TBS nie uzdrowi rynku mieszkaniowego

Oferta Towarzystwa Budownictwa Społecznego skierowana jest do ludzi mniej zamożnych, którzy ze względu na ubogość zaplecza finansowego nie mogą pozwolić sobie na zakup lub wynajęcie mieszkania na wolnym rynku. Czynszówki oferowane przez TBS gwarantują bezterminową umowę najmu wraz z możliwością wykupu. Ale czy miesięczny koszt utrzymania lokalu TBS w wysokości 1000 zł uzdrowi rynek?

Dla kogo mieszkanie TBS?
Osoby ubiegające się o mieszkanie nie mogą być prawnymi właścicielami innego lokalu mieszkalnego w tym samym mieście, a suma miesięcznych dochodów nie może przekraczać ustawowo określonego maksimum, tj. 20 % w gospodarstwie jednoosobowym, 80 % w gospodarstwie dwuosobowym i 40 % na każdą kolejną osobę.

Średnia pensja w województwie pomorskim wynosi 3806,16 zł i to na jej podstawie wylicza się maksimum ustawowe.

Do dochodu nie wlicza się:
- świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
- dodatków dla sierot zupełnych,
- jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka,
- dodatku z tytułu urodzenia dziecka,
- pomocy w zakresie dożywiania,
- zasiłków pielęgnacyjnych,
- zasiłków okresowych z pomocy społecznej,
- jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej,
- dodatku mieszkaniowego.

Ustawy nie zawierają adnotacji o minimalnych dochodach, ale Bank Gospodarstwa Krajowego zaleca TBS-om ustalenie dolnych limitów, np. w wysokości 50 % kwoty maksimum ustawowego, ze względu na wysoki czynsz. Sprzeczne z główną ideą?

W pierwszej kolejności prawo najmu otrzymuje osoba wskazana przez partycypanta, czyli podmiotu biorącego udział w kosztach budowy, którym może być:
- osoba fizyczna,
- pracodawca, działając w celu uzyskania lokali mieszkalnych dla swoich pracowników,
- osoba prawna mająca interes w uzyskaniu mieszkania przez wskazaną przez nią osobę,
- powiat, gmina lub związek międzygminny.

TBS może weryfikować poziom dochodów najemców. Co dwa lata, w terminie do 30 kwietnia, osoby wynajmujące lokal są zobowiązane do złożenia deklaracji ze wskazaniem wysokości średniego miesięcznego dochodu.

W wypadku przekroczenia maksymalnych zarobków lub niezłożenia deklaracji w terminie, TBS może stosować czynsz wolny, przekraczający 4 % wartości odtworzeniowej. Natomiast poświadczenie nieprawy skutkuje wypowiedzeniem umowy i koniecznością wypłaty odszkodowania przez najemcę w wysokości 200 % czynszu miesięcznego, w sytuacji nie wyprowadzenia się z mieszkania.

Biorąc pod uwagę ilość umów śmieciowych notorycznie oferowanych przez pracodawców oraz najniższą średnią krajową plasującą się na poziomie 1 600 zł brutto, wyczynem jest przekroczenie progu maksymalnego przez osoby pochodzące z niższej lub średniej klasy społecznej, zakładając dopuszczalną wysokość dochodu na jedną osobę w granicach 5937,61 zł. Nie mówimy tu o właścicielach firm, politykach zarabiających grube tysiące lub sportowcach, których pensje można liczyć w tysiącach euro, bo ich nie tylko stać na mieszkanie, ale na luksusowy apartament.

Jakie opłaty?
Przed zamieszkaniem w lokalu należącym do TBS należy wpłacić partycypację w wysokości 30 % wartości mieszkania oraz kaucję zabezpieczającą, równa kwocie 12- miesięcznego czynszu.

Czynsz obliczany jest na podstawie wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego i w skali roku nie może przekroczyć 4 % wartości odtworzeniowej.

W województwie pomorskim aktualny wskaźnik wynosi 4 194,00,00 zł, a za 1 m2 zapłacimy około 12 zł. Tak więc za mieszkanie o powierzchni 50 m2 zapłacimy miesięcznie 600 zł samego czynszu. Dodatkowo dochodzą opłaty za prąd, gaz oraz media. W sezonie letnim opłaty są mniejsze, jednak w sezonie grzewczym (na ogół ogrzewanie gazowe) koszty diametralnie wzrastają.

Mieszkania TBS wyłożone są panelami i glazurą oraz kaflami w łazience. W każdym mieszkaniu znajdziemy kuchenkę gazową oraz zlewozmywak, jednak pozostały sprzęt i meble należy zakupić samemu, co powoduje jeszcze większy wkład finansowy.

Reasumując. Przy najmie mieszkania o powierzchni 50 m2 będziemy zobowiązani wpłacić ok. 68 tys. zł na start (partycypacja i kaucja zabezpieczająca). Opłaty miesięczne wyniosą średnio 1000 zł.

Młodzi ludzie często nie posiadają oszczędności, a obecnie tylko bank PKO BP oferuje kredyt z przeznaczeniem na pokrycie należności wynikających z tytułu partycypacji i kaucji zabezpieczającej w kosztach budowy mieszkań TBS. Jeżeli spełnimy wymogi i otrzymamy pieniądze, to i tak musimy je oddać z procentem. I znowu koszty rosną.

Zwróćmy uwagę na to, że za 1000 zł możemy wynająć umeblowane mieszkanie bez ponoszenia dodatkowych opłat, a deweloperzy posiadają w ofercie lokale bez czynszowe. Zaciągając kredyt spłacamy raty, a koszty ponosimy jedynie z tytułu rachunków. Mimo obciążenia naszego budżetu na 30 lat, nie odczujemy tego aż tak mocno, niż mielibyśmy wyłożyć na stół od razu kilkadziesiąt tysięcy złotych. Obecnie w wypadku utraty pracy nie jesteśmy w sytuacji bez wyjścia, gdyż banki oferują ubezpieczenie kredytu w razie wystąpienia trudności finansowych. Innym rozwiązaniem jest zakup mieszkania z rynku wtórnego, które z reguły są gotowe do zamieszkania. Istotnym elementem jest tu wysokość czynszu, choć niejednokrotnie wynosi on mniej niż 600 zł.

- Czynsz jest bardzo drogi. Utrzymanie mieszkania o powierzchni 50 m wynosiło 1 500 zł z opłatami. Znalazłam nowych lokatorów, którzy zwrócili mi wkład własny i wzięłam kredyt na 30 lat. Teraz za własne mieszkanie płacę 1 400 zł. Na początku warto zamieszkać w TBS- ach, ale nie na długo - opowiada była najemczyni.

W Gdańsku żyją osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, niejednokrotnie pozostawione bez dachu nad głową. Miasto wychodzi naprzeciw i oferuje mieszkania komunalne, które cechują się niskim kosztem utrzymania.

W bieżącym roku złożono już 2300 wniosków mieszkaniowych, w tym 1600 na mieszkania socjalne. Kolejka oczekujących od kilku lat utrzymuje się na mniej więcej takim samym poziomie, a czas oczekiwania może wynieść nawet kilka lat.

Należy zadać pytanie, czy budować kolejne mieszkania dla ludzi średnio zamożnych, czy zainwestować w społeczność ubogą i pozwolić jej na godne życie?

Żaneta Stasiowska