98 rocznica powstania Gedanii

Bodaj po raz pierwszy od wielu lat tak liczna ilość delegacji złożyła kwiaty i wieńce pod pomnikiem zamordowanych przez Niemców sportowców Gedanii. 98 rocznica powstania w Wolnym Mieście Gdańsku polskiego klubu sportowego była okazją do zorganizowania przez członków PiS patriotycznej uroczystości.

Główny organizator obchodów 98-lecia Gedanii Mirosław Przyborowicz przypomniał trudne przedwojenne czasy utrwalania polskości w zdominowanym przez Niemców Gdańsku. Dr Janusz Trupinda, autor książki ”KS Gedania-klub gdańskich Polaków”, omówił początki powstawania klubu, natomiast poseł Kacper Płażyński odniósł się do ostatnich informacji dających możliwość cofnięcia pozwolenia na budowę osiedla na terenie przedwojennego boiska.

Karol Nawrocki, dyr. Muzeum II Wojny Światowej, licznie zgromadzonym młodym piłkarzom klubu wspomniał o wartościach którymi kierowali się sportowcy dawnej Gedanii, dziś przywołani pamięci w tym sanktuarium, odgrodzeni od boiska siermiężnym płotem. Mirosław Przyborowicz odczytał również list od europosłanki PiS Anny Fotygi.

W przedwojennej Gedanii trenowało 1200 sportowców, Polaków skupionych tuż przed wojną w 16 sekcjach. Za dwa lata w 2022 roku ten zasłużony dla Gdańska klub sportowy obchodzić będzie 100-lecie istnienia.

Boisko zostało zbudowane z pomocą rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Komisariatu Generalnego RP na terenie Wolnego Miasta Gdańska, datę założenia klubu określa się na 15 września 1922 roku kiedy to z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” wyodrębniła się sekcja piłki nożnej. Polscy działacze patriotyczni i sportowi postanowili na ternie Wolnego Miasta Gdańska utworzyć na tak zwanym „polskim haku” miejsce pozbawione wpływów niemieckich, czysto polskie, patriotyczne z poszanowaniem i szacunkiem dla godności Polaka.

W okresie międzywojennym gedaniści współzawodniczyli na terenie WMG z niemieckimi klubami i później podczas okupacji, jako więźniowie obozu koncentracyjnego Sachsenhausen rozgrywając mecze z niemieckimi przeciwnikami. Karty polskiej historii tak nieliczne w Wolnym Mieście Gdańsku powinny zatem szczególnie podlegać dzisiaj ochronie. To niebywałe oddanie kiedy na szali trzeba było położyć życie, które liczyło się ponad wszystko. Jak dziś wiemy 120 gedanistów oddało życie w imię patriotycznych pobudek.

Powojenne losy gdańskich sportowców dały też powód do dumy. Gedania dla polskiego sportu była dostarczycielem utalentowanych młodych zawodników, ale również sama wychowała pięcioro olimpijczyków wśród nich złotego medalistę z Helsinek (1952) boksera Zygmunta Chychłę, brązowego medalistę z Rzymu (1960) również boksera Brunona Bendiga oraz dwukrotną brązową medalistkę z Tokio (1964) i Meksyku (1968) siatkarkę Jadwigę Marko-Książek, a także wioślarki Małgorzatę Dłużewską i Czesławę Kościańską, które na Olimpiadzie w Moskwie w 1980 roku wywalczyły srebro. Zawodnicy Gedanii uczestniczyli w dziesięciu Olimpiadach, zdobywali Mistrzostwa Świata, Mistrzostwa Europy.

Szczególne miejsce w historii klubu zajmuje sekcja piłki nożnej działająca nieprzerwanie od 1922 roku. W sezonie 1951-1952 drużyna grała w II lidze krajowej. W Gedanii zaczynali swoje kariery tacy reprezentanci Polski jak legendarny Roman Korynt, a później znakomity Rafał Murawski.

Stanisław Seyfried