Jeśli obalać władzę, to tylko z piosenkami zespołu Laibach na ustach. Dwuczęściowy występ kwintetu w B90 był świetnym politycznym manifestem w stronę przeszłości oraz teraźniejszości.
Kiedy od 34 lat tworzy się zespół, który ma wciąż przyciągać uwagę, trzeba być bardzo elastycznym stylistycznie. I taki właśnie jest Laibach. Słoweńcy od samego początku walczą z władzą i politycznymi reżimami. Kiedy zaczynali, walczyli z totalitaryzmem w swojej ojczyźnie. Dziś, już dawno po upadku żelaznej kurtyny, uderzają w Europę. Dosadny wers „Europe is falling apart” z piosenki „Eurovision” mocno otworzył niedzielny koncert. A dokładnie pierwszą jego część, podczas której Laibach promował swój najnowszy krążek „Spectre”.
Słuchając kompozycji z wydanej miesiąc temu płyty aż przecierałem oczy – a raczej uszy – ze zdumienia. Niestety, nie udało mi się wcześniej zapoznać z całością nowego materiału. Tym chętniej poszedłem do B90.
Brzmienie zespołu złagodniało. Oczywiście, wciąż czuć wielką moc, jednak nie jest to już industrialna maszyna do mielenia mózgu. Z jednej strony mamy wręcz wściekle punkowe w swej energii „Eat Liver!”, z drugiej niemal balladowy „Koran”. A gdyby tego było mało, dostajemy alternatywny hit radiowy „The Whistleblowers” oraz niemal popowy „We Are Millions and Millions Are One”, który idealnie pasowałby do ścieżki dźwiękowej filmu chociażby Nicolasa Windinga Refna.
Dużą zasługę w złagodzeniu brzmienia zespołu ma wokalistka, Mina Špiler, która jest absolutnie fantastyczna. Sposób, w jaki operowała swoim głosem sprawiał, że można było czuć się zahipnotyzowanym. Śmiało mogę zaryzykować stwierdzenie, że ukradła praktycznie całość koncertu. Ale byłbym niesprawiedliwy, gdybym nie wspomniał o perkusiście. Laibach to zespół, który swoje kompozycje opiera na elektronicznych melodiach, czyli bębniarz nie ma łatwego życia, zwłaszcza na żywo. Bez klarownej linii melodycznej mógłby się pogubić, jednak muzyk Laibach ani razu nie uderzył obok dźwięku, wszystko trafiało w punkt.
Nowa odsłona muzyki Słoweńców chyba nieco skonsternowała publiczność. Owszem, sami muzycy od samego początku istnienia nie zespołu, nigdy nie emanowali sceniczną energią, ale takie było ich założenie. To słowa, które były manifestem, miały porywać, a nie szaleńcze bieganie z mikrofonem. Widzowie chyba jednak za bardzo się zgrali w tej kwestii z zespołem, przyjmując go z odrobiną rezerwy. Mimo że nowy materiał brzmiał świetnie na żywo, to oklaski były bliższe kurtuazji niż szaleństwu.
To się zaczęło zmieniać w drugiej części koncertu. Kiedy po kwadransie przerwy Laibach wyszedł na scenę, z głośników można było usłyszeć trochę przerobiony komputerowo głos lidera, Milana Frasa, który słowami „and now something very different” dał do zrozumienia, że usłyszmy swoisty the best of. W ogóle, w kwestii porozumiewania się z publicznością, muzycy nie odezwali się ani słowem. Przemawiali właśnie poprzez nagrane na komputer sample. Nie zabrakło prześmiewczego i nawiązującego do antyfaszystowskich poglądów zespołu „no siegheiling, please!” czy zabawy z publicznością podczas bisu „everybody on the right say HO! Everybody on the left say HO!”. Tymi wszystkimi zabiegami Laibach pokazał, że mimo swoich poważnych przesłań, jest też obdarzony sporym poczuciem humoru.
Dzięki takim zagrywkom publika podczas drugiej części ożyła. Duży wpływ na to miały także utwory. Można było usłyszeć niemal całą muzyczną ewolucję Słoweńców. Od wyśpiewanych w ojczystym języku „Brat moj” czy „Ti, ki izzivas”, przez „B-Machine” i „Under the Iron Sky” ze ścieżki dźwiękowej do filmu „Iron Sky” po zagrane na bis m.in. „Tanz Mit Laibach”, przy którym publiczność rozkręciła się na dobre. Wszystko to było okraszone dopracowanymi co do sekundy wizualizacjami, które wzmacniały kontekst utworów oraz grą świateł, które dodawały muzyce czy to majestatu, czy niepokoju, czy wręczy psychozy.
Tym koncertem Laibach na pewno nie przebił apogeum swojej koncertowej formy, które przypadło na okolice roku 2005 (fantastyczny wtedy występ w gdyńskim Uchu), ale pokazał, że wciąż jest w świetnej formie. Zarówno muzycznej, jak tekstowej. Oczywiście, „Spectre” może nie spotkać się z tak świetnym przyjęciem ze strony zagorzałych fanów industrialnej twórczości Słoweńców, ale może dotrzeć do innych. W końcu to robią przez całą swoją karierę – dopasowują przekaz do sytuacji. A ta, w tej chwili – w całej Europie – kolorowa nie jest. Więc jeśli obalać rządy, to z Laibachem w tle, bo dziś należy walczyć ideami, a nie czołgami.
Patryk Gochniewski
fot. Patrycja Sobucka
- 21/05/2014 20:24 - Behemoth zatrzymany w Rosji, ale już wrócił do kraju - aktualizacja
- 21/05/2014 10:25 - Koncert Timberlake`a prawie wyprzedany!
- 09/05/2014 14:10 - Czas na Juwenalia - co, gdzie, kiedy?
- 30/04/2014 17:08 - Portishead jednak w Operze Leśnej!
- 18/04/2014 17:52 - Open'er: taneczne rytmy Chromeo
- 15/04/2014 07:02 - Siesta Festival 2014 już zapowiada się jako sukces – egzotyczne podejście do muzyki, sztuki, życia
- 10/04/2014 19:47 - Kontrowersyjni Słoweńcy – Laibach zagra w B90
- 03/04/2014 19:51 - Rusza Gdański Festiwal Muzyczny
- 02/04/2014 18:50 - Open'er: Jack White kolejnym headlinerem
- 01/04/2014 18:31 - Recenzja: The Shipyard – Water On Mars