"Wejście w historię": Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyzna... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pierwszej w 2024 roku odsłony cyklu "Wejście w histori... Konkurs wokalnych talentów przedszkolaków » 13 przedszkolaków wzięło udział w Międzyprzedszkolnym konkursie piosenki "Śpiewam, bo lubię".Organiz... Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza » O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i inwestycjach drogowych, również tych bardzo ... Mariusz Hoffman – „Plakat malowany poezją” » „Gdańska Galeria Sztuki” … „Gazety Gdańskiej” zaprasza do galerii „W zaułku” na kolejną prezentację ... VIII Międzyszkolny Turniej Logopedyczny Szumiące Zabawy » Po raz ósmy Pomorska Biblioteka Pedagogiczna w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 49 w Gdańsku zorgan... Matysiak i Milewski w Telewizji Republika » W czwartek, 21 marca, o 19:30 gośćmi Danuty Holeckiej będą posłanka Paulina Matysiak z Nowej Lewicy ... Szóstka Szostaka - program KWW Kocham Gdańsk » KWW Kocham Gdańsk przedstawił swój program - "szóstkę Szostaka".Przedstawione postulaty zostały opra... Goście Katarzyny Gójskiej: Tarczyński, Kanthak, Witkowski, Ćwik » W środę o 20:00 gośćmi redaktor Katarzyny Gójskiej w programie "W PUNKT" będą: Dominik Tarczyński, e... Grzywna dla wójta Szemudu - kiedy zapłaci nauczycielom? » Kompromitacja minister B. Nowackiej i wójta Szemudu R. Kalkowskiego. Szefowa MEN gawędziła w lutym o... Michał Urbaniak: Nie będę dzielił Gdańszczan » Rozmowa z Michałem Urbaniakiem, kandydatem na prezydenta Gdańska.- Dlaczego chce Pan powalczyć o fot...
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
wtorek, 26 marca 2024 15:12
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
sobota, 23 marca 2024 19:43
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
Do pięciu razy sztuka. Dopiero w piątym meczu piłkarki AP Orlen
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
sobota, 23 marca 2024 08:12
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
I LIGA FORTUNA
Dwójka trójmiejskich liderów nadal
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
poniedziałek, 18 marca 2024 19:14
Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
Przejechałem pół Polski, ale warto było. Tak dobrej wystawy dawno

Sport w szkole

Ostatni akcent w piłce ręcznej
niedziela, 24 marca 2024 18:36
Ostatni akcent w piłce ręcznej
Ostatnim akcentem rywalizacji w piłce ręcznej, rozgrywanej w ramach

"Gdańska" w antrakcie

Nagrody teatralne rozdane
środa, 27 marca 2024 14:20
Nagrody teatralne rozdane
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru rozdano jak co roku nagrody
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Oliwski Kościół Ojców Cystersów

Ocena użytkowników: / 21
SłabyŚwietny 
czwartek, 13 sierpnia 2015 17:09

Katolicka społeczność Oliwy, w tych dniach obchodzi 70-tą rocznicę powrotu Ojców Cystersów do Oliwy. Oliwska Parafia Matki Bożej Królowej Korony Polskiej specjalnie na tę okazję wydała bardzo ciekawą broszurkę, której autorem jest jej proboszcz Ojciec Albin Jarosław Chorąży. Długoletnim proboszczem parafii był Ojciec Bogumił Władysław Nycz odprawiający msze do dzisiaj, będący kontynuatorem pamiętanego i wspominanego do dziś w Oliwie  o. Placyda oraz br. Franciszka.



Historia oliwskiej parafii nie jest aż tak stara bowiem sięga zaledwie 1912 roku, cóż to za wiek wobec pobliskiej Bazyliki z tradycją sięgającą XII stulecia. Kościół przy ulicy Leśnej wybudowany w stylu niemieckiego gotyku jest budowlą neogotycką. Tu jednak mogą pojawi się pewne kontrowersje, bo to może angielski gotyk? Myślę jednak, że to chyba osoba projektanta kościoła wyznaczyła jej charakter i pochodzenie, ale do tego jeszcze powrócę.  


alt

Oliwski Kościół Ojców Cystersów



alt



Dwa słowa o samym stylu. Gotyk rozwijał się jednocześnie w różnych częściach Europy. Trudno go zatem identyfikować i szukać jedynego miejsca pochodzenia czy to w Anglii, Włoszech, Francji czy w Niemczech. Ciągłość ideałów piękna jest zawsze cechą ewolucji. Stąd ta nić przenikających się epok, w których gotyk pojawiał się już od XI wieku. Główną jego cecha były krzyżowe sklepienia wsparte na przecięciu łuków, które pozwalały w budowie na wzrost ku górze. Możliwe jednak było to dzięki wynalazkowi skarpów czyli podpór mających na celu podtrzymanie ścian i zniesienie wpływu ciśnienia wywieranego przez sklepienia. To najbardziej ciekawa cecha takich budowli, stąd tak charakterystyczny wygląd oliwskiego kościoła.
Wracając do głównego tematu, o którym zresztą już przed rokiem pisałem. Kościół dla oliwskiej gminy ewangelickiej zaprojektował architekt, profesor Karl Weber z Królewskiej Szkoły Technicznej w Gdańsku, jako wotum za zwycięstwo Prus nad Francją w 1870 roku. Był to moment, w którym Oliwa zaczęła się rozbudowywać. W prasie gdańskiej przetaczała się batalia nad zachowaniem dotychczasowego charakteru miejsca, dziś mam wrażenie, że niestety przegrana.


alt

Witraż, Fritz  August Pfuhle, Wniebowstąpienie



alt

Autor nierozpoznany, Ukrzyżowanie Jezusa


Powracając do kościoła budowanego przy ulicy Leśnej. Zupełnie nieoczekiwanie połączył on Oliwę z najwybitniejszym malarzem Wolnego Miasta Gdańska, którym był niewątpliwie Fritz August Pfuhle (1878-1969). Wybitny malarz, grafik, projektant witraży. Właśnie witraż przedstawiający cztery sceny: Narodzenie, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie stanowiące okna w prezbiterium, są jego dziełem. Pfuhle pojawił się w Gdańsku w 1910 roku obejmując stanowisko po Auguście von Brandisie w Królewskiej Szkole Technicznej (Politechnika Gdańska). Pracował na Wydziale Architektury i wykładał: rysunek odręczny, perspektywę i malarstwo akwarelowe. Był ojcem wielu karier malarskich, wychował znakomitych artystów, których sława sięga daleko poza Gdańsk, by wymienić: Fritza Heidingsfelda, Heinricha Graf von Lucknera, Susanne Eisendieck czy Stanisława Chlebowskiego. Sam był bardzo dobrze wykształconym artystą. Jego wyjątkowe umiejętności malarskie potwierdzają doskonałe portrety. Rzadziej malował pejzaże, ale właśnie w nich widać wielki kunszt łączenia koloru i kompozycji. Specjalizował się w studiach koni. Akwarele przedstawiające ich ruch stanowią kwintesencję jego malarstwa.


alt

Organy firmy "Wittek" z Elbląga



alt

Prof. Jerzy Hoppen, Ołtarz Główny (1948)


Parę lat później, w 1925 roku w Jelitkowie stanowiącym wówczas razem z Oliwą jeden organizm, rozpoczęła się budowa kaplicy dla miejscowych rybaków i coraz częściej odwiedzających to miejsce letników. Jak się okazało również i ta budowa przyciągnęła znanego gdańskiego malarza. Bruno Paetsch (1891-1976) dla kaplicy pod wezwaniem św. Piotra, namalował obraz zatytułowany „Jezus chodzi po Jeziorze Genezaret”. Dziś w nowym kościele w Jelitkowie wybudowanym w latach 1976-81 nie zauważyłem obrazu, podobno przechowywany jest w plebanii. Znana jest również inna scena sakralna tego artysty „św. Rodzina”. Obraz namalowany został  dla kościoła w Piekle nad Wisłą.” Do dziś  w Kościele Cystersów z przedwojennych czasów poza witrażami prof. Fritza Augusta Pfuhle przetrwał znakomity obraz wiszący w Domu Parafialnym. Scena przedstawia ciemność ogarniającą ziemię w chwili ukrzyżowania Jezusa. Moment ten opisany jest w ewangelii według św. Łukasza. Obraz wydaje się wysokiej klasy dziełem, jednak kilkuminutowa obecność w jego otoczeniu nie pozwoliła mi na określenie jego proweniencji. Dzieło warte jest głębszego zbadania. Dużą wartość stanowią również przedwojenne organy firmy „Wittek” pochodzące z Elbląga.


alt

Zdzisław Kałędkiewicz, św. Bernard (1953) 



alt

Autor nierozpoznany, Droga Krzyżowa, Stacja VIII


Na uwagę zasługuje jeszcze zaprojektowany przez prof. Jerzego Hoppena z Torunia neogotycki ołtarz w którego centralnym punkcie znajduje się feretron Matki Bożej Królowej Korony Polskiej wykonany w Gdańsku w 1754 roku. Przypomnę jedynie, że Jerzy Hoppen był znakomitym polskim malarzem i grafikiem, twórcą  „Wileńskiej Szkoły Graficznej”, wykształconym w Petersburgu, Krakowie i Paryżu. W 1953 roku Zdzisław Kałędkiewicz nasz gdański artysta, mieszkający zresztą w Oliwie namalował dla kościoła obraz przedstawiający św. Bernarda. Pozostała jeszcze „Droga Krzyżowa”, przypuszczam, że namalowana około 1950-52 roku również przez jednego z gdańskich artystów. Dobre malarstwo z zagadką w tle, ponieważ na obrazach brakuje sygnatur. Myślę, że tę zagadkę uda mi się wyjaśnić bardzo szybko, być może z pomocą Państwa – moich czytelników, o czym niezwłocznie poinformuję.  


alt

Oliwski Kościół Ojców Cystersów


70 rocznica powrotu ojców Cystersów do Oliwy stała się również pretekstem dla przyjrzenia się towarzyszącej nam na co dzień sztuce. Sztuce w naszym parafialnym kościele z czego często nie zdajemy sobie sprawy.

Stanisław Seyfried

http://galeria-essey.pl

 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież