Jak powinny rozwijać się kompetencje osobiste i zawodowe w XXI wieku?

Czym jest Centrum Rozwoju Talentów  w Gdańsku? Co to jest talent? Jak wspierać rozwój pasji i uzdolnień dzieci? Czym jest doradztwo zawodowe? W jaki sposób oczarować potencjalnego pracodawcę? Odpowiedzi na te i inne pytania można było usłyszeć podczas konferencji "Rozwój kompetencji osobistych i zawodowych w XXI wieku - wyzwanie dla edukacji i poradnictwa zawodowego", która odbyła się 21 listopada w Europejskim Centrum Solidarności.

Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy Roland Budnik mówił, że jeśli chodzi o wybór kariery zawodowej wśród młodych ludzi pozornie powinno się wydawać, że wszystko jest w porządku - w wyborze kolejnych etapów edukacji pomagają im rodzice, od lat funkcjonuje też, przynajmniej w teorii, system, który pomaga w wyborze zawodu, niemniej jednak aż 80% pracowników twierdzi, że nie jest zadowolonych ze swojej pracy.

- Jednak coś jest nie w porządku, ponieważ aż 80% pracowników twierdzi, że nie pracuje w miejscu, w którym marzyłoby i nie pracuje na stanowisku, na którym mogłoby się w pełni rozwinąć zawodowo - powiedział Roland Budnik.

Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku dodał, że 25% osób bezrobotnych w Gdańsku to ludzie z wyższym wykształceniem. Jednocześnie zaledwie 5% absolwentów szkół ponadgimnazjalnych to uczniowie zawodówek. Zaspokaja to zaledwie 15% rynku lokalnego w tej materii. Dodatkowo Roland Budnik powiedział, że poradnictwo zawodowe w polskich szkołach niestety, prócz nielicznych wyjątków, po prostu nie istnieje, natomiast poradnictwo zawodowe w Urzędach Pracy jest w fazie zaniku, gdyż nie promuje się zatrudniania doradców zawodowych, a doradców klienta.

- Warto zastanowić się nad tym, czy dobrze wybieramy szkoły, czy dobrze udaje nam się ustalić talenty uczniów, dzieci, również osób dorosłych, czy znamy swój potencjał - mówił Roland Budnik.

Odpowiedzią na zapotrzebowania ludzi chcących dobrze pokierować swoją karierą zawodową jest m.in. Centrum Rozwoju Osobistego. To oddział Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku, który powstał w czerwcu tego roku. Swoim klientom oferuje trzy przestrzenie: Akademię Kariery, czyli miejsce, gdzie uzyskać można specjalistyczne wsparcie przy realizacji celów zawodowych, Strefę Rozwoju Osobistego, która pomaga osobom bezrobotnym odnaleźć się na rynku pracy oraz Młodzieżową Krainę Talentów, czyli miejsce przeznaczone nie tylko dla uczniów, którzy chcą dobrze wybrać ścieżkę zawodową, ale także dla ich rodziców, nauczycieli i szkolnych doradców zawodowych.

- Doradztwo zawodowe powinno być przede wszystkim dla ludzi młodych, czyli wtedy, kiedy człowiek podejmuje sam pierwszą decyzję zawodową, kiedy z edukacji ogólnokształcącej przechodzi do edukacji zawodowej. Wtedy bardzo istotna jest rola doradcy zawodowego, który ma wspierać i pomagać w wyborach - powiedziała Kariona Chamier-Ciemińska, kierownik Centrum Rozwoju Talentów. - Ten drugi wątek, kiedy doradca zawodowy jest bardzo potrzebny, to wtedy, kiedy człowiek wchodzi na rynek pracy, kiedy potrzebuje wsparcia w tym, jak się poruszać na rynku pracy. Potrzebuje też wiedzy na temat tego, jak rynek pracy funkcjonuje. I ta trzecia sytuacja, która jest bardzo istotna jeśli chodzi o rolę doradcy zawodowego, to wtedy, kiedy człowiek jest już na rynku pracy, ale z różnych powodów staje się osobą bezrobotną i potrzebuje ogromnego wsparcia, ogromnej pomocy, także tej motywacyjnej, po to, by na ten rynek pracy powrócić.

Ponadto, podczas konferencji, pracownice Centrum Rozwoju Talentów opowiedziały uczestnikom czym jest w ogóle talent. Definicji szeroko rozumianego talentu jest wiele, natomiast o tym, czym jest talent dla pracowników Centrum Rozwoju Talentów opowiedziała Anna Domagalska z Centrum Rozwoju Talentów.

- Talent to każdy powtarzający się wzorzec myślenia, odczuwania, postępowania, który może znaleźć, przede wszystkim, pożyteczne zastosowanie - powiedziała Anna Domagalska.

Anna Czepiel z Fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju zwróciła uwagę na kwestie doradztwa zawodowego w polskich szkołach.

- Powiedzenie, że przed doradztwem zawodowym w polskich szkołach stoją wyzwania to za mało powiedziane, ono musi się w polskich szkołach narodzić - powiedziała Anna Czepiel

Anna Czepiel podkreśliła, że obecnie doradztwo zawodowe w polskich szkołach to głównie pogadanki na temat pisania CV i sposobów autoprezentacji, tymczasem powinno ono mieć formę indywidualnego poznawania predyspozycji ucznia i realna pomoc młodym ludziom w wyborze ścieżki zawodowej. Anna Czepiel podkreśliła, że rozmowa z doradcą zawodowym powinna przypominać rozmowę z psychologiem. Prelegentka przedstawiła Finlandię jako kraj, w którym szkolne doradztwo zawodowe stoi na bardzo dobrym poziomie. W trzech ostatnich klasach szkoły podstawowej (fińska podstawówka ma 10 klas), młodzi Finowie mają łącznie 76 godzin indywidualnego programu, który pomaga im podjąć dobrą decyzję w kwestii wyboru ścieżki kariery, a 95% uczniów korzysta z indywidualnych rozmów z doradcą. Ponadto prowadzone są tam warsztaty w różnych firmach i instytucjach, które umożliwiają uczniom poznać "od kuchni" dane miejsce pracy.

Renata Gut z Instytutu Talentów Flashpoint podkreśliła jak ważne jest robienie w życiu tego, co lubimy. Sprawia nam to radość, a tym pozwala osiągnąć wysokie wyniki i efektywność. Są to tzw. "zielone ścieżki". Jeżeli robimy coś, co nie sprawia nam satysfakcji, to nieważne jak dużo włożymy w to pracy i wysiłku - wyniki nie będą tak dobre, jak w przypadku robienia czegoś z pasją. Renata Gut zwróciła również uwagę, że często dzieci wykazują talenty, które nie do końca jest w stanie zdefiniować polska szkoła, a jednak mogą być niezwykle przydatne w karierze zawodowej. Ponadto liczy się specjalizacja w konkretnej dziedzinie, bo to może przynieść sukces w przyszłości.

Dr Marek Suchar ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie powiedział, że trzeba brać pod uwagę zmiany, które zachodzą na rynku pracy. Istotne są m.in. nowoczesne metody poszukiwania pracy np. poprzez targi i giełdy pracy lub za pomocą portali społecznościowych. Ponadto powstaje wiele nowych zawodów, które są przyszłością. Dodatkowo dr Marek Suchar powiedział, że istotne jest nie tylko samo zdobycie pracy, ale także jej początek.

Mirosław Oczkoś, trener personalny, aktor i specjalista od PR-u, opowiedział uczestnikom konferencji o sztuce autoprezentacji. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej powinniśmy m.in. wyraźnie wymawiać samogłoski, odpowiednio oddychać, dostosować wysokość głosu do sytuacji, mówić w odpowiednim tempie, stosować kropki, unikać dźwięków nieartykułowanych. Podczas pierwszego wrażenia pracodawca zwraca uwagę, przede wszystkim, na nasz ubiór, kontakt wzrokowy, mimikę, gestykulację, sposób wypowiedzi. Mirosław Oczkoś zaprezentował także publiczności ćwiczenia, które pomagają w ćwiczeniu odpowiedniej wymowy oraz w opanowaniu stresu. Prelegent udzielił również praktycznych rad przed rozmową kwalifikacyjną. Uczestnicy konferencji dowiedzieli się m.in., że przed rozmową z potencjalnym pracodawcą nie powinni pić m.in. napojów gazowanych, czy owocowych soków.

Konferencja objęta była honorowym patronatem Pomorskiego Kuratora Oświaty.

Karolina Rabiej