Boże Ciało - Gdańsk usłany kwiatami - zobacz zdjęcia

Dzisiaj wierni kościoła katolickiego w całym kraju obchodzą uroczystość Bożego Ciała. W naszym województwie jak i całej Polsce święto to jest kojarzone z procesjami wiernych, wspominających wydarzenie Ostatniej Wieczerzy oraz Przeistoczenie wina i chleba w Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. O dokładne znaczenie święta i rolę jaką odgrywa w kościele spytałem księdza Ireneusza Stożyńskiego z parafii Świętego Michała w Sopocie. 

- Święto popularnie jest nazywane Bożym Ciałem, natomiast prawidłowa nazwa tej uroczystości to Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej. Ta uroczystość jest obchodzona zawsze w czwartek po niedzieli Trójcy Przenajświętszej. Ona oczywiście jest uroczystością w której wspominamy ustanowienie Najświętszego Sakramentu, ale w znaczeniu wdzięczności Chrystusowi za Sakrament Ołtarza. Jest ona obchodzona obowiązkowo już od roku 1246. Natomiast już od 1317 roku Boże Ciało było już obchodzone w całym kościele katolickim, zawsze w czwartek po Trójcy Świętej. 

Najpierw obchodzona samą uroczystość, później do mszy dziękczynnej dołączono uroczystą procesję, w której adorowano Konsekrowaną Hostie w czasie liturgii. Jest ona niesiona w czasie procesji do czterech ołtarzy, gdzie śpiewane są ewangelie o tematyce eucharystycznej. Na końcu udziela się Bożego Błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem, błogosławiąc cztery strony świata. W ten sposób my ukazujemy światu naszą w realną obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Zresztą w czasie obchodzenia tego święta w Kościele odbywa się wielka dyskusja nad obecnością Jezusa w Najświętszym Sakramencie. To podkreśla z jednej strony prawdę, że wierzymy w obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, zgodnie z tym co powiedział, że „jest to moje ciało, moja krew”, z drugiej strony jest to widoczny znak ludu bożego, który pielgrzymuje tutaj na Ziemi i który jest pokrzepiony w tej wędrówce Ciałem Bożym. My karmimy się tym ciałem i jednocześnie dajemy to świadectwo wiary. 

Wracając do samej procesji i obecności w niej czterech ołtarzy, przy każdym z nich jest śpiewana Ewangelia. Pierwszy ołtarz to Eucharystia jako ofiara. Ewangelia według św. Mateusza ukazująca moment kiedy do Jezusa przystępują uczniowie z zapytaniem „Gdzie chcesz żeby przygotować paschę?”. Jest to podkreślenie, że Eucharystia jest ofiarą. Druga stacja podkreśla prawdę, która jest w Ewangelii św. Marka, że Eucharystia jest pokarmem duszy. Trzecia stacja podkreśla, że Eucharystia jest zadatkiem naszej nieśmiertelności, zgodnie ze słowami Jezusa: „kto przyjmuje ciało, krew moją pije ma w sobie życie. Te słowa są z Ewangelii św. Jana, natomiast stacja opiera się na Ewangelii św. Łukasza, kiedy pewien człowiek wyprawia ucztę i zaprasza wielu by ją spożyli. Czwarta stacja podkreśla znaczenie Eucharystii, jako zjednoczenie z Chrystusem. To znaczenie opiera się na Ewangelii św. Jana, gdzie podkreślone jest zjednoczenie z Jezusem, który trwa w nas, kiedy przyjmujemy go, kiedy go spożywamy – tłumaczył znaczenie święta Bożego Ciała ks. Ireneusz Stożyński z parafii Świętego Michała w Sopocie.

W naszym kraju uroczystość Bożego Ciała obchodzi się zawsze w czwartek po Uroczystości Trójcy Świętej. Jest to jedno ze świąt ruchomych, które odbywa się zawsze 60 dni po Wielkanocy. Zależnie od kalendarza może się więc odbywać między 21 maja, a 24 czerwca. W innych krajach katolickich święto często przenoszone jest na kolejną niedzielę.
Tomasz Wrzask

Uroczystość ta została ustanowiona na skutek widzeń św. Julianny z Cornillon. Pod ich wpływem bp Robert ustanowił w 1246 r. taką uroczystość dla diecezji Liège. W 1252 r. została ona rozszerzona na Germanię. Katolicy wierzą, że w 1263 miał miejsce cud eucharystyczny w Bolsenie, gdy hostia w rękach wątpiącego w transsubstancjację księdza zaczęła krwawić. Korporał, przechowywany w katedrze w pobliskim Orvieto jest uznawany za ten na który wówczas spadły krople krwi.

W 1264 r. papież Urban IV bullą Transiturus ustanowił tę uroczystość dla całego Kościoła. Uzasadniając przyczyny jej wprowadzenia wskazał: zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu, która w Wielki Czwartek nie może być uroczyście obchodzona ze względu na powagę Wielkiego Tygodnia. Jednakże ze względu na śmierć Urbana IV bulla ta nie została ogłoszona, a tym samym uroczystość nie została ustanowiona. Uczynił to dopiero papież Jan XXII, który umieścił powyższą bullę w Klementynach (1317).

W Polsce po raz pierwszy wprowadził tę uroczystość biskup Nankier w 1320 r. w diecezji krakowskiej. W 1420 na synodzie gnieźnieńskim uznano uroczystość za powszechną, obchodzoną we wszystkich kościołach w państwie[1]. W późnym średniowieczu i w renesansie największym sanktuarium kultu Bożego Ciała w Polsce był poznański kościół Bożego Ciała.

W Polsce obchody uroczystości wiążą się z procesją z Najświętszym Sakramentem po ulicach parafii. Procesja zatrzymuje się kolejno przy czterech ołtarzach, przy których czytane są związane tematycznie z Eucharystią fragmenty czterech Ewangelii.
Do roku 1955 po święcie obchodzono także oktawę. W Polsce na prośbę Episkopatu Polski zachowano zwyczaj procesji teoforycznej w oktawie (jednak w formularzach mszalnych nie stosuje się oktawy).

Z Bożym Ciałem związana jest także uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, która jest obchodzona zaraz po oktawie Bożego Ciała, czyli w piątek osiem dni po Bożym Ciele.

W Polsce uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej jest dniem ustawowo wolnym od pracy.
(Źródło: Wikipedia)

Fot. Maciej Kostun