Zakończenie powojennego etapu odbudowy zamku w Malborku

Muzeum Zamkowe w Malborku zakończyło prace powojennego etapu odbudowy zamku oddaniem do użytku odremontowanego kościoła NMP wraz całą przyległą częścią budowli (kaplica św. Anny, wieża, etc.) a przede wszystkim odrestaurowaniem ośmiometrowego symbolu miasta.

To ostanie wydarzenie już w czwartek 14 kwietnia przed godziną 21.00 ściągnęło tłumy pod wschodnie mury wysokiego zamku, pod blendę kościoła zasłoniętą wielkim banerem. Przy wtórze bicia dzwonów w pobliskim kościele pw. św. Jana Chrzciciela, gromkich braw  publiczności dokonał się historyczny epizod – odsłonięcie  Madonny. Wróciła  na swoje miejsce, w którym trwała niezmiennie  od 1340 roku, z powojenną przerwą i doszczętnym zniszczeniem tej części zamku.

W kolejnych godzinach i dniach aż do niedzieli 17 kwietnia było już tylko uroczyściej. Muzeum Zamkowe przygotowało się do nich pieczołowicie, z dużą estymą traktując zwiedzających jak i nadając wysoką rangę obchodom, kończącym ten okres prac.

W cały weekend towarzyszyły oficjalnym uroczystościom  imprezy edukacyjne przybliżające sposób odbudowy, techniki, ludzi bezpośrednio zaangażowanych w prace. Praktycznie każdy mógł przyjść porozmawiać z konserwatorami, budowniczymi, mistrzami murarstwa, mistrzami kowalstwa, i innymi osobami zaangażowanymi w pracę. Spróbować samemu lub rodzinnie, bądź z  przyjaciółmi spróbować swoich sił w ułożeniu łuku sklepienia, wyklejenia fragmentu mozaiki (ta otulająca Madonnę ma 700 tysięcy szkiełek), wyprodukowaniu gadżetu, pamiątkowej torby, lub sprawdzeniu się w malarstwie plenerowym. Powstało małe miasteczko rzemieślnicze na międzymurzu (w fosie miedzy zamkiem wysokim a średnim).

Podczas pikniku rodzinnego na zamkowym międzymurzu można było wcielić się w rolę konserwatorów i popróbować swoich sił w różnych dziedzinach od tworzenia malowideł, po wyrób toreb, tworzenia mozaiki, jubilerskich cudeniek, czy płatnerstwa. Można było porozmawiać z budowniczymi, pracownikami zamkowych pracowni. Wypić kawę i najeść się… cukierków

W tym samym czasie i nieco później odbywał się koncert Zamkowych Kameraliów melomani mogli usłyszeć zespół Marii Pomianowskiej „LutoSłowianie”. Był to też przyczynek do finału wielkiego konkursu literackiego i plastycznego Fundacji Mater Dei. Fundacji, która powstała dziewięć lat wcześniej, by starać się pomóc wszelkimi siłami odbudować zamkowy monument symbol.

Był to pierwszy koncert we wnętrzu odrestaurowanego kościoła NMP. Wnętrze kościoła gromadziło każdego dnia od rana do późnych godzin otwarcia tłumy zwiedzających.

Sobota była ponadto okazją do kameralnych spotkań z księdzem bp dr Bruno Platterem Wielkim Mistrzem Zakonu NMP, który na te uroczystości przybył specjalnie z Wiednia, swej obecnej siedziby.

Podczas spotkania w zamkowym ośrodku konferencyjnym Karwan, przewodnicy i członkowie Fundacji Mater Dei tłumnie zaznaczyli swą obecność. Wielki Mistrz porównał ich do ambasadorów Zakonu. Dziękując za rozwagę, chwaląc wiedzę i mądrość przewodników, podkreślił, że przyczyniają się do obiektywnej prawdy historycznej. Dając realny obraz historii, a przez to możliwość zrozumienia współczesnych działań zakonu szpitalnego, w różnorodnych formach pomocy potrzebującym jej ludziom.

Bruno Platter Wielki Mistrz Zakonu podczas spotkania z członkami fundacji Mater Dei, przewodnikami zamkowymi. Po lewej przy laptopie Andrzej Panek, wiceprezes fundacji a zarazem szef zamkowych przewodników

Było to ciepłe i serdeczne spotkanie pełne wzruszeń. Ekscelencja uhonorował fundację Mater Dei i jej członków pamiątkowymi medalami. Całe spotkanie miało charakter  bardzo podniosły. Gość i gospodarze obdarowywali się nawzajem  podarunkami i honorami. Każdy uczestnik bez wyjątku mógł być obdarowany ponadto broszurą na temat współczesnej roli zakonu i osobistym autografem Wielkiego Mistrza.  

Bruno Platter oblegany przez chętnych otrzymania jego autografu na broszurze informującej o współczesności zakonu NMP

Tegoż dnia (i w niedzielę) można było uczestniczyć w godzinach wieczornych, w spektaklach z wykorzystaniem mappingu, laserów, światła i muzyki opowiadających historię malborskiego zamku.

Mimo deszczu i wiatru dziedziniec zamku średniego zapełniał się tłumami ciekawych wydarzenia osób w różnym wieku, całych rodzin, miejscowych i turystów.

Przed uroczystościami. W głębi po prawej Marek Charzewski burmistrz Malborka i przedstawiciele samorządu rozmawiają z Karstenem Klepsvik  ambasadorem Królestwa Norwegii

Niedziela była kulminacją i wielkim historycznym clou zamykającym trud setek ludzi i ich determinacji. Wiele razy padało nazwisko Arkadiusza Binnebesela wielkiego patrioty, zasłużonego dla miasta Malborka, jednego gorących orędowników i głównych inicjatorów odbudowy zamku po pożarze w 1959 roku oraz powołania do życia, dwa lata później, Muzeum Zamkowego.

Byli i inni, którzy tej chwili nie doczekali. To dla żywych i w hołdzie tym, którzy odeszli padały słowa gospodarzy m.in.  Mariusza Mierzwińskiego dyrektora naczelnego Muzeum Zamkowego w Malborku, przedstawicieli Rządu RP Jerzego Selina sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Borusewicza wicemarszałka Senatu RP IX kadencji ks. bp dr Bruno Plattera, ks. bp Jacka Jezierskiego diecezji elbląskiej, Karstena Klepsvik`a ambasadora Królestwa Norwegii, konsulów wielu krajów i wielu innych znamienitych person, zaproszonych gości że nie sposób wszystkich wymienić, aby nie pominąć a zaznaczyć rangę jaką uświetniali swą obecnością obchody.

Od południa rozpoczęła się uroczysta liturgia rzymskokatolicka celebrowana przez wspomnianych biskupów. Uświetniały ją chór i orkiestra Cappella Gedanensis pod dyrekcją Rafała Kłoczko.

Podczas uroczystej niedzielnej mszy obrządku rzymskokatolickiego, liturgię uświetniały formy oratoryjne chóru i orkiestry Cappella Gedanensis pod dyrekcją Rafała Kłoczko

Potem nastąpiło odsłonięcie pamiątkowej tablicy w murze kościoła NMP i rozpoczęły się przemówienia, głownie podziękowania za trud, pracę, sponsoring i serce. Dyrektor Mariusz Mierzwiński starł się nie zapomnieć o nikim, od roli Fundacji Mater Dei, firm i pracowni po poszczególnych współpracowników, przyjaciół zamku, sponsorów. W tym, nie zapomniał podziękować z serdecznością, za wsparcie i wyrozumiałość małżonce Małgorzacie. Co nadało bardzo ciepły, serdeczny klimat i wymiar całej jego wypowiedzi. 

Wszystkie przemówienia były wyważone w tonie nawiązywały  do minionej historii i roli kulturotwórczej Malborka dla wielu zamieszkujących go nacji.  Konkluzją wystąpień mogło być uszanowanie dla kultur i dziejów również współcześnie, oraz dbałość o zabytek światowej skali jakim jest niewątpliwie zamek, który został wpisany na listę UNESCO już w 1997 roku.

Odsłonięcie tablicy upamiętniającej zakończenie powojennego dzieła odbudowy zamku. Odsłonięcia dokonał Jarosław Sellin, wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ambasador Królestwa Norwegii

Dyrektor Mariusz Mierzwiński starł się nie zapomnieć o nikim, od roli Fundacji Mater Dei, firm i pracowni po poszczególnych współpracowników, przyjaciół zamku, sponsorów. Obok tłumacze języka angielskiego i niemieckiego. Towarzyszyli oni każdemu wystąpieniu. Publiczność tego dnia była międzynarodowa

Całość spięto koncertową klamrą chóru i orkiestry Cappella Gedanensis i w mistrzowskim wykonaniu solistów Konstantego Andrzeja Kulki, skrzypce, Katarzyny Kowacz, skrzypce, Hanny Kwiatkowskiej, sopran i Edyty Łuczkowskiej – Swat, mezzosopran. Publiczność, słuchacze owacyjnie nagrodzili wirtuozerski koncert na dwoje skrzypiec d-moll BWV 1043 Johanna Sebastiana Bacha.

Całość spięto koncertową klamrą chóru i orkiestry Cappella Gedanensis i w mistrzowskim wykonaniu solistów Konstantego Andrzeja Kulki,  skrzypce, Katarzyny Kowacz, skrzypce. Koncert na dwoje skrzypiec d-moll BWV 1043 Johanna Sebastiana Bacha

Chwilę później uroczystości przeniesiono na podzamcze, gdzie na dużym placu przy kasach, u wrót do zamku, na tle wschodnich murów odsłonięto kolejną tablicę – była to tablica upamiętniająca wkład fundacji Mater Dei w dzieło odbudowy historycznego symbolu. Odsłonięcia dokonał minister Jarosław Selin, Wielki Mistrz bp  dr Bruno Platter oraz Andrzej Panek wiceprezes Fundacji. Na koniec uroczystości zaśpiewał a capella chór „Lutnia” pod batutą Bożeny Belcarz.

Mowy końcowe przed odsłonięciem tablicy pamiątkowej Fundacji Mater Dei. Odsłonięcia dokonali widoczni na zdjęciu Wielki Mistrz bp dr Bruno Platter, minister Jarosław Selin, oraz Andrzej Panek wiceprezes Fundacji

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Fundacji Mater Dei. Odsłonięcia dokonali widoczni na zdjęciu w głebi Wielki Mistrz bp dr Bruno Platter,  minister Jarosław Selin, oraz Andrzej Panek wiceprezes Fundacji

I tak zakończyły się uroczyste obchody. Zamek jak dawniej odwiedzają tłumy, jakże w pełniejszej krasie i dzięki trudowi wielu pasjonatów, rzemieślników i logistyków by mógł cieszyć oczy, uczyć trudnej historii i inspirować do wszystkiego co jest dobre, trwałe i służy ludzkości.

Mieszkańcy miasta, turyści i goście uroczystości towarzyszyli obchodom do samego ich końca. Wielu z uczestników podkreślało fakt uczestnictwa w historycznym wydarzeniu

Krzysztof Hajbowicz