20 lat samorządności w Gdańsku - opinie: Grzegorz Grzelak

- Często zadawane są  mi pytania, co w tym okresie było dobre, co złe i to świadczy, że zapominamy, co się wówczas stało - powiedział Grzegorz Grzelak, politolog, radny Sejmiku Województwa Pomorskiego. – Przełamana została omnipotencja państwa, zostały stworzone warunki do samodzielności politycznej, administracyjnej, organizacyjnej i ekonomicznej wspólnot lokalnych i regionalnych. Na pytanie co się zmieniło najlepiej odpowiedzieć obrazem, który był wówczas, kiedy to wspólnoty lokalne były rządzone przez system hierarchicznej administracji. A po drugie była jeszcze ta ostateczna matka wszystkich spraw – czyli partia PZPR. Więc zmieniło się bardzo dużo i myśmy się przyzwyczaili do tego nowego systemu i nie pamiętamy jak było. Jeśli chodzi o kwestie co należałoby poprawić w tym systemie to pewnie jest ich sporo. Na przykład słaby jest system finansowania samorządu, albo zbyt duża liczba powiatów w Polsce i słaba pozycja powiatów. Ale dla mnie najważniejsza jest kwestia tożsamości lokalnej, regionalnej. Dlaczego tylko czterdzieści parę procent ludzi chodzi do wyborów? Oni oddają decyzję o tym, kto powinien rządzić, ślepemu losowi. To znaczy, że nie wszyscy traktują państwo jako swoje, a samorząd jest elementem państwa. Więc coś jest nie tak, gdyby więcej ludzi chodziło na wybory to znaczyłoby, że jesteśmy społeczeństwem obywatelskim. Tylko że takiego społeczeństwa nie można zadekretować ustawą. Nie ma dobrej odpowiedzi na te pytania. Niewątpliwie postawa niektórych włodarzy często zabiegających o własne interesy być może burzy zaufanie do samorządu terytorialnego. Ale generalnie jeszcze wiele w nas jest atomizacji z okresu wcześniejszego, jest bardzo mało inicjatyw pozarządowych, bardzo mało zaangażowania się. Jako społeczeństwo ciągle do demokracji dojrzewamy. Każdy z nas powinien sobie odpowiedzieć na pytanie co to znaczy że ja jestem gdańszczaninem? A ja jeszcze muszę – także wielu innych – zadać sobie pytanie co to znaczy być Pomorzaninem? Czyli jakie cechy konstytutywne składają się dobro gdańczanina, Pomorzanina. Bo chcielibyśmy być lepsi od innych – Wielkopolan, Małopolan. 

(K.K. )
 
Grzegorz Grzelak, politolog, wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego. W kadencji 1998 – 2002 był przewodniczącym Sejmiku Województwa Pomorskiego. Był też radnym Miasta Gdańska. Przewodniczący Komisji Współpracy Międzyregionalnej i Zagranicznej, Członek Komisji Strategii Rozwoju i Polityki Przestrzennej Członek Komisji Samorządu Terytorialnego i Bezpieczeństwa Publicznego Sejmiku Województwa Pomorskiego. Radny z ramienia Platformy Obywatelskiej