Poważna zabawa z piłką nożną w Gdańsku

Piłka nożna przywędrowała do Gdańska stosunkowo wcześnie, prawdę mówiąc kiedy jej zasady dopiero kształtowały się na angielskich boiskach. Dyscyplina była połączeniem gry w dzisiejszą piłkę kopaną i gry rugby. Dopiero w ostatnich latach XIX wieku na wyspach brytyjskich kształtowały się jej przepisy.

Przypływający do Gdańska marynarze w wolnych chwilach na placach położonych blisko portu zażywali ruchu uganiając się za czymś co dziś nazywamy piłką. Angielska gra bardzo szybko przyjęła się w środowiskach gdańskiej młodzieży, okazała się na tyle interesująca, że już na przełomie wieków wprowadzono ją do codziennych zabaw a od 1903 roku zaczęły powstawać pierwsze kluby popularyzujące zasady gry w piłkę nożną.

Pierwszym klubem w Gdańsku była drużyna pod nazwą „Fussball-Club Danzig”. Zaczęły powstawać następne kluby: studenci, policjanci, wojskowi, strażacy a także mieszkańcy poszczególnych dzielnic organizowali swoje zespoły i tak powstały między innymi drużyny: Preussen Danzig, FC Comet Neufahrwasser czy KKS Gedania. Swoje drużyny posiadały dzielnice: Oliwa, Nowy Port, Przeróbka czy Wisłoujście. Jednocześnie w położonym niedaleko Królewcu, mieście portowym, dyscyplina zyskiwała także na popularności. Tak się później złożyło, że oba miasta do końca II wojny światowej w rozgrywkach piłkarskich walczyły o palmę pierwszeństwa.

Stadion przy ul. Traugutta w roku 1935

Stadion przy ul. Traugutta 1935 rok, przemawia gauleiter Forster

Na początku lat 20. do rywalizacji dołączyła jeszcze Gedania, polska drużyna z Gdańska, która dysponowała dość pokaźnym boiskiem. Niemieccy kibice zazdrościli położonego w polskiej dzielnicy, w samym centrum Wrzeszcza, stadionu wyposażonego w nowoczesne zaplecze. Postanowili wybudować stosunkowo blisko w Górnym Wrzeszczu swoje boisko, jak na ówczesne czasy również bardzo nowoczesne, mieszczące na trybunach około 12 tys. osób. Wybudowany w 1927 roku stadion nie doczekał się klubu piłkarskiego, który mógłby stać się jego gospodarzem.

Stadion przy ul. Traugutta dziś

Boisko sporadycznie wykorzystywane było na imprezy sportowe, ale właściwie służyło na organizowanie olbrzymich spędów narodowo socjalistycznych, w których uczestniczyli najwyżsi oficjele NSDAP, tak jak w roku 1935, 16 marca na przedwyborczym wiecu przemawiał miejscowy gauleiter Albert Forster. Miasto w tym okresie odwiedzali politycy niemieccy m.in.: Joseph Goebbels, Adolf Hitler, Hermann Göring, Rudolf Hoess. Na stadionie było wówczas blisko 25 tysięcy należących w tym czasie do partii obywateli Gdańska. Praktyczne stadion zarezerwowany był na tego rodzaju wydarzenia, bardzo sporadycznie odbywały się tam mecze. Z boiska korzystali również studenci pobliskiej Politechniki Gdańskiej rozgrywając tam swoje lekkoatletyczne zawody. Gdańskie przemówienia niemieckich dygnitarzy zawsze były takie same i odnosiły się jak to nazywali do oderwania miasta od Rzeszy. Przepojone nienawiścią mówiły o zmienności granic, przywołując nieprawdziwy argument, że ludność miasta posługuje się tylko językiem niemieckim, tym samym językiem co obywatele innych niemieckich miast. Jednocześnie powoływali się na prowokacyjną budowę portu w Gdyni, zarzucając Polsce brak respektowania Traktatu Wersalskiego.

Gedania - mistrz Wolnego Miasta Gdańska (1933). Stoją od lewej: Bolesław Dołecki, wcześniej piłkarz TS Olimpia Bydgoszcz, Antoni Piasecki, Drożniewski, Roman Wyrobek, członek Zarządu KS Gedania w 1933 r. kierownik wydziału piłki nożnej, Leon Kłosowski, Bolesław Schramke, Gerard Tischbein, przeżył wojnę, klęczą: Jan Potrykus, Brunon Klein, Klemens Borus, bramkarz z małpką na rękach, zamordowany w 1942 roku, Leon Keller „Lipek” jeden z najlepszych napastników Gedanii, zginął w 1941, Józef Kowalski. Opis zdjęcia dzięki książce Janusza Trupindy „KS Gedania - klub gdańskich Polaków (1922-1953)”. Zdj. pochodzi z archiwum A. Walasa.

Wybudowany w 1927 roku stadion Johankampfbahn w 1935 roku przeszedł gruntowną modernizację, ale dopiero po wojnie doczekał się właściwego wykorzystania. W 1945 roku został powołany Klub Sportowy Biura Odbudowy Portów pod nazwą „Baltia”. Na wiosnę 1946 roku klub przemianowany został na znany do dziś klub BKS Lechia Gdańsk, nawiązujący do tradycji legendarnej, najstarszej piłkarskiej drużyny w Polsce, Lwowskiego Klubu Sportowego Lechia Lwów. Dziś na stadionie rozgrywane są mecze drużyn młodzieżowych i juniorskich. Stadion stanowi boisko treningowe pierwszej drużyny Lechii Gdański i dla gdańskich kibiców stanowi kultowe miejsce, gdzie ich drużyna podejmowała słynny Juventus z Turynu.

Stanisław Seyfried