1 kwietnia rusza program „Rodzina 500 plus”

1 kwietnia rozpoczyna się program „Rodzina 500 plus”. Opiekunowie będą mogli uzyskać kwotę 500 zł wolnych od podatku na drugie i kolejne dziecko. W przypadku rodzin o małym dochodzie – także na pierwsze dziecko. Na terenie kraju świadczenie ma uzyskać około 2,7 mln rodzin. W województwie pomorskim szacuje się, że świadczeniem „Rodzina 500 plus” objętych zostanie około 245 tys. dzieci, zaś w mieście Gdańsku około 40 tys. dzieci.

Program „Rodzina 500 plus” to systemowe wsparcie polskich rodzin, którego celem jest comiesięczne wypłacanie rodzicowi lub opiekunowi prawnemu dziecka nieopodatkowanej kwoty na drugie i każde następne dziecko, które nie ukończyło 18 lat. Rodziny, których dochód nie przekracza 800 zł netto na osobę (lub 1200 zł netto na osobę w przypadku, gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne) dostaną także 500 zł na pierwsze dziecko. W ramach programu kwotę 500 zł otrzymają także rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka i placówki opiekuńczo-wychowawcze o charakterze rodzinnym. Program będzie dużym wsparciem dla rodzin, gdyż w przyszłych latach opiekun będzie mógł otrzymać nawet 6 000 zł rocznie na jedno dziecko. We wstępie do „Podręcznika dla samorządów”, opublikowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, który ma pełnić funkcje instruktażowe dla samorządów jeżeli chodzi o program „Rodzina 500 plus”, zawarto wypowiedź Elżbiety Rafalskiej – Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, która przedstawia zalety programu:
„Program „Rodzina 500 plus” to pierwsze tak szerokie i uniwersalne wsparcie dla polskich rodzin. Celem programu jest pomoc w wychowywaniu dzieci, a także odwrócenie negatywnego trendu demograficznego w naszym kraju. Według prognoz w ciągu 10 lat dzięki programowi będziemy mieli 278 tys. dodatkowych urodzeń. Wiele rodzin nie podejmuje decyzji o kolejnym dziecku ze względu na swoją sytuację materialną. 500 zł miesięcznie na dziecko to realne wsparcie, które trwać będzie do ukończenia przez dziecko 18 lat”.

Świadczenie w ramach programu „Rodzina 500 plus” nie będzie wliczane w dochód rodziny, gdy ta będzie ubiegała się o inne formy wsparcia np. świadczenia z pomocy społecznej. Wniosek o przyznanie prawa do pobierania świadczenia w ramach programu „Rodzina 500 plus” będzie można złożyć przez Internet (przez portale empatia.mrpips.gov.pl i www.zus.pl oraz poprzez bankowość elektroniczną), Pocztę Polską lub w urzędach gmin. Pieniądze zostaną przelane bezpośrednio na konto wskazane przez opiekuna dziecka lub wydane opiekunowi gotówką. Jeżeli opiekun będzie starał się o przyznanie świadczenia na pierwsze dziecko, gmina zmuszona będzie do zweryfikowania dochodu rodziny. Program startuje już 1 kwietnia tego roku i właśnie od tego dnia będzie można składać wnioski w tej sprawie. Pod koniec lutego Pomorski Urząd Wojewódzki uruchomił 3 infolinie, gdzie w godzinach 9:00-14:00, będzie można uzyskać informacje na temat programu „Rodzina 500 plus”.

Tak duże przedsięwzięcie to wyzwanie dla władz miast i samorządów.
– To duże wyzwanie dla samorządu. Skala zadania wynikającego z programu wymusza zatrudnienie przez jednostki realizujące ustawę nowych pracowników. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Gdańsku prowadzi nabór pracowników do realizacji świadczeń we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy. W marcu planowane jest szkolenie dla nowozatrudnionych z zakresu prawa administracyjnego i rodzinnego, a także ochrony danych osobowych, obsługi systemów informatycznych i pracy z klientem. Nowi pracownicy otrzymają również wsparcie pracowników doświadczonych w realizacji świadczeń rodzinnych. Ponadto Miasto organizuje dodatkowe punkty obsługi, w których gdańszczanie będą mogli składać wnioski o świadczenie wychowawcze. Mam nadzieję, że podjęte działania przełożą się bezpośrednio na płynność w  ustalaniu i wypłacaniu świadczeń wychowawczych w ustawowych terminach – wyjaśnił naszej redakcji Paweł Adamowicz, Prezydent miasta Gdańska.
– Obecnie gminy pracują nad całościowym rozpracowaniem logistycznym przedsięwzięcia, uwzględniając potrzeby kadrowe, zaplecze biurowe, niezbędne wyposażenie w sprzęt  i urządzenia biurowe. Trwa również analizowanie danych statystycznych dotyczących mieszkańców i danych będących w posiadaniu Ośrodków Pomocy Społecznej. Szacowana jest ilość wniosków, jaka może zostać złożona w pierwszych miesiącach obowiązywania ustawy – odpowiedziała Katarzyna Stanulewicz, Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.

Szacuje się, że ze świadczeń w ramach programu „Rodzina 500 plus” skorzysta około 2,7 mln rodzin w Polsce, a 500 zł przysługiwać będzie około 3,7 mln dzieci. W województwie pomorskim, jak podano na stronie internetowej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, pieniądze trafią do około 245 tys. dzieci.
– Dwudziestego czwartego lutego Wojewoda przekazał gminom środki finansowe na wdrożenie Programu, którego koszt wyniósł 5 milionów 996 tysięcy złotych. Środki na wypłacanie świadczenia wychowawczego rodzicom lub opiekunom dzieci będą przekazywane gminom przez Wojewodę co miesiąc, począwszy od drugiej połowy kwietnia bieżącego roku – poinformowała naszą redakcję Katarzyna Stanulewicz.
Jeżeli chodzi o miasto Gdańsk szacowana ilość dzieci, które skorzystają z programu „Rodzina 500 plus”, wyniesie około 40 tys.
– Dokonaliśmy wstępnych obliczeń liczby dzieci, które mogłyby otrzymać te świadczenia. Szacuje się, że w Gdańsku skorzysta z nich ponad 40 tysięcy dzieci, czyli około 18-20 tysięcy rodzin. Z zapisu projektowanej ustawy wynika, że w 2016 roku świadczenie będzie wypłacane przez okres 9 miesięcy, od kwietnia do grudnia 2016 roku. Obecnie trudno stwierdzić czy pula dedykowanych środków będzie wystarczająca. Nie jest znana faktyczna liczba dzieci, którym zostanie wypłacone świadczenie. Szacunki miast opierają się na danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego z lat ubiegłych. Mogą różnić się od danych rzeczywistych. Wysokość dotacji dla samorządu będzie przysługiwać w zależności od wartości wypłaconych świadczeń, a nie od prognozowanej skali – odpowiedział naszej redakcji Prezydent Paweł Adamowicz.
Prezydent Adamowicz zaznaczył również, że program „Rodzina 500 plus” będzie wsparciem dla gdańskich rodzin, co finalnie może pozytywnie wpłynąć także na rozwój miasta:
– Program „Rodzina 500 plus” jest formą wsparcia gdańszczan. Mam nadzieję, że dodatkowe środki finansowe wpłyną na podwyższenie jakości życia rodzin gdańskich, a także przełożą się na rozwój Gdańska – powiedział Prezydent Adamowicz.
Z programem „Rodzina 500 plus” wiążą się jednak pewne zagrożenia, o których opowiedziała naszej redakcji Beata Dunajewska, Przewodnicząca Komisji Spraw Społecznych i Ochrony Zdrowia Rady Miasta Gdańska:
– Ja mam takie troszeczkę mieszane uczucia jeżeli chodzi o program „Rodzina 500 plus”, bo mam wrażenie, że nie została dokonana taka prawdziwa diagnoza społeczna. Nie wykluczam, że świadczenie „500 plus” w takich środowiskach, gdzie jest duża bieda, duża liczba dzieci w rodzinie, gdzie jest bezrobocie, rzeczywiście może poprawić sytuację rodzinną, natomiast brak kryterium dochodowego powoduje, że te pieniądze trafią również do osób, które powiedzmy – są bogate. A takie apelowanie o to, żeby te osoby tych pieniędzy nie brały nie ma racji bytu. Jak coś się należy to ludzie po prostu po to sięgają – to jest oczywiste i nawet nie należy mówić, że to jest złe. Jest 500 zł na dziecko, należy mi się, więc biorę, niezależnie od dochodu, dlatego ja tutaj bym takie kryterium dochodowe na pewno widziała – powiedziała Beata Dunajewska.
Przewodnicząca Komisji Spraw Społecznych i Ochrony Zdrowia Rady Miasta Gdańska dostrzega również zagrożenie w możliwości wydania otrzymanych na dziecko pieniędzy na niewłaściwe cele, niezwiązane stricte z dzieckiem:
– Ja bym chciała widzieć, żeby te pieniądze były jednak inwestowane w rozwój rodziny, rozwój dziecka, w jego edukację. Rozumiem, że są takie potrzeby, żeby na przykład kupić nowy samochód, ale te pieniądze powinny być de facto, moim zdaniem, inwestowane w rozwój dziecka albo w rozwój rodziny. W niektórych środowiskach program „Rodzina 500 plus” jest bardzo potrzebny i bardzo się cieszę, bo znam takie osoby, które już sobie myślą, że będą w stanie zafundować dziecku na przykład lekcje angielskiego, wysłać dziecko na obóz językowy, wydać te pieniądze na coś takiego, co rzeczywiście spowoduje, że dzieci będą szły do przodu i będą miały większe szanse później, w przyszłości – czy to na studiach, czy to w życiu zawodowym, bo już ten kapitał sobie zgromadzą, właśnie dzięki tej kwocie, natomiast boję się, że w niektórych środowiskach te pieniądze zostaną roztrwonione – odpowiedziała Beata Dunajewska.

Przewodnicząca Komisji Spraw Społecznych i Ochrony Zdrowia obawia się również, że świadczenie „Rodzina 500 plus” może negatywnie wpłynąć na aktywność zawodową kobiet:
– Boję się, że niektóre kobiety w ogóle będą nieaktywne zawodowo, nie będą chciały wracać do pracy, a dla mnie to jest minus. Nie żyję w środowisku, w którym uważa się, że kobieta powinna siedzieć w domu i nie pracować. Z jednej strony oczywiście niektóre środowiska mówią, że cudownie, że kobiety zajmą się dziećmi, ale moim zdaniem można pogodzić jedno i drugie – być dobrą matką, wychowywać dzieci i jednocześnie być osobą aktywną zawodowo. Uważam, że właśnie aktywna kobieta radzi sobie ze wszystkim i z domem, i z wychowaniem dzieci, i z pracą zawodową. Żyjemy w XXI wieku, takie są realia i takie powinny być kierunki i tendencje – powiedziała Beata Dunajewska.

O tym, czy program „Rodzina 500 plus” zda egzamin dowiemy się wkrótce.

Źródło: „Informator Rodzina 500 +” Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Karolina Rabiej