100-lecia archidiecezji gdańskiej » W siedzibie Kurii Metropolitalnej odbył się briefing prasowy poświęcony peregrynacji relikwii św. Wo... W tygodniku „Sieci”: IPN będzie twierdzą nie do zdobycia » W wywiadzie dla tygodnika „Sieci” prezes IPN dr. Karol Nawrocki wyjaśnia, dlaczego Platforma Obywate... Podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podsumowano 10 etapów badań archeologicznych na Westerplatte.-... Zmarł Paweł Huelle » Nie żyje Paweł Huelle, poeta, pisarz, autor bestselleru „Weiser Dawidek”, wykładowca akademicki oraz... Radni PiS chcą wyjaśnień w sprawie wycięcia wierzby przy ul. Wajdeloty » Przy ul. Wajdeloty wycięto wierzbę. Radni PiS Przemysław Majewski, Andrzej Skiba i Roman Plewa wraz ... Prezydent Andrzej Duda w tygodniku „Sieci”: Tusk nie będzie moim premi... » W nowym numerze „Sieci” prezydent Andrzej Duda w wyjątkowym wywiadzie wyjaśnia powody powierzenia mi... Inauguracja cyklu „Muzyczne popołudnie w Muzeum" » Koncert Mikołaja Sikały zainaugurował cykl recitali fortepianowych w ramach współpracy Muzeum II Woj... ROD "Kaczeńce" bez zmian » W sobotę 18 listopada na nadzwyczajnym zebraniu Stowarzyszenia Ogrodowego Rodzinnego Ogrodu Działkow... Fudakowski: to jest demoralizacja » Komentarz Stanisława Fudakowskiego, sekretarza Stowarzyszenia "Godność" do Oświadczenia jakie wydano... L. Brudzyński komisarzem Sopotu » Premier RP Mateusz Morawiecki wyznaczył Lucjana Brudzyńskiego do pełnienia - od 15 listopada br. - f...
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
czwartek, 23 listopada 2023 17:36
Prokurator sprawdza... SKT a zasady Karnowskiego
Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy od kwietnia b. roku prowadzi

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
wtorek, 28 listopada 2023 15:09
Powołano Spółkę Akcyjną Wybrzeże Gdańsk S.A.
Komunikat właścicieli Wybrzeże S.A. dotyczący powołania
Przełamanie Gedanii u siebie*Baltia wygrywa rundę jesienną
sobota, 18 listopada 2023 14:29
Przełamanie Gedanii u siebie*Baltia wygrywa rundę jesienną
I LIGA FORTUNA
Rekordowa seria zwycięstw Arki Gdynia trwa.
Czas derbów!
czwartek, 23 listopada 2023 17:46
Czas derbów!
Po ponad 3 latach czekają nas kolejne emocje derbowe. Po zawieszeniu

Galeria Sztuki Gdańskiej

Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
niedziela, 19 listopada 2023 18:48
Gdańskie Barwy, Gdańskie Tonacje
Zakończenie sezonu wystawienniczego 2023 „Gazety Gdańskiej”

Sport w szkole z ORLENEM

Sztafetowe biegi przełajowe
niedziela, 01 października 2023 14:07
Sztafetowe biegi przełajowe
Sztafetowe biegi przełajowe rozegrane 26 i 27 września w Parku im.
Piękna Zośka
wtorek, 14 listopada 2023 19:40
Piękna Zośka
Długie jesienne wieczory sprzyjają, a wręcz zachęcają do

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Z tą mapą można zabłądzić - słaba inauguracja nowego sezonu Wybrzeża

Inauguracja jubileuszowego, 70. już, sezonu Teatru Wybrzeże nie wypada najlepiej. Ewelina Marciniak, mimo kilku ciekawych pomysłów, poległa przy próbie adaptacji „Mapy i terytorium” Michela Houellebecqa. Mnogość zastosowanych środków wyrazu wprowadza chaos i po trzygodzinnym spektaklu trudno to wszystko poukładać w logiczną całość.


Houellebecq to jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy. Francuz, który słynie ze swej ekstrawagancji, dziwactwa, mizoginii, ale także – a może przede wszystkim – z bardzo trafnego diagnozowania rzeczywistości, to obecnie jeden z najbardziej rozpoznawalnych autorów. Niestety, bez szczęścia do adaptacji. Wielokrotnie było to podkreślane. Ewelina Marciniak postanowiła do tej listy dodać swoją wizję „Mapy i terytorium”.




W opisie spektaklu czytamy: „Najbardziej utytułowana powieść francuskiego pisarza, laureata nagrody Goncourtów, to melancholijna, choć zarazem niepozbawiona ironii opowieść o współczesnej sztuce. Namysł nad kondycją współczesnego świata Houellebecq prowadzi tym razem nie z perspektywy burdelu z Tajlandii, a galerii sztuki w Paryżu. Ale logika tej zmiany nie jest chyba przypadkowa. Główny bohater, Jed Martin, nie radzi sobie w życiu zbyt dobrze - nie potrafi nawiązywać relacji z ludźmi, z trudem podtrzymuje więzi rodzinne. Jako artysta, odnosi jednak spektakularny sukces robiąc zdjęcia map Michelin. W przygotowaniu następnej wystawy pomaga mu sam Michel Houellebecq - pisze tekst do katalogu. Wkrótce potem Houellebecq zostaje bestialsko zamordowany. Melancholijny dramat o artyście w czasach późnego kapitalizmu przeradza się w rasowy kryminał. Kto zabił? Dlaczego? I co z tym wszystkim ma wspólnego sztuka współczesna?


Zaczepiona w tradycji nowofalowego kina francuskiego, dialogująca z Godardem, ale także z klasycznym czarnym kryminałem >>Mapa…<<, to opowieść pełna refleksji nad śmiercią i przemijaniem, namysłu nad rolą artysty i sztuki w dzisiejszych czasach, tęsknoty za spełnieniem się w pełniejszej, prawdziwszej relacji z drugim człowiekiem”.


Tak wygląda zarys fabuły. Wydaje się zatem, że jest ogromny potencjał, aby zrobić świetną sztukę. Niestety, ta jest jedynie poprawna. Reżyserka najzwyczajniej w świecie przekombinowała. Wokół Marciniak roztacza się aura twórcy „nie dla wszystkich”, nieco skandalicznego, szukającego rozwiązań w teatrze współczesnym. Wszystko w porządku. To widać po raz kolejny. Problem polega jednak na tym, że chyba wybrała złą opowieść do tego, aby ironicznie stawić czoło swoim stereotypom i środkom wyrazu.


Oczywiście, jest kilka dobrych momentów. Sam prolog, gdzie widzimy Michela Houellebecqa (gra go Michał Jaros) w pełnym negliżu, który opowiada o roli tej sceny dla odbioru reszty sztuki, narzekającego na polskie wydania swoich książek, jest nadzieją, że będzie dobrze. Zadziwiająca lekkość Jarosa momentalnie odziera publiczność z zawstydzenia, dzięki czemu nie skupiamy się na jego ciele, lecz na tym co mówi. Ale były to jedynie miłe złego początki.


Imponująco wygląda także scenografia nawiązująca do geograficznego tytułu i pasji Martina. Dobrym zamysłem są wędrówki publiczności z widowni na widownię ustawioną na scenie. To pozwala nam odnieść wrażenie, jakbyśmy byli częścią spektaklu.


Jednak najjaśniejszym punktem „Mapy i terytorium” są dzieci (osadzone w rolach m.in. alter ego bohaterów). To najlepszy zabieg Marciniak. Ożywiają przestrzeń i akcję, rozwiewają monotonną i płaską atmosferę, którą tworzą dorośli aktorzy. Nie chodzi o to, że ci byli źli. Po prostu ich postaci nie miały odpowiedniej głębi, a interakcja była na poziomie klient-kasjer, czyli niemalże zerowa. Emocji w sztuce nie było praktycznie wcale.


Drażniła także mnogość zastosowanych środków. Multimedia, rozbicia postaci na kilku aktorów, brak tempa, chaotyczność i monotonia, sprawiały że już po nieco ponad godzinie, zapomina się i gubi wątki. A przecież można było to wszystko rozwiązać inaczej, nie rezygnując z żadnego pomysłu. Aż się prosiło o to, aby burzyć czwartą ścianę raz za razem. Niestety, to się stało tylko dwukrotnie i to też w bardzo delikatny sposób.


Na plus można jeszcze zaliczyć oprawę muzyczną, która była prezentowana na żywo przez Justynę Święs i Wojciecha Urbańskiego. Dodawało to na pewno kolorytu i w pewnym stopniu dopełniało monumentalność scenografii, ale jednocześnie ginęło i nie wyróżniało się w tym chaotycznym zlepku interpretacji scen.


„Mapa i terytorium”, które pokazują mechanizmy rynku sztuki i pewnego rodzaju upadek cywilizacji przemysłowej Europy zostały potraktowane bardzo po macoszemu. Niby pomysł był, ale nie został on zrealizowany w odpowiednim stopniu. Podobnie jak wątek śmierci autora powieści, który w książce był przejmujący, a w spektaklu sprawiał wrażenie doklejonego na siłę. Niby zabawny, niby groteskowy, ale ten „klasyczny czarny kryminał” zapowiadany w opisie, kompletnie nie miał miejsca. Zero napięcia i poprowadzenia akcji w kierunku klamry spinającej całość.


Oczekiwania wobec inauguracji jubileuszowego sezonu Wybrzeża były ogromne. Oczywiście, wielu pewnie powie, że sztuka jest udana, ale zdecydowana większość będzie miała nie tylko mieszane odczucia, ale także ogromny niedosyt. Bo przecież ważki problem wewnętrznych rozterek, poszukiwania szczęścia oraz samego siebie to niemalże samograj, a zafundowano po prostu kaskadę scen w określonej ramie.


Na scenie gdańskiego teatru gościły już nowoczesne formy adaptacji. I, mimo że trudne w odbiorze, mocno broniły się swoją fabułą i rozwiązaniami. W przypadku spektaklu Eweliny Marciniak mamy do czynienia z dużym rozczarowaniem.


Patryk Gochniewski

fot. Michał Szlaga/mat. prasowe


Inne artykuły związane z:
Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież