Sellin: jako Pomorzanie jesteśmy dumni z UCK » Kompleks Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku powiększy się o nową przestrzeń, w której do... Andrzej Jaworski: my realnie pilnujemy naszych granic » Andrzej Jaworski, kandydat na posła PiS oraz Hubert Grzegorczyk, kandydat na senatora PiS odnieśli s... Kandydaci PiS zachęcali do udziału w wyborach » - Za 26 dni zdecydujemy, jak będzie wyglądała Polska w przyszłości. Namawiamy do pójścia na wybory i... Muzeum Plenerowe na Westerplatte » Pierwszym etapem powstającego na Westerplatte Muzeum była uroczystość pochowania 4 listopada 2022 ro... Jesień w ogrodzie - na zakupy i po wiedzę » Na terenie Pomorskiego Centrum Hurtowego Rënk w Gdańsku odbyła się 12. edycja kiermaszu ogrodniczego... Profesor Burkiewicz kończy współpracę z instytucjami miejskimi » List Otwarty prof. dr inż. arch. Witolda Burkiewicza do prezydent Aleksandry Dulkiewicz.Szanowna Pan... W tygodniku „Sieci”: Ten film to hańba » Nowe wydanie tygodnika „Sieci” podejmuje temat nagrodzonego na weneckim festiwalu filmu Agnieszki Ho... A. Kobylarz mierzy w senat » Andrzej Kobylarz, b. poseł Kukiz15, dołączył w ostatniej chwili do walki o senat okręgu 66 obejmując... Jesień w ogrodzie 2023 » Za nami pierwszy dzień kiermaszu ogrodniczego "Jesień w grodzie". W sobotę teren Pomorskiego Hurtowe... 101 rocznica powołania KS Gedania » Minęła 101. rocznica powołania 15 września 1922 roku Zarządu Polskiego Klubu Gedania. Zebranie miało...
101 rocznica powołania KS Gedania
piątek, 15 września 2023 17:58
101 rocznica powołania KS Gedania
Minęła 101. rocznica powołania 15 września 1922 roku Zarządu
Michalski w kadrze Probierza
czwartek, 21 września 2023 15:57
Michalski w kadrze Probierza
Rozmowa z Radosławem Michalskim, prezesem Pomorskiego Związku
Lechia to zagadka*Kosznik do Baltii*Uwaga, Czychowski
czwartek, 21 września 2023 16:02
Lechia to zagadka*Kosznik do Baltii*Uwaga, Czychowski
I LIGA Fortuna
Trudne chwile w Arce a na boisku walka i
Lechia rozbiła wykartkowany GKS Katowice
piątek, 22 września 2023 21:37
Lechia rozbiła wykartkowany GKS Katowice
Lechia efektownie wygrała na Polsat Plus Arenie z GKS Katowice.

Galeria Sztuki Gdańskiej

Dwaj panowie Góreccy
poniedziałek, 11 września 2023 17:12
Dwaj panowie Góreccy
Stosunkowo niedawno pisałem o Bogusławie Góreckim, malarzu

Sport w szkole z ORLENEM

Zaproszenie do udziału w rozgrywkach Gdańskiej Olimpiady Młodzieży
niedziela, 10 września 2023 17:31
Zaproszenie do udziału w rozgrywkach Gdańskiej Olimpiady Młodzieży
Dyrekcja Gdańskiego Zespołu Schronisk i Sportu Szkolnego zaprasza

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Święto kina w Toruniu – Festiwal EnergaCamerimage
środa, 16 listopada 2022 09:02
Święto kina w Toruniu – Festiwal EnergaCamerimage
12 listopada rozpoczął się 30. Międzynarodowy Festiwal Sztuki
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Wiedeńczyk o Gdańsku

Ocena użytkowników: / 32
SłabyŚwietny 
poniedziałek, 10 maja 2021 16:41

Inspiracją do napisania cotygodniowego felietonu o gdańskiej sztuce stała się mała akwarelka austriackiego artysty Otto Ferdinanda Probsta.


Malarz był wiedeńczykiem, urodził się w drugiej połowie XIX wieku, malował i szkicował weduty miast które odwiedzał. Nadawał im swój indywidualny klimat. Studiował w Monachium i Wrocławiu. Specjalizował się w pracach architektonicznych, a akwarela która przykuła moją uwagę, rzeczywiście wywołuje duże wrażenie i nie dlatego, że jest jakimś specjalnym dziełem sztuki, ale w sposób naturalny oddaje klimat starego Gdańska, prawdopodobnie początku XIX wieku. Jak byśmy to dziś powiedzieli jest reportażowym widokiem miasta złapanym w jego zwykłym życiu. Prezentuje jego mieszkańców w swoich codziennych obowiązkach, w wielkomiejskim ruchu, ogólnym zabieganiu, przy dokonywaniu zakupów i praniu bielizny nad kanałem Motławy, rzeki wzdłuż której znajduje się stary port miasta, centrum życia Gdańska. Główną scenę stanowią mieszczki robiące pranie nad wodą. Nieco wyżej na nadbrzeżu, zapewne różnojęzyczny tłum ogląda w pobliskich kramach wyroby jubilerskie gdańskich rzemieślników. Widok układa się kaskadowo, na poziomie kanału odbywa się ruch statków żaglowych i łodzi oraz pomost dla kobiet piorących bieliznę, wyżej nabrzeże wypełnione ludźmi i kamieniczki jakże charakterystyczne dla gdańskiej architektury. Prawdopodobnie widać szczytową ścianę Domu Angielskiego i górującą nad wszystkim olbrzymią monumentalną, przytłaczającą, masywną budowlę kościoła Najświętszej Marii Panny, podkreślającą wielkość i znaczenie miasta. Być może łopocząca na maszcie lomy francuska bandera może wskazywać czas trwania pierwszego Wolnego Miasta Gdańska, a więc na początku XIX wieku.

alt

Otto Ferdinand Probst, Gdańsk, akwarela


Widok robi wrażenie, ale nic nie wskazuje na niedawną łączność miasta z Polską. Rzuca się jednak w oczy rozmach budowniczych miasta, którzy nie szczędzili środków na wygląd renesansowych kamieniczek przeważnie których szczyty ozdabiane były kamiennymi posągami, ze złoconymi framugami okien i drzwi. Bogate kamienice nadawały miastu ciekawy, modny wygląd architektoniczny.

alt

Eduard Hildebrandt, Kościół w Rouen, 1847, olej, płótno


Akwarela Probsta, wiedeńskiego malarza jako żywo przypomina mi w swym klimacie wyjątkowe dzieło Eduarda Hildebrandta, innego gdańskiego malarza zaprzyjaźnionego z całą plejadą berlińskich twórców połowy XIX wieku. Tym obrazem jest praca zatytułowana „Katedra w Rouen” z 1847 roku, pejzaż francuskiej aglomeracji nad Sekwaną w Normandii z górującą katedrą nad miastem. Obraz prezentuje podobną scenę lecz w nieco innym ujęciu, z podobnym przesłaniem, górującą wieżą kościoła, budynku o znaczeniu symbolicznym. Jednak otoczenie wskazuje w wypadku pejzażu z Rouen na pewnego rodzaju chaos znamionujący powoli zapowiedź zbliżania się nowego stylu w malarstwie. Hildebrandt w swoim dziele użył więcej środków formalnych.

alt

Gustav Schönleber, Pejzaż portowy, drzeworyt


W malarstwie niemieckim panował jeszcze realizm i tradycja, natomiast malarstwo francuskie poszukiwało już nowoczesności. Mieszczańską szkołę wypowiedzi artystycznej reprezentowali artyści wywodzący się z Akademii Monachijskiej, Düsseldorfskiej i Akademii w Karlsruhe.


Podobne sceny malował Gustav Schöenleber, niemiecki pejzażysta często przybywający do Gdańska, malujący pejzaże Oliwy. Artysta malował naturę tak jak ją widział. Połowa XIX wieku dla niemieckich malarzy wydawała się najbardziej odpowiedzialna i postępowa. Budowana była na tradycji nie akademickiej, a na tradycji sztuki staroniemieckiej, niderlandzkiej i hiszpańskiej. Schönleber wiele miejsca poświęcił na gdańskie pejzaże utrzymane w realistycznej estetyce przypominające klimatem prace Probsta. Tak jak on sceny swych pejzaży umieszczał w okolicach kanału Motławy również z wielkomiejskim tłumem mieszczan, marynarzy i rybaków.

alt

Gustav Schönleber, Targ Rybny w Gdańsku, drzeworyt


Powracając do akwareli Probsta namalowanej w mocnych barwach mamy do czynienia z widokiem na centrum miasta, którym dla Gdańska nie jest Ratusz czy Długi Targ lecz Długie Pobrzeże tu kwitło życie, tu się spędzało wieczory, tu się jadło kolację i miał rację Schönleber w swoich przedstawieniach, też malujący w centrum swoich obrazów portowy dźwig „ Żuraw” i położony obok przy nabrzeżu Motławy Targ Rybny, że to tu toczyło się codzienne życie gdańszczan, że to tu był ten najważniejszy punkt miasta. Myślę, że od tamtych czasów nic się nie zmieniło. Długie Pobrzeże nadal ściąga tłumy turystów, warto więc dbać o ten historyczny kawałek, nadal ściągający artystów i będący jedną z wizytówek Gdańska.

Stanisław Seyfried
- Obrazy pochodzą z prywatnej kolekcji Andrzeja Walasa

 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież