W Sopocie pożegnanie Barbary Szczepuły » Na cmentarzu w Sopocie licznie i nader ciepło pożegnano red.Barbarę Szczepułę (82l.). Dziennikarkę w... Smoliński o deklaracji prezydenta: Racja stanu » „Deklaracja prezydenta Karola Nawrockiego ws. sędziów jest absolutnie zgodna z polską racją stanu i ... Kolesiostwo wraca. Były wojewoda z PO buduje elektrownię atomową » Donald Tusk zapowiadał „brutalną reakcję” na każdą próbę kolesiostwa i nepotyzmu. Dziś pojawił się n... Pogrzeb Żołnierza Wyklętego śp. Stanisława Szafranka » 18 października odbędzie się uroczysty pogrzeb śp. Stanisława Szafranka, żołnierza ZWZ-AK oraz WiN, ... Holland House Residence Gdańsk — kameralny adres na Długim Targu. Hanz... » Są hotele, które „robią robotę”, i takie, które dodatkowo opowiadają historię miejsca. Holland House... Warsaw Hostel Centrum – więcej niż nocleg. Historia, komfort i 24/7 w ... » Warszawa potrafi oczarować, ale by naprawdę poczuć jej rytm, warto zatrzymać się tam, gdzie miasto b... REDAKTOR Jakubowski nie żyje » Nie żyje Jan Jakubowski (84.l), dziennikarz i wydawca, w latach 1991-96 redaktor naczelny "Dziennika... Grzegorz Ksepko: interes suwerennej Polski jest najważniejszy » Wybrzeże24 (W24): - Jako szef Instytutu Spraw Gospodarczych im. Eugeniusza Kwiatkowskiego zainicjowa... Dość obłędu - po pierwsze dziecko! » Dlaczego nie chcemy rodzić dzieci!Na łamach "Gazety Wyborczej", alarmuje prof. Piotr Szukalski, zano... Hotel Mokotów – nowoczesny adres w zielonej dzielnicy. Komfort, praca ... » Mokotów to Warszawa w pigułce: biurowe zagłębie i kawiarniane ulice, dużo zieleni i szybki dojazd do...
Grzegorz Ksepko: interes suwerennej Polski jest najważniejszy
poniedziałek, 06 października 2025 18:39
Grzegorz Ksepko: interes suwerennej Polski jest najważniejszy
Wybrzeże24 (W24): - Jako szef Instytutu Spraw Gospodarczych im.
Najlepsze
sobota, 13 września 2025 06:16
Najlepsze
Na kortach Sopockiego Klubu Tenisowego zakończył się Ogólnopolski
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
czwartek, 06 czerwca 2024 13:56
Terminarz PKO Ekstraklasy 2024/2025
Inauguracja nowego sezonu PKO Ekstraklasy odbędzie się w piątek 19

Galeria Sztuki Gdańskiej

Staszek
czwartek, 25 września 2025 11:03
Staszek
Był człowiekiem słowa – i to słowa używanego w sposób

Sport w szkole

Rozdano medale w wioślarstwie halowym
sobota, 30 marca 2024 16:46
Rozdano medale w wioślarstwie halowym
22 marca w hali sportowej Szkoły Podstawowej 94 po raz kolejny

"Gdańska" w antrakcie

Żeglarz
piątek, 02 maja 2025 08:00
Żeglarz
Kapitan Nut odważny, romantyczny, bez skazy, poświęcił swoje
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Bohaterski, niemiecki ksiądz upamiętniony w Żarnowcu
czwartek, 18 września 2025 17:09
Bohaterski, niemiecki ksiądz upamiętniony w Żarnowcu
Kompleks klasztorno-kościelny w Żarnowcu to perła północnych
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Skarby i tajemnice gdańskich latryn

Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 
wtorek, 02 lutego 2010 12:04

altNajwcześniejsze gdańskie latryny wyposażone były w miejsca do stawiania stóp, swoje potrzeby załatwiano wisząc w powietrzu. Wystawa „Miejsca sekretne na gdańskich podwórkach” otwarta została we wtorek, 26 stycznia w  Muzeum Archeologicznym przy ul. Mariackiej 25/26 w Gdańsku. 


Już w XIV i XV wieku pojawiały się w latrynach deski do siedzenia takie, jakie czasem jeszcze zobaczyć można w wiejskich sławojkach. W latrynach, bywało, spędzano miłe chwile życia towarzyskiego.
W dawnym Gdańsku latryny budowano z drewna, którego w okolicach było pod dostatkiem. Ale już w pobliskim Elblągu latryny w większości murowano. 


Dzieci bawią się tak samo
Prezentowane są zabytki z okresu od XV do przełomu XVIII/XIX wieku wydobyte z latryn podczas badań archeologicznych w rejonie ulic: Szeroka, Tandeta, Świętojańska, Wałowa, Grząska,  Klesza oraz Łagiewniki. Odnaleziono i zaprezentowano prawdziwe skarby. Latryny bowiem przed wiekami służyły także jako pojemniki na śmiecie. Ówcześnie zniszczone i wyrzucone nieużyteczne przedmioty są dziś dokumentem kultury materialnej. Na podstawie badań określa się także co drzewiej jadano. 


- Nam się najbardziej podoba kolekcja dziecięcych zabawek, które pogubiły dzieci - mówi Ewa Trawicka, współkomisarz wystawy. – Są wśród nich: imitacje zegarków, figurki zwierzątek i żołnierzyków, miniaturowa srebrna zastawa stołowa i in. Nic się nie zmieniło, tak wtedy, jak i teraz dzieci naśladują dorosłych. Teraz mamy natłok zabawek plastikowych, ale idea pozostała ta sama.


Z nocnikiem przez podwórko
Warunki higieniczne w dawnych czasach nie były na wysokim poziomie. Jedyny środek czystości to wapno, którym przysypywano warstwy ekstrementów i odpadków. Z czasem latryny zasypywano warstwą ziemi i urządzenie używano dalej.
- Latryny budowano na podwórkach, ich konstrukcje na przestrzeni lat się zmieniały – kontynuuje Ewa Trawicka. – Dlatego bardzo popularne były nocniki, żeby unikać wychodzenia z domu w nocy, czy przy brzydkiej pogodzie.
- Każda parcela miała swój kącik higieniczny – dodaje Agnieszka Ruta, współkomisarz wystawy.  – Korzystali z nich mieszkańcy kilku okolicznych kamienic.
- W latrynach archeolodzy odnajdują wiele przedmiotów dawnej kultury materialnej – zapinki, brosze, kielichy, sztućce – mówi Henryk Paner, dyrektor Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. – W Gdańsku były to miejsca singlowe. Ale - w innych miastach Europy - spotykano latryny wieloosobowe, a więc były to również przybytki, w których toczyło się życie towarzyskie.
Kapsuła historii
- Ekspozycja ukazuje życie dawnych gdańszczan w różnych aspektach - mówi Jerzy Kamrowski, współtwórca wystawy. – Na przykład dowiadujemy się, że jadano olbrzymią ilość fig, z których w XIX i na początku XX wieku przyrządzano różnego rodzaju lekarstwa – przeciwko grypie, przeciwko kaszlowi itp. Tak przynajmniej wierzono. Gdy się popatrzy na ceramikę znalezioną w latrynach okazuje się, że mamy reprezentację obszernego kawałka świata - kamionki angielskie i nadreńskie, fajanse holenderskie, porcelanę chińską. 


Te wyroby przywożono do gdańskiej metropolii z wielu krajów, a jak się wysłużyły – lądowały w latrynach. Odnaleziono w latrynach i zaprezentowano także monety z Europy.
- Latryna jest kapsułą historii, która przechowała pamięć tamtych czasów – stwierdza Kamrowski. – W muzeach pokazujemy działa sztuki, o latrynach mówi się nader rzadko. 


Dwie apetyczne pupy
Na wystawie Jerzy Kamrowski zamieścił ilustrację – fragment obrazu Petera Breughla - do starego niderlandzkiego przysłowia, które brzmi: ”Jeśli chcesz kogoś dobrze poznać musisz razem z nim razem zrobić kupę”. I na obrazie przez otwór w latrynie wyzierają obok siebie dwie apetyczne pupy, reszta postaci znajduje się w środku. Breughl jest autorem całej malarskiej tablicy ilustrującej przysłowia niderlandzkie. Polskie analogiczne przysłowie mówi, jak wiemy, że aby kogoś dobrze poznać trzeba z nim zjeść beczkę soli.   


Na okładce zaproszenia na wystawę jest reprodukcja obrazu Pietera Vernera „Uliczka z Delft”.
- Miasta hanzeatyckie były bardzo podobne, a ponieważ nie mieliśmy takiego widoku z epoki z Gdańska posłużyliśmy się tym pięknym nastrojowym obrazem wprowadzającym w klimat i tematykę prezentacji.
Katarzyna Korczak 


Fot. Maciej Kostun


alt


 Nocnik cynowy XVIII w. 


alt



alt



alt



alt



alt


Zabawka cynowa - krowa, 1 poł. XIX w.



alt


Spodek, na górnej powierzchni motyw suchych kwiatów malowany podszkliwnie na niebiesko, 1 poł. XIX w.



alt


Dzban, dzban kamionkowy z cylindryczną szyjka i wyciskaną stopką, 1 poł. XVI w.

Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież