Ostatnio przyciągnęła moją uwagę wystawa malarska Elżbiety Makuły Hajdun i to nie dlatego, że odbyła się w tych trudnych pandemicznych czasach, ale już od lat jej sztuka mnie przyciąga.
Zanim jednak o malarstwie jeszcze parę słów o organizacji wystaw w czasie pandemii. Był to trudny czas dla artystów, ale mam nadzieję, że już powoli kończy się i powrócimy do normalności. Normalności, która w tym wypadku znaczy przywrócenie organizacji wystaw i wernisaży będących siłą napędową towarzystwa malarskiego, miejscem spotkań, wymiany myśli, czasami zwykłym złapaniem oddechu. Czy był to czas stracony? Chyba nie, w wielu wypadkach był to czas rodzenia się pomysłów i zmian w dotychczasowym funkcjonowaniu, powstawaniu nowego oblicza wizerunku malarskiego. Wiele wystaw zostało zaprezentowanych w nowej formule „on line”. Oczywiście to nie to samo, ale zawsze, sytuacja zmuszała do aktywności. W miarę czasu okazywało się, że można powrócić przy zachowaniu daleko idącej ostrożności do ekspozycji wystaw z ograniczoną ilością odwiedzających osób. Środowisko gdańskich artystów odetchnęło.
Przed kilku dniami zakończyła się w Oliwskim Ratuszu Kultury ciekawa wystawa dawno nie widzianej gdańskiej malarki Elżbiety Makuły Hajdun, artystki już z pokaźnym stażem i dorobkiem. Malarstwo Elżbiety zawsze wywołuje poruszenie i sprawia ciekawość, co nowego wydarzyło się w jej poszukiwaniu nowych wzruszeń? Sytuacja nie pozwala na bezmyślną obserwację jej prac bowiem jest ciągiem pewnej myśli poszukującej czegoś niedoścignionego, będącego za horyzontem, majaczącym gdzieś daleko czego nie możemy dostrzec. Nie jest to jednak malarstwo magicznego realizmu. Nasz wzrok wypatruje tej nieokreślonej sytuacji, ale czy tak naprawdę chcemy odkryć tę tajemnicę?
Kiedyś o malarstwie Hajdun napisałem, że skupia się na kompozycjach geometrycznych rosyjskich konstruktywistów, amerykańskich minimalistów czy ekspresji abstrakcyjnej lat pięćdziesiątych. Oczywiście można mieć różnego rodzaju obserwacje i skojarzenia, ale w malarstwie artystki nie da się nie zauważyć odnośników do sztuki jej wyjątkowych profesorów. Obrazy Hajdun mocno osadzone są w klarownych i przejrzystych kompozycjach dwóch mistrzów, którzy wydaje się ukształtowali to widzenie. To świat odległego horyzontu, przenikających się wyobrażeń o istnieniu czegoś za nim, pewnej tęsknoty za czymś nieokreślonym. Obraz buduje przestrzeń w której kolor i forma odgrywają najważniejszą rolę. Zarówno Stanisław Wójcik, wychowanek krakowskich kolorystów - Zbigniewa Pronaszki i Fryderyka Pautscha, jak i Hugon Lasecki, wychowanek Stanisława Borysowskiego profesorowie PWSSP w Gdańsku obdarzyli artystkę tym wyjątkowym doznaniem rodzącej się w latach 70. i 80. nowej stylistyki intelektualnej, myśli opartej w wypadku Elżbiety na uczuciu. Sama artystka odżegnuje się jednak od interpretacji treści, to kolor i forma tworzą syntezę i przemawiają do widza.
60 obrazów na 60 urodziny, wystawa nosiła tytuł „Ikony pejzażu” ekspozycja jest niczym innym jak pewną kontynuacją widzenia pejzażu, nie tak oczywistym jak wskazywałby na to tytuł, ale jak zawsze w pejzażach Hajdun to artystyczne widzenie jelitkowskiego pejzażu Zatoki Gdańskiej, który w pracach artystki przewija się od wielu lat. Malarka wielką wagę przykłada również do struktury nakładanej farby złączonej z piaskiem jelitkowskiej plaży i impastami złotej grubej farby. Faktura może ma mniejsze znaczenie dla całości, ale również zwraca uwagę na stosunek artystki do swojej twórczości nie podlegającej wysokiej kulturze artystycznej.
Kolejna ekspozycja twórczości Elżbiety Makuły Hajdun udowodniła że jej poszukiwanie jeszcze się nie skończyły.
Stanisław Seyfried
- 11/01/2021 19:00 - Stanisław Brzęczkowski, grafik z Bydgoszczy
- 03/01/2021 19:15 - Ryszard Kowalewski – "Moje Góry"
- 22/12/2020 18:38 - Friedrich Eduard Meyerheim (1808, Gdańsk–1879, Berlin)
- 16/12/2020 17:23 - Teka Gdańska – Ignacy Klukowski
- 13/12/2020 14:43 - Jubileusz Galerii Sztuki Gdańskiej
- 21/11/2020 14:56 - Bliscy Nieznajomi – Sopot 70.
- 10/11/2020 16:34 - „Ci którzy odeszli są wśród nas”
- 03/11/2020 09:36 - 85. urodziny profesora Kiejstuta Bereźnickiego
- 27/10/2020 18:16 - Polskie malarstwo w Wolnym Mieście Gdańsku cz. III
- 19/10/2020 16:26 - Polskie Malarstwo w Wolnym Mieście Gdańsku cz. II