Nauczyciele niezłomni

1 września 2020 r. o godz. 11 w Powiatowym Zespole Szkół w Kłaninie k. Pucka, podczas uroczystego otwarcia nowego roku szkolnego odbędzie się uroczysta prezentacja książki „Niepokorni nauczyciele. Czterdzieści lat oświatowej „Solidarności” Ziemi Puckiej”.

Publikacja, której autorami są Wojciech Książek i Artur Górski, jest poświęcona dwojgu nauczycielom śp. Piotrowi Wasilewskiemu (aresztowanemu 18 lutego 1982 r. i skazanemu na 3 lata więzienia nauczycielowi z ZSR w Kłaninie k. Pucka) oraz Ewie Muży, nauczycielce z SP w Kuźnicy, zwolnionej ze stanowiska dyrektora w 1979 r., relegowanej z zawodu w październiku 1983 r. a także historii oświatowej solidarności na terenie Ziemi Puckiej, w roku czterdziestolecia NSZZ „Solidarność”.

Nauczyciele w czasach PRL byli pod szczególną kuratelą ówczesnej władzy. Zdarzało się, że za wystawienie obrazu na Boże Ciało byli przenoszeni o 600 km od miejsca dotychczasowej pracy, a za wywieszenie papieskiej flagi czekała rozmowa dyscyplinująca i zwolnienie ze stanowiska. Nie ominęły też przedstawicieli środowiska represje stanu wojennego.

Publikacja zawiera ona między innymi kopie wyroku na Piotra Wasilewskiego, skazanego formalnie za odczytanie na lekcji ulotki KPN, nazwiska prokuratorów i sędziów, którzy go skazali. Był wyprowadzony ze szkoły w kajdankach na oczach uczniów, którzy po latach bardzo pomogli w dotarciu do rodziny Wasilewskich. Wywiad z wdową przypomina fragmenty filmu sensacyjnego - sposób przekazu grepsów w areszcie śledczym w Gdańsku, w więzieniu w Potulicach. Pokazuje panią Krystynę, (nieprzypadkowo zatytułowany „Siłaczka z Kłanina”, która po aresztowaniu męża została sama z czwórką małych dzieci najmłodsza Maria miała pół roku), szukającą męża po aresztach w Pucku, Wejherowie, Gdyni, Gdańsku, bez dostępu do telefonu, jako cichą bohaterkę tej publikacji.

Co do perypetii i losów Ewy Muży publikujemy nieznane decyzje władz oświatowych ws. relegowania z zawodu. Bezpośrednim powodem było przeprowadzenie lekcji, podczas której jako polonistka zredagowała z uczniami telegram do Lecha Wałęsy w czasie, gdy został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

W historii oświatowej „S” Ziemi Puckiej przypominamy trochę zapomniane postulaty strajku oświatowego z jesieni 1980 roku w Gdańsku, szczegóły dotkliwych weryfikacji nauczycieli w stanie wojennym. Zwracamy uwagę na rolę Kaszubów, Kościoła na terenie Ziemi Puckiej, sylwetki często zapomnianych bohaterów drogi do Wolnej Polski. Przedstawiamy także różne formy działalności związkowej w ciągu czterdziestu lat istnienia Związku.

Publikację wydał Region Gdański NSZZ „Solidarność”.
- Piotr Wasilewski w 1982 roku, Ewa Muża w roku 1983 przegrali bitwę z ówczesnym systemem. Ale powrócili, bo takich osobowości się nie zapomina. Z tych przykładów wynika refleksja o znaczeniu elementarnym: niech nigdy więcej kryteria ideologiczne nie będą podstawą oceny pracy nauczyciela – pisze Wojciech Książek, lider oświatowej „S” w Regionie Gdańskim.

W Kłaninie 1 września br. zostanie także odsłonięta tablica pamięci śp. Piotra Wasilewskiego, któremu także, 30 sierpnia br. w Sali BHP w Gdańsku, zostanie pośmiertnie nadany Krzyż Wolności i Solidarności.

Przypomnijmy, że Piotr Wasilewski, pozbawiony pracy, został zmuszony do emigracji. Jego los symbolizuje gorycz emigracji, jakiej doświadczyli zmuszeni do wyjazdu internowani i ich rodziny. W latach 1982-87 w ten sposób opuściło Polskę 2,2 tysiąca byłych internowanych członków „S” i 4 tysiące członków ich rodzin oraz ok. 800 innych działaczy opozycji i 1,2 tys. członków ich rodzin.