Sąd wójta karze, wojewoda honoruje? » Czy to nie kompromitacja? Skazany prawomocnie na 25 tys. złotych grzywny za niewypłacenie należnych ... "Wejście w historię": Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyzna... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pierwszej w 2024 roku odsłony cyklu "Wejście w histori... Konkurs wokalnych talentów przedszkolaków » 13 przedszkolaków wzięło udział w Międzyprzedszkolnym konkursie piosenki "Śpiewam, bo lubię".Organiz... Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza » O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i inwestycjach drogowych, również tych bardzo ... Mariusz Hoffman – „Plakat malowany poezją” » „Gdańska Galeria Sztuki” … „Gazety Gdańskiej” zaprasza do galerii „W zaułku” na kolejną prezentację ... VIII Międzyszkolny Turniej Logopedyczny Szumiące Zabawy » Po raz ósmy Pomorska Biblioteka Pedagogiczna w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 49 w Gdańsku zorgan... Matysiak i Milewski w Telewizji Republika » W czwartek, 21 marca, o 19:30 gośćmi Danuty Holeckiej będą posłanka Paulina Matysiak z Nowej Lewicy ... Szóstka Szostaka - program KWW Kocham Gdańsk » KWW Kocham Gdańsk przedstawił swój program - "szóstkę Szostaka".Przedstawione postulaty zostały opra... Goście Katarzyny Gójskiej: Tarczyński, Kanthak, Witkowski, Ćwik » W środę o 20:00 gośćmi redaktor Katarzyny Gójskiej w programie "W PUNKT" będą: Dominik Tarczyński, e... Grzywna dla wójta Szemudu - kiedy zapłaci nauczycielom? » Kompromitacja minister B. Nowackiej i wójta Szemudu R. Kalkowskiego. Szefowa MEN gawędziła w lutym o...
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
wtorek, 26 marca 2024 15:12
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
sobota, 23 marca 2024 19:43
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
Do pięciu razy sztuka. Dopiero w piątym meczu piłkarki AP Orlen
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
sobota, 23 marca 2024 08:12
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
I LIGA FORTUNA
Dwójka trójmiejskich liderów nadal
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
poniedziałek, 18 marca 2024 19:14
Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
Przejechałem pół Polski, ale warto było. Tak dobrej wystawy dawno

Sport w szkole

Ostatni akcent w piłce ręcznej
niedziela, 24 marca 2024 18:36
Ostatni akcent w piłce ręcznej
Ostatnim akcentem rywalizacji w piłce ręcznej, rozgrywanej w ramach

"Gdańska" w antrakcie

Nagrody teatralne rozdane
środa, 27 marca 2024 14:20
Nagrody teatralne rozdane
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru rozdano jak co roku nagrody
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Spacer po Górze Jana

Ocena użytkowników: / 33
SłabyŚwietny 
niedziela, 07 sierpnia 2022 17:14

Na spacer po wrzeszczańskiej Górze Jana zaprosił mnie prof. Witold Paweł Burkiewicz, osoba od dzieciństwa związana z tym miejscem, dziś scenograf przestrzeni, specjalista rewaloryzowania miejskich przestrzeni parkowych, autorytet w tej dziedzinie.


Opowieści nie było końca, każda inna i niezmiernie ciekawa. Miejsce znane od XVII wieku jako Królewska Dolina rozciąga się między dzisiejszymi ulicami: Do Studzienki i Sobieskiego.

alt

Park Zachariasa Zappio


W skład Królewskiej Doliny wchodzi letnia rezydencja gdańskiego kupca Zachariasa Zappio, dziś niby odrestaurowana, ale nadal potrzebująca wielu nakładów finansowych i fachowej ręki. Przywrócenie ogrodowi starego renesansowego wyglądu z odsłonięciem widoków na morze i malowniczego otoczenia może okazać się już niemożliwe, choć jak zapewnia mnie profesor istnieje jeszcze możliwość przynajmniej w części przywrócenia parkowi dawnego wyglądu. Po wcześniejszym zapoznaniu się z kilkoma gdańskimi ogrodami, Park Zachariasa Zappio wydaje się najciekawszy.

alt

Widok z Góry Jana


Jednak leżącą obok Górą Jana jest równie ciekawa i dziś to właśnie jej chciałbym poświęcić więcej miejsca. Położona między ulicami: Do Studzienki i Jaśkową Doliną, jej najatrakcyjniejszym miejscem jest promenada spacerowa, którą udostępnił gdańszczanom na początku XIX wieku jej właściciel Jan Labes, senator Pierwszego Wolnego Miasta Gdańska, przedsiębiorca, filantrop. Po jego śmierci miasto wykupiło w 1832 roku teren i leżącą obok działkę obejmującą drugą stronę ulicy Jaśkowa Dolina. Założono tam romantyczny park miejski, dziś najstarszy w Gdańsku i jeden z najstarszych w Europie. Miejsce tłumnie odwiedzane przez mieszkańców dzięki odbywającym się tu licznym festynom. W parku gościli artyści i politycy w pewnym momencie park stał się atrakcyjniejszy od oliwskiej Góry Pachołek. Zadbana promenada na Górze Jana dostarczała wielu atrakcji przede wszystkim była miejscem wielu fascynujących widoków na gdańskie dzielnice i zatokę. Już od kilku lat prof. Burkiewicz odnawia te widoki na powrót, zaznacza je w terenie, nadaje im nowe nazwy, a przede wszystkim po latach zaniedbań odsłania je na ile jest to możliwe. Zdarza się, że z grupą alpinistów po konsultacjach z dendrologami przycina zasłaniające widok konary.

alt

Prof. Witold Paweł Burkiewicz


U podnóża wzgórza od strony północnej pod koniec XIX wieku rozpoczęła działalność kawiarnia Zinglera, z której rozpościerał się cudowny widok na morze. Po latach znalazła tu miejsca siedziba Gdańskiej Telewizji. Jak zauważyłem stojąca obok renesansowa willa przechodzi gruntowny remont. W okolicach wzgórza znajdowała się duża ilość gustownych kawiarenek umilających wypoczynek po trudach często forsownego i długiego spaceru. Okolicę odwiedzali polscy królowie Jan III Sobieski i August II Mocny. Wzgórze nosiło nazwę Johannisberg na cześć Johanna Labesa, zacnego gdańszczanina.

alt

Tablica informacyjna


alt

Punkt widokowy Królewskiego Wzgórza (Ślimak)


Centralnym punktem zbocza jest ślimak, wzniesienie na wysokość 99 m. n.p.m.. Punk widokowy przetrwał do dzisiejszych czasów, jednak już widok na okolicę jest bardzo mocno ograniczony i potrzebna byłaby w tym wypadku mała korekta nieznacznego przycięcia kilku konarów dla odsłonięcia pięknej panoramy Gdańska. Odrestaurowane przed laty miejsce wymaga odświeżenia bowiem nadal cieszy się wielką popularnością. Spędzająca tu wolny czas spora rzesza ludzi pozostawia ślady swojej obecności nie zawsze robiąc po sobie porządek.

alt

Julius Gottheil, Królewskie Wzgórze, litografia


Profesor Burkiewicz co jakiś czas otwierając nowe punkty widokowe uatrakcyjnia wydarzenia nadając im intrygujący charakter artystycznych spektakli plenerowych z udziałem wielu ciekawych artystów, ich reżyserem przeważnie jest sam autor projektu „Spojrzenie na Gdańsk”.

alt

Cmentarz Żydowski na Górze Jana


alt

Cmentarz Żydowski na Górze Jana


I jeszcze jedna niezwykłość miejsca. Na południowo-wschodnim zboczu wzgórza znajduje się cmentarz żydowski pochodzący z XVIII wieku. Jego historia czeka jeszcze na dokładne zbadanie, cmentarz przedstawia opłakany stan, jest kompletnie zdewastowany. Macewy już w latach 60. były kradzione, pozostałe resztki walają się w rozgrabianym nieładzie. W jako takim stanie zachowały się schody, stromo prowadzące do najwyżej posadowionych grobów, ich pozostałości jeszcze gdzieniegdzie się zachowały. W czasach głębokiego PRL-u wyrywane z grobów macewy pod osłoną nocy zrzucane były z góry, następnie nad ranem przez prawdopodobnie nieuczciwych kamieniarzy wywożone do swoich zakładów. Niewątpliwie cmentarz zaświadcza o sporej i bogatej gdańskiej społeczności żydowskiej mieszkającej tu w XVIII wieku. Sukcesywne odtworzenie cmentarza jako miejsca pochówku ludzi jest obowiązkiem żyjących, nie przekracza wspólnych możliwości finansowych miasta jak i gminy żydowskiej.  Temu miejscu, należy się wyjątkowy szacunek i odtworzenie.

alt

Krzyż poświęcony załodze zestrzelonego Lancastera


Góra Jana we Wrzeszczu skrywa jeszcze jedną tragiczną historię, która rozegrała się u jej podnóża. W pierwszym nalocie Brytyjskich Sił Powietrznych 11 lipca 1942 roku z zamiarem zbombardowani stoczni, rozbił się tu zestrzelony przez Niemców nad Gdańskiem Lancaster z 7 osobową załogą, wszyscy zginęli. Piotr Urban, gdański historyk wraz kolegami stosunkowo niedawno odnalazł miejsce i upamiętnił je krzyżem wraz ze zdjęciami członków załogi. Wiem, że plany upamiętnienia miejsca się jeszcze krystalizują i pewnie niebawem je poznamy. W 1948 roku doczesne szczątki załogi Lancastera z Góry Jana zostały przeniesione na Cmentarz Wspólnoty Brytyjskiej w Malborku. Góra Jana we Wrzeszczu ma przebogatą historię, po którą warto sięgać i ją przypomnieć.

Stanisław Seyfried
zdjęcia autora tekstu


Inne artykuły związane z:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież