100. urodziny komandora Romana Rakowskiego » W gdańskim Dworze Artusa odbył się uroczysty jubileusz 100. urodzin komandora Romana Rakowskiego, ps... Moment roztargnienia czy poczucie wyższości? » Nie wiadomo jaka była przyczyna, ale oklejony w barwy Wszystko dla Gdańska bus Aleksandry Dulkiewicz... W tygodniku „Sieci”: Obajtek przerywa milczenie » Budując silny ORLEN, naszą dumę narodową, naruszyłem interesy wielu osób, którym nie zależy na bezpi... Konwencja PiS w Sali Bhp » Na 3 tygodnie przed wyborami do samorządu lokalnego i na prezydenta miasta Gdańska, kandydat Prawa i... Patryk Jaki: Nie stać prawicy polskiej na dzielenie » Czy zjednoczona prawica dalej jest zjednoczona, o perspektywach na najbliższe wybory i walce o suwer... Czy LPP prowadziła działalność w Rosji? Po publikacji raportu akcje sp... » Amerykańska firma Hindenburg Research opublikowała raport z którego wynika, że polska korporacja LPP... T. Rakowski przedstawił propozycje rozwiązania problemów komunikacyjny... » Tomasz Rakowski, kandydat na prezydenta Gdańska z PiS, przedstawił swoje propozycje programowe dotyc... „Sierpień miał zapach Twojej krwi” » 23 marca w Muzeum II Wojny Światowej odbędzie się premiera spektaklu pt. „Sierpień miał zapach Twoje... Komu sopocka buława? » Znamy już prawie wszystkich kandydatów do foteli prezydenta Gdańska i Sopotu. Dwie kandydatki z oczy... Artur Szostak: My mieszkańcy powinniśmy brać odpowiedzialność za nasze... » Rozmowa z Arturem Szostakiem, kandydatem na prezydenta Gdańska KWW Kocham Gdańsk-Kandydaci Niezależn...
Rurociąg ze złota
wtorek, 12 marca 2024 15:13
Rurociąg ze złota
Miasto Gdańsk przerzuca 110 milionów złotych z jednej spółki
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
sobota, 16 marca 2024 19:19
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
Hokeistki Stoczniowca podtrzymały medalową passę. Gdańszczanki po
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
piątek, 15 marca 2024 15:18
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
I LIGA FORTUNA
Coraz głośniej się mówi, że bezpośredni
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

„On nadal jest z nami”
niedziela, 10 marca 2024 14:48
„On nadal jest z nami”
Po śmierci Henryka Baranowskiego, polskiego malarza marynisty, te

Sport w szkole

Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
poniedziałek, 26 lutego 2024 11:25
Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
Gdański Zespół Schronisk i Sporu Szkolnego zaprasza do udziału w

"Gdańska" w antrakcie

Lizystrata
wtorek, 20 lutego 2024 11:47
Lizystrata
Sex, seksualność, pożądanie, spełnienie czym są? Czy mają
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Graficzny świat Bertholda Hellingratha

Ocena użytkowników: / 57
SłabyŚwietny 
wtorek, 14 lipca 2020 08:03

Berthold Hellingrath (1877-1954) portretował Gdańsk z indywidualną nutą swojego artystycznego widzenia, pozostawił po sobie nie tylko rzeczywisty obraz miasta początku XX wieku, ale także nastrój i jego czar.



Przed paru laty na łamach "Gazety Gdańskiej" pisałem o urodzonym w Elblągu artyście, którego losy związane były najpierw z Gdańskiem, a później z Hanowerem. Berthold Hellingrath połowę swojego artystycznego życia spędził w Gdańsku tworząc setki rysunków i akwafort nadmotławskiego grodu. Oddawał w nich klimat portowego miasta z wielką historią i wielokulturową tożsamością. W większości prac skupił się na olbrzymich wedutach z ich monumentalną architekturą i był kontynuatorem prac graficznych takich artystów jak: Jeremiasz Falck, Johann Carl Schultz czy Matthaeus Daisch.

alt


W 2007 roku w 130. rocznicę urodzin artysty prezentowana była wystawa jego twórczości. Wystawa zorganizowana przez Muzeum Historii Gdańska i Muzeum Elbląga po raz pierwszy po wojnie w tak znakomity sposób zaprezentowała w Gdańsku tę niebanalną postać. Później jeszcze w nieistniejącej już dziś elbląskiej Galerii Zum prezentowane były jego rzadkie prace malarskie. Od paru lat kolekcjoner sztuki Andrzej Walas i niżej podpisany organizują ekspozycje zapomnianej gdańskiej twórczości, w których pojawia się postać artysty.

alt

Berthold Hellingrath, Ulica Mariacka, litografia


Jego grafiki przed wojną dekorowały i wpisywały się w klimat wystroju mieszczańskich domów. Gdańska twórczość artysty ukazywała się w wielu popularnych wielonakładowych tekach grafik, których ceny były stosunkowo niskie i średnio zamożna rodzina mogła sobie na nie pozwolić.


Podczas kolejnej wystawy kolekcji starego gdańskiego malarstwa, która odbędzie się w kościele św. Jana również zobaczyć będziemy mogli jeden olejny obraz zatytułowany „Kościół św. Katarzyny”. Brak miejsca nie pozwolił na prezentację innych bardzo ciekawych dzieł artysty.

alt

Berthold Hellingrath, Ulica Długa, litografia


Prezentacja wystawy „Gdańsk i okolice w malarstwie” rozpocznie się 6 sierpnia i potrwa miesiąc. Ekspozycji ok. 50 obrazów towarzyszyć będzie katalog z opisem ponad 70 artystów malujących miasto i okolice.


Niewątpliwie Berthold Hellingrath w Wolnym Mieście Gdańsku należał do ówczesnej czołówki artystycznej, wydał przynajmniej kilka tek graficznych z wizerunkami starego Gdańska i okolic. Jedna z takich tek wydana po pierwszej wojnie światowej znajduje się w kolekcji Andrzeja Walasa i prezentuje najbardziej znane widoki miasta. Może nie należy do tych najlepszych do których należą teki Johanna Carla Schultza, Leona Wyczółkowskiego czy Jana Kantego Gumowskiego, ale dość wiernie wpisuje się w gdański klimat. Jego widzenie miasta było nieco nowocześniejsze, rysunkom nadawał swój indywidualny tylko dla siebie rozpoznawalny styl, na ulicach pojawiają się przechodnie. Miasto żyje, staje się dzisiejsze, a jednocześnie monumentalne poprzez sylwety olbrzymich budowli. Hellingrath w sposób mistrzowski buduje nastrój, dzięki światłocieniom różnicuje nastrój, jego grafiki stają się ciekawsze. Wielkomiejski ruch sprawia że jesteśmy w centrum, ludzie załatwiają swoje sprawy, obok jeżdżą tramwaje, pojawiają się samochody, to wszystko odbywa się w obecności majestatycznej lecz surowej atmosfery gotyckich budowli.

alt

Berthold Hellingrath, Wieża Więzienna, litografia


Czasami autor opuszcza miasto i prezentuje jego okolice, ale nie pozbawia się klimatu, buduje innego rodzaju atmosferę, sielskiego pozamiejskiego życia, powoli płynącej rzeki u ujścia do morza i rybaków na brzegu zatoki wyładowujących z łodzi swój połów, spokojnie bez pośpiechu z kobietami stojącymi przy brzegu, obserwującymi pracę mężów.

alt

Berthold Hellingrath, Ulica Piwna, litografia


Artysta lekko i swobodnie oddaje mijający czas w pewnym komforcie życia, choć doskonale wiemy, że ówczesne życie było dość trudne. Kryzys gospodarczy dotknął również Gdańsk miasto bogate, teraz po pierwszej wojnie światowej również naznaczone biedą. W poszukiwaniu pracy także Hellingrath ogląda się za dodatkowymi zleceniami, projektuje banknoty i znaczki pocztowe, to wszystko jednak jest za mało i nie wystarcza. W końcu poddaje się i opuszcza Gdańsk, przyjmuje posadę wykładowcy na Politechnice w Hanowerze.

alt

Berthold Hellingrath, Brzeźno, litografia


Urodzony w Elblągu artysta, prawdopodobnie tylko raz odwiedził swoje rodzinne miasto, ale w swoich pracach nie poświęcił mu wiele miejsca, raczej bardziej zafascynowała go żuławska kraina otaczająca Elbląg, te klimatyczne obrazy prezentował już w innych graficznych tekach. Natomiast jego gdańskie prace z wizerunkami miasta do dziś stanowią o jego wybitnym potencjale artystycznym.

alt

Berthold Hellingrath, Dwór Artusa, litografia


Hellingrath uwiecznił miasto, którego już nie ma, Gdańsk, który zmiotła wojna, ale jego sentymentalne prace dają dużą dozę klimatu i atmosfery tamtego miejsca, miasta portowego otwartego na świat. Miasta w którym ludziom żyło się dostatnio, pomimo różnych zawirowań, aż do momentu, w który pojawiły się brunatne koszule i wszystko się zawaliło.

Stanisław Seyfried
Ilustracje pochodzą z prywatnego archiwum Andrzeja Walasa


Inne artykuły związane z:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież