Brama Wyżynna wraca do gdańszczan

Gdańsk – miasto bram, wzbogaciło się o zrewitalizowaną, po latach prac archeologicznych i konserwatorskich, Bramę Wyżynną. Zakończyły się bowiem dwuletnie prace budowlane przy przywracaniu temu obiektowi dawnej świetności. Najprawdopodobniej w maju turyści zapoznają się z informacją o Gdańsku w biurze Pomorskiego Centrum Informacji Turystycznej, które w Bramie znajdzie swoją siedzibę. Na razie bramę można podziwiać od zewnątrz.

Brama Wyżynna, obok Bramy Złotej, Bramy Zielonej i Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej to jedna z najbardziej znanych z gdańskich wrót. Koszt prac rewitalizacyjnych i przystosowania dla potrzeb obsługi ruchu turystycznego wyniósł 3 mln 450 tys. zł. Gdańsk przekazał na ten cel milion złotych. To fragment większego projektu przygotowania  Zintegrowanego Systemu Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego. Ten projekt ma kosztować w sumie ponad 13 mln zł. W ramach projektu na terenie województwa zostanie ustawionych 245 infomatów (infokiosków), które poprzez czytelny interfejs będą służyły turystom informacją o najważniejszych obiektach zabytkowych i innych atrakcjach Wybrzeża. Komunikacja będzie zapewniona w sześciu językach. W projekcie uczestniczy 106 pomorskich samorządów lokalnych.

W czwartek władze samorządowe i muzealnicy postanowili pochwalić się efektem prac remontowych, przeprowadzonych w obiekcie przez inwestora - Muzeum Historyczne Miasta Gdańska za pieniądze z Unii Europejskiej (75 proc. środków pochodziło z dotacji) i dotacje samorządu terytorialnego - Gdańska i woj. pomorskiego, które partycypowały w kosztach projektu w jednej czwartej. Stąd zadowolenia z przywracania tego zabytkowego obiektu do dawnej świetności nie kryli prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk oraz Adam Koperkiewicz, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.  W ramach remontu  wykonano bowiem kompleksowe prace konserwatorskie wszystkich elewacji i wnętrz Bramy Wyżynnej, fryzów elewacji wschodniej i zachodniej, przywrócono złocenia i kolory na herbach. Wewnątrz Bramy usunięto wtórne ściany, czyniąc z parteru przestronną salę recepcyjną z dwoma antresolami. Piętro zaaranżowano na salę konferencyjną. W piwnicy Bramy wykonano zachowawcze prace konserwatorskie oraz zamontowano węzeł ciepłowniczy.   Obiekt został wyposażony w instalację klimatyzacyjną.  Podczas prac odkryto drewnianą konstrukcję, prawdopodobnie służącą kiedyś do podnoszenia i opuszczania mostu zwodzonego. Konstrukcję zachowano i zakonserwowano, a jej część można podziwiać przez tzw. okulus w podłodze 1 piętra. Wysokość kontraktu na same roboty budowlane to 2,9 mln zł.

W Bramie Wyżynnej powstanie Zintegrowany System Informacji Turystycznej. Brama Wyżynna lub  Brama Wysoka (das Hohe Tor)  do 1895 znajdowała się w ciągu XVI-wiecznych fortyfikacji, między Bastionem św. Elżbiety i Bastionem Karowym i stanowiła główną bramę wjazdową do miasta, otwierając Drogę Królewską. Bramę zbudował do 1588 architekt Willem van den Blocke, stąd nawiązywania do bram miejskich w Antwerpii.  Na frontonach widnieje inskrypcja Iustitia et Pietas duo sunt Regnorum omnium Fundamenta – "Sprawiedliwość i pobożność to dwie podstawy wszystkich królestw”.  Jeśli przeczytamy tylko dolną linię – Rum omnium Fundamenta – "Rum podstawą wszystkiego”. W 1945 uszkodzony został głównie wystrój rzeźbiarski bramy. W latach 70. i 80. pomieszczenia użytkowało Polskie Biuro Podróży "Orbis". W 2002 brama została przejęta przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.

Po rewitalizacji na osuszenie czeka piwnica pod bramą. Na razie odsłonięto ceglane fundamenty i wybrano nagromadzony przez lata gruz.   Na zlecenie generalnego wykonawcy prac rewitalizacyjnych obiektu – MHMG dwa okna Bramy Wyżynnej (okulusy) mają nietypowy układ szprosów – w formie Gwiazdy Dawida. Wątpliwe jednak, by Brama Wyżynna miały coś wspólnego z syjonizmem. Adam Koperkiewicz, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w rozmowie z nami bronił tej koncepcji, podnosząc jako argument symbolikę  bliską masonerii. Jest bowiem na antresoli pomieszczenie, w którym jakoby znajdowała się siedziba loży masońskiej. Wielki Budowniczy Wszechświata jednak w powstaniu Bramy Wyżynnej udziału nie brał.

Gwiazda Dawida jest zaś przede wszystkim symbolem Izraela (od 1948 roku stanowi, obok religijnego symbolu menory, godło tego państwa )  i idei syjonizmu.  Jednak jak nas zapewnili zgodnie prezydent Paweł Adamowicz i marszałek Mieczysław Struk Izrael nie przekazał na rewitalizację Bramy Wyżynnej ani szekla. Gdańscy przewodnicy będą więc musieli się natrudzić budując legendę Bramy Wyżynnej, kiedy turyści będą dopytywali o izraelską symbolikę na XVI-wiecznej Bramie. Lider gdańskich przewodników, miłośnik fortyfikacji Stanisław Sikora w rozmowie z nami zadeklarował. że z lupą nad starymi fotografiami i sztychami, przeprowadzi swoje prywatne śledztwo by wybadać temat. 

Wszystko wskazuje więc, że w Bramie Wyżynnej, najpewniej od 15 maja b.r. , a więc jeszcze przed EURO 2012, powstanie regionalne centrum informacji turystycznej, w którym kibice dowiedzą się gdzie w Gdańsku można smacznie zjeść, dobrze wypić i co, oprócz stadionu, warte jest odwiedzenia. 
ASG