG