Daniel Obajtek: Wodór to energia przyszłości » Z Danielem Obajtkiem, prezesem PKN ORLEN, rozmawiał Jarosław Popek (Radio Gdańsk)- Kilka dni temu by... Gdański magistrat obojętny na warunki życia mieszkańców » Do redakcji "Gazety Gdańskiej" zgłosiła się Pani Joanna z prośbą o pomoc w opisaniu i nagłośnieniu s... XV Konwent Morski » W poniedziałek, 22 maja, w Gdańsku odbył się XV Konwent Morski. Wielu ważnych ludzi gospodarki morsk... Radio Gdańsk: „Żeby nie było śladów – sprawa Grzegorza Przemyka. Dekal... » Na antenie Radia Gdańsk od poniedziałku do piątku (22 maja-2 czerwca) o godz. 20:40 emitowane będzie... Głos radnych PiS w sprawie ratowania gdańskiego dziedzictwa zieleni » Radni Prawa i Sprawiedliwości w Radzie Miasta Gdańska i prof. Paweł Witold Burkiewicz przedstawili r... W tygodniku „Sieci”: Miliony przeciw PiS » W nowym numerze „Sieci” Marek Pyza i Marcin Wikło ujawniają, jak wielki biznes wchodzi w politykę i ... Porcelanowy jubileusz „Wiosny w ogrodzie” » Dwudziesty, jubileuszowy kiermasz „Wiosna w ogrodzie” w Pomorskim Hurtowym Centrum Rolno-Spożywczym ... Ogrodnicze święto w Rënku » W połowie maja od lata wszystkie ścieżki miłośników prac ogrodowych prowadzą do Pomorskiego Hurtoweg... Otwarcie wystawy „Wielki głód w Kazachstanie (Aszarszyłyk). Historia n... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyło się otwarcie wystawy „Wielki głód w Kazachstanie (Aszar... Zmarła prof. Barbara Krupa-Wojciechowska » 15 maja 2023 r. zmarła prof. dr hab. n. med. Barbara Krupa-Wojciechowska, rektor Gdańskiego Uniwersy...
Nasi... najdrożsi - urzędowi liderzy
czwartek, 11 maja 2023 16:27
Nasi... najdrożsi - urzędowi liderzy
Na Pomorzu dobrych specjalistów pracujących w aparacie władzy
ebebe PSŻ - Zdunek Wybrzeże LIVE
sobota, 27 maja 2023 21:23
ebebe PSŻ - Zdunek Wybrzeże LIVE
W niedzielę o godz. 14.00 w Poznaniu rozpocznie się mecz ebebe PSŻ
Gol Gajosa na pamiątkę*Arka na styku*Gedania na ziemi*Michniewicz w... Stężycy
piątek, 26 maja 2023 18:45
Gol Gajosa na pamiątkę*Arka na styku*Gedania na ziemi*Michniewicz w... Stężycy
EKSTRAKLASA BP
Pożegnanie z Ekstraklasą okazało się
Skandal na pożegnanie Lechii z ekstraklasą
sobota, 27 maja 2023 17:40
Skandal na pożegnanie Lechii z ekstraklasą
Kompromitacją zakończył się ostatni mecz Lechii w ekstraklasie.

Galeria Sztuki Gdańskiej

Barbara Krupa Wojciechowska i jej trzecia pasja
środa, 29 lipca 2015 22:02
Barbara Krupa Wojciechowska i jej trzecia pasja
15 maja zmarła prof. Barbara Krupa-Wojciechowska. Przypominamy
Zaproszenie na mistrzostwa bowlingowe
poniedziałek, 01 maja 2023 14:11
Zaproszenie na mistrzostwa bowlingowe
Gdański Zespół Schronisk i Sportu Szkolnego i Centrum Sportu i

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Święto kina w Toruniu – Festiwal EnergaCamerimage
środa, 16 listopada 2022 09:02
Święto kina w Toruniu – Festiwal EnergaCamerimage
12 listopada rozpoczął się 30. Międzynarodowy Festiwal Sztuki
Grupa „Odkrywców” z SP nr 10 w Rumi poznaje tajniki nauki
wtorek, 23 maja 2023 13:43
Grupa „Odkrywców” z SP nr 10 w Rumi poznaje tajniki nauki
Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 10 w Rumi biorą udział w VII
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Za murami Bramy Wyżynnej

Ocena użytkowników: / 17
SłabyŚwietny 
wtorek, 18 maja 2021 16:39

Manifestacja wielkości i bogactwa Gdańska w jego codziennym życiu następowała poprzez sztukę i architekturę. W połowie XVII wieku, a więc w czasie największej prosperity, dominacji i potęgi miasta w Europie, port należący do Związku Hanzeatyckiego lśnił przepychem, rozwijał się szybko, a sztuki piękne dominowały ponad miarę.


Oszczędni gdańszczanie uczuleni na piękno, handlujący zbożem, śledziami i innymi towarami pochodzącymi z terenów całej Polski również w dziełach sztuki dopatrywali się wielkiego interesu. Uważali, że malarstwo, rzeźba, artystyczne wyroby złotnicze czy precjoza z bursztynu mogą być intratnym interesem, a poza tym zauważyli, że obcowanie ze sztuką może dostarczać wzruszeń estetycznych. Tak więc nie tylko z wyrachowania ściągali z całej Europy do Gdańska artystów, którzy w nieco snobistycznym mieście znajdowali wielu mecenasów. Początek XVII wieku jeszcze określał sztukę jako dobrze wykwalifikowane rzemiosło. Uznani malarze wchodzili w skład cechu szklarzy, zanim nie założyli w 1612 roku oddzielnej korporacji pod wezwaniem patrona św. Łukasza.

alt

Portret Idziego Straucha, miedzioryt, 1682, wyk. Elias Hainzelmann, wg. Andreasa Stecha


Powstające na terenie miasta organizacje cechowe były bardzo silne i nie doprowadzały do rozwoju handlu poza cechami. Tak więc przyjeżdżający z zagranicy artyści mieli duże kłopoty z załatwieniem pozwoleń na legalną pracę. Nielegalni rzemieślnicy, nie należący do cechu znajdowali pracę poza granicami miasta, w dzielnicach położonych poza murami na przykład na Chełmie czy Nowych Szkotach. Tworzyli tam nielegalną grupę rzemieślników nazywaną partaczami. Ich wyroby nie ustępowały jakością i poziomem wykonania, były jednak o wiele tańsze.

alt

Anton Möller, Portret patrycjuszki, 1598, repr. Muzeum Narodowe w Gdańsku, Skarby Sztuki, wyd. Arkady


Jednym z pierwszych przybyłych do miasta w 1615 roku, działającym jako partacz, był Bartholomäus Milwitz. Dopiero swoją stojącą na wysokim poziomie sztuką wywalczył sobie przyjęcie po sześciu latach do cechu malarzy.W jego warsztacie uczył się znany gdański malarz Adolf Boy, znany z wielu gdańskich panoram oraz cyklu Sybil wykonanych dla Ratusza Starego Miasta. Projektował także gdańskie bramy triumfalne, był teściem Andreasa Stecha, który terminował w jego pracowni i został jednym z najwybitniejszych gdańskich artystów. Za najlepsze dzieła Stecha uważane są jego portrety w stylu malarstwa holenderskiego: rembrandtowski Autoportret, Portret patrycjuszki gdańskiej, van dyckowski w nastroju portret patrycjusza Schumanna, Martwa natura z wiewiórką oraz wyjątkowy pejzaż Spacer pod murami miasta.

alt

Hans Verdemann, Alegoria grzechu i zbawienia, 1596, repr. Muzeum Narodowe w Gdańsku, Skarby Sztuki, wyd. Arkady


Natomiast Milwitz był autorem obrazu Bitwa pod Oliwą oraz obrazu przedstawiającego wjazd Ludwiki Marii Gonzagi do Gdańska w 1646 roku. Jego najbardziej znanym dziełem była biblijna scena Czynszowy grosz namalowana dla Ratusza Głównego Miasta. Nieco wcześniej bowiem pod koniec XVI wieku, niderlandzcy imigranci szukając miejsca w Polsce, uważali Gdańsk za miejsce godne ich talentu. Wśród nich byli znani artyści: Izaak van dem Block i Jan Verdemann, który swoimi licznymi manierystycznymi malowidłami ozdobił Gdański Ratusz i Dwór Artusa, a van dem Block na suficie Sali Czerwonej stworzył Alegorię handlu gdańskiego, sławiącą potęgę i bogactwo miasta oraz jego związki z Polską.

alt

Brama Triumfalna z Atlasem i Herkulesem, 1646, miedzioryt Jeremiasza Falcka, wg. Adolfa Boya


Innym ważnym gdańskim dziełem jest ołtarz zdobiący wnętrze Kościoła Najświętszej Marii Panny, zbudowany przez mistrza Michała z Ausburga. Ołtarz pochodzi z początku XVI wieku i przedstawia scenę koronacji Maryji, a na trójdzielnym tronie zasiada Chrystus, Maryja i Bóg Ojciec. Retabulum jest przykładem syntezy tradycji gotyckiej z północnoeuropejskim renesansem. Zarówno malarstwo jak i rzeźba utrzymywane były głównie ze zleceń kościelnych. Większość prac w kościołach klasztornych w Oliwie i Pelplinie wyszły spod ręki artystów gdańskiego renesansu Hermana Hahna i pochodzącego z Królewca Antona Möllera, który tworzył olbrzymie obrazy utrwalające codzienne życie gdańszczan.

alt

Daniel Schultz, Kury i kogut, 1660, repr. Mmuzeum Narodowe w Gdańsku, Skarby Sztuki. wyd. Arkady


Do znakomitości gdańskiej sztuki zaliczyć trzeba jeszcze holendra Jana Kreiga, autora Widoku Gdańska na pierwszym planie z patrycjuszowską rezydencją oraz Bartłomieja Strobla przybyłego z Wrocławia, autora słynnego obrazu Uczta u Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela, obraz posiada Muzeum Prado w Madrycie, a także znakomitość gdańskiej sztuki Daniela Schultza tworzącego pod urokiem sztuki holenderskiej flamandzkiej. Schultz był nadwornym malarzem królewskim Jana III Sobieskiego i Michała Korybut Wiśniowieckiego. Portretował Jana Kazimierza oraz jego żonę Ludwikę Marię Gonzagę, w Gdańsku tworzył portrety Janowi Heweliuszowi. Pod wpływem realizmu flamandzkiego malował obrazy animalistyczne: Polowanie na kaczki, Trzy lisy, Kury i kogut.

alt

Jan Heweliusz, miedzioryt, 1687, wyk. Lambertus Visscher, wg. Andreasa Stecha


Niewątpliwie Gdańsk zasłużył na miano wielkiego ośrodka artystycznego. Sztuki plastyczne stawiały jego potęgę na równi z handlem towarami pochodzącym z głębi Polski. XIX wiek to już zupełnie inna historia i zupełnie inne malarstwo.

Stanisław Seyfried

 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież