100. urodziny komandora Romana Rakowskiego » W gdańskim Dworze Artusa odbył się uroczysty jubileusz 100. urodzin komandora Romana Rakowskiego, ps... Moment roztargnienia czy poczucie wyższości? » Nie wiadomo jaka była przyczyna, ale oklejony w barwy Wszystko dla Gdańska bus Aleksandry Dulkiewicz... W tygodniku „Sieci”: Obajtek przerywa milczenie » Budując silny ORLEN, naszą dumę narodową, naruszyłem interesy wielu osób, którym nie zależy na bezpi... Konwencja PiS w Sali Bhp » Na 3 tygodnie przed wyborami do samorządu lokalnego i na prezydenta miasta Gdańska, kandydat Prawa i... Patryk Jaki: Nie stać prawicy polskiej na dzielenie » Czy zjednoczona prawica dalej jest zjednoczona, o perspektywach na najbliższe wybory i walce o suwer... Czy LPP prowadziła działalność w Rosji? Po publikacji raportu akcje sp... » Amerykańska firma Hindenburg Research opublikowała raport z którego wynika, że polska korporacja LPP... T. Rakowski przedstawił propozycje rozwiązania problemów komunikacyjny... » Tomasz Rakowski, kandydat na prezydenta Gdańska z PiS, przedstawił swoje propozycje programowe dotyc... „Sierpień miał zapach Twojej krwi” » 23 marca w Muzeum II Wojny Światowej odbędzie się premiera spektaklu pt. „Sierpień miał zapach Twoje... Komu sopocka buława? » Znamy już prawie wszystkich kandydatów do foteli prezydenta Gdańska i Sopotu. Dwie kandydatki z oczy... Artur Szostak: My mieszkańcy powinniśmy brać odpowiedzialność za nasze... » Rozmowa z Arturem Szostakiem, kandydatem na prezydenta Gdańska KWW Kocham Gdańsk-Kandydaci Niezależn...
Rurociąg ze złota
wtorek, 12 marca 2024 15:13
Rurociąg ze złota
Miasto Gdańsk przerzuca 110 milionów złotych z jednej spółki
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
sobota, 16 marca 2024 19:19
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
Hokeistki Stoczniowca podtrzymały medalową passę. Gdańszczanki po
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
piątek, 15 marca 2024 15:18
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
I LIGA FORTUNA
Coraz głośniej się mówi, że bezpośredni
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

„On nadal jest z nami”
niedziela, 10 marca 2024 14:48
„On nadal jest z nami”
Po śmierci Henryka Baranowskiego, polskiego malarza marynisty, te

Sport w szkole

Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
poniedziałek, 26 lutego 2024 11:25
Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
Gdański Zespół Schronisk i Sporu Szkolnego zaprasza do udziału w

"Gdańska" w antrakcie

Lizystrata
wtorek, 20 lutego 2024 11:47
Lizystrata
Sex, seksualność, pożądanie, spełnienie czym są? Czy mają
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Bogusław Marszal, drohobycki uczeń Brunona Schulza

Ocena użytkowników: / 53
SłabyŚwietny 
wtorek, 25 września 2018 20:03

Myślałem, że stosunkowo nieodległa śmierć Bogusława Marszala, grafika, zmarłego w Gdańsku na początku kwietnia 1995 roku, ułatwi zbieranie informacji i odtworzenie życia oraz kariery artystycznej twórcy z Drohobycza. Docierające strzępy wiadomości nie utworzyły jednak spójnej biografii.


Zaprzyjaźniony z Janem Rzyszczakiem innym grafikiem często odwiedzał go aby wypić z nim poranną kawę w jego gdańskiej pracowni. Wojciech Kostiuk gdyński grafik o wiele od nich młodszy, od czasu do czasu uczestniczący w spotkaniach tych dwóch nieżyjących artystów, wspomina Marszala jako osobę wielkiej wiedzy. Inteligentnego, pracowitego z dużym talentem artystę, wykazującego się sporymi umiejętnościami w projektowaniu dla kościołów fresków i mozaik. Jego realizacje można zobaczyć w świątyniach Sopotu, Gdyni, Grudziądza i Warszawy.

alt

Bogusław Marszal, Z przeszłości Gdańska, 1963, drzeworyt, 25/100


Jednak to drzeworyty stanowiły o jego wielkich umiejętnościach. Jeszcze w roku 1950, kiedy kończył Wydział Sztuk Pięknych na Uniwersytecie w Toruniu pisownia jego nazwiska była oryginalna - Marschall, tak wypełnił kwestionariusz ewidencyjny członka Związku Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku. Po niedługim czasie jego nazwisko pisane było już inaczej – Marszal, to zapewne wynik nastających czasów.

alt

Bogusław Marszal


Szukając informacji o Bogusławie Marszalu miałem olbrzymie trudności. Wiele osób związanych zawodowo z powojenną malarską działalnością na Wybrzeżu nie pamiętało artysty, choć jego prace pojawiły się w literaturze, co prawda w niewielu publikacjach, ale jednak. Przypuszczam, że jego profesor rysunków i prac ręcznych w drohobyckiej szkole, Bruno Schultz, wyznaczył przyszłą drogę artystyczną gimnazjalisty z małego kresowego miasteczka.

alt

Bogusław Marszal, Gdańsk - Dwór Artusa, 1964, drzeworyt, 25/100


19 listopada roku 1942 na ulicy miejscowego getta rozegrała się tragiczna historia, śmierć autorytetu plastycznego młodego Marszala, śmierć autora „Sklepów cynamonowych”. Esesman Karl Gunther strzelając do Żydów, zastrzelił Brunona Schultza. Profesora, który otoczył specjalną troską, zdolnego ucznia, poświęcając mu wiele uwagi, delikatnie kształtując jego przyszłą artystyczną drogę. Schultz zapraszał uczniów do swojej pracowni w domu, gdzie w jego zaciszu prezentował chłopcom graficzne techniki między innymi cliché-verre, rzadką XIX-wieczną technikę graficzną tworzoną na szklanej kliszy. Obrazy powstawały po ponownym naświetleniu wcześniej rytowanych konturów w czarnej żelatynie pokrywającej klisze. Czy Marszal uczestniczył w tych prezentacjach? Zapewne tak, ale do końca nie wiadomo. Wiadomo natomiast, że Bronisław Marszal należał do ulubionych uczniów Schultza. W 1939 roku, artysta sportretował go. Sangwina w tej chwili znajduje się w prywatnej kolekcji. Dziś trudno odnaleźć rękę profesora w pracach ucznia, ale gdzieś daleko w jego twórczości pobrzmiewają echa drohobyckiego artysty.

alt

Bogusław Marszal, Ratusz Głównomiejski, 1968, drzeworyt, 25/100


Marszal nie należał do przebojowych twórców, był osobą o naturze raczej wyciszonej, nie był zdobywcą. Wojna przerwała rozpoczęte studia w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie. Pierwsza powojenna teka to osiem drzeworytów poświęconych Toruniowi, następna to sześć ilustracji w formie drzeworytów do książki „Mikołaj Kopernik” i pięć drzeworytów do bibliofilskiego wydawnictwa „Szkice o drukarstwie”.

alt

Bogusław Marszal, Stocznia, 1967, drzeworyt, 25/100


Zakończenie studiów w Toruniu i przeprowadzka na Wybrzeże były rozpoczęciem nowego etapu twórczości artysty. Szybko zorganizowane życie artystyczne Sopotu ściągało twórców niemal z całej Polski. Grupę grafików tworzyli artyści z Wilna: Władysława Rogińska, Bolesław Rogiński, Zbigniew Kaliszczak, Olga Żukowska, Stanisław Żukowski, Stanisław Rolicz, Wincenty Lewandowski oraz graficy z Lwowa: Władysław Lam, Beata Słuszkiewicz z Gdynią związana już od przed wojny i Janina Rybicka. W 1950 roku środowisko zasilili Irena Kuran Bogucka przybyła z Warszawy, Bogusław Marszal z Torunia oraz Walter Napieralski i Jan Rzyszczak, późniejszy przyjaciel Marszala. Powoli pojawiali się również absolwenci gdańskiej PWSSP: Krystyna Górska, Stanisław Katzer. Kolejną grupę wchodzącą w życie twórcze Wybrzeża stanowili graficy końca lat pięćdziesiątych kształceni w pracowni Zygmunta Karolaka: Wiesław Postalaniec, Ryszard Stryjec, Eustachy Karłowski, Wiesław Dembski, Łukasz Rogiński. To grupa artystów, która zmieniała poglądy na grafikę artystyczną. Świat widzieli już przez pryzmat własnych doświadczeń związanych ze zmieniającą się estetyką. Sami poszukiwali nowych form wypowiedzi, nadal jednak dbali o zapis bieżących chwil. Bogusław Marszal zaliczał się do tych reprezentujących starsze pokolenie grafików, czego dowodem mogą być prace ilustrujące tekst, powstałe w latach 1963-68. Dbał o architektoniczne szczegóły, podkreślał wielonarodowościowy charakter miasta, ale zawsze z pieczołowitością zaznaczał jego polskie korzenie. Prezentowane drzeworyty pochodzą z teki „Gdańsk w grafice II” wydanej w 1968 roku.

alt

Bogusław Marszal, Targ węglowy, 1966, drzeworyt, 25/100


Jego związki z Brunonem Schultzem i wpływ drohobyckiego artysty na jego sztukę wymaga jeszcze większego zainteresowania i pracy, ale mało znana postać Bogusława Marszala odkrywa kolejną tajemnicę trójmiejskiego życia artystycznego.

Stanisław Seyfried

Prace pochodzą z gdańskiej kolekcji Andrzeja Walasa


Inne artykuły związane z:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież