100. urodziny komandora Romana Rakowskiego » W gdańskim Dworze Artusa odbył się uroczysty jubileusz 100. urodzin komandora Romana Rakowskiego, ps... Moment roztargnienia czy poczucie wyższości? » Nie wiadomo jaka była przyczyna, ale oklejony w barwy Wszystko dla Gdańska bus Aleksandry Dulkiewicz... W tygodniku „Sieci”: Obajtek przerywa milczenie » Budując silny ORLEN, naszą dumę narodową, naruszyłem interesy wielu osób, którym nie zależy na bezpi... Konwencja PiS w Sali Bhp » Na 3 tygodnie przed wyborami do samorządu lokalnego i na prezydenta miasta Gdańska, kandydat Prawa i... Patryk Jaki: Nie stać prawicy polskiej na dzielenie » Czy zjednoczona prawica dalej jest zjednoczona, o perspektywach na najbliższe wybory i walce o suwer... Czy LPP prowadziła działalność w Rosji? Po publikacji raportu akcje sp... » Amerykańska firma Hindenburg Research opublikowała raport z którego wynika, że polska korporacja LPP... T. Rakowski przedstawił propozycje rozwiązania problemów komunikacyjny... » Tomasz Rakowski, kandydat na prezydenta Gdańska z PiS, przedstawił swoje propozycje programowe dotyc... „Sierpień miał zapach Twojej krwi” » 23 marca w Muzeum II Wojny Światowej odbędzie się premiera spektaklu pt. „Sierpień miał zapach Twoje... Komu sopocka buława? » Znamy już prawie wszystkich kandydatów do foteli prezydenta Gdańska i Sopotu. Dwie kandydatki z oczy... Artur Szostak: My mieszkańcy powinniśmy brać odpowiedzialność za nasze... » Rozmowa z Arturem Szostakiem, kandydatem na prezydenta Gdańska KWW Kocham Gdańsk-Kandydaci Niezależn...
Rurociąg ze złota
wtorek, 12 marca 2024 15:13
Rurociąg ze złota
Miasto Gdańsk przerzuca 110 milionów złotych z jednej spółki
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
sobota, 16 marca 2024 19:19
Hokeistki Stoczniowca przypieczętowały brązowe medale
Hokeistki Stoczniowca podtrzymały medalową passę. Gdańszczanki po
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
piątek, 15 marca 2024 15:18
Lechia i Arka na kursie do ekstraklasy
I LIGA FORTUNA
Coraz głośniej się mówi, że bezpośredni
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

„On nadal jest z nami”
niedziela, 10 marca 2024 14:48
„On nadal jest z nami”
Po śmierci Henryka Baranowskiego, polskiego malarza marynisty, te

Sport w szkole

Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
poniedziałek, 26 lutego 2024 11:25
Zaproszenie do Spartakiady Przedszkolaków
Gdański Zespół Schronisk i Sporu Szkolnego zaprasza do udziału w

"Gdańska" w antrakcie

Lizystrata
wtorek, 20 lutego 2024 11:47
Lizystrata
Sex, seksualność, pożądanie, spełnienie czym są? Czy mają
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Upadek Festung Danzig

Ocena użytkowników: / 46
SłabyŚwietny 
wtorek, 31 marca 2020 10:05

Kiedy 19 września 1939 roku już w parę dni po zdobyciu Westerplatte kawalkada samochodów świty Adolfa Hitlera wjeżdżała do Gdańska, fanatyczny tłum mieszkańców miasta wiwatował. Parę dni wcześniej ci sami ludzie opluwali pędzonych przez miasto jeńców, bohaterskich obrońców Westerplatte. W tym samym czasie 8 i 30 września odbywały się dwie rozprawy przeciwko obrońcom Poczty Polskiej, skazując w pierwszym przypadku 28 obrońców i w drugim 10 na karę śmierci. Wyrok wydał przewodniczący sądu Kurt Bode, oskarżał Hans Giesecke, a 5 października rozstrzelaniem na Zaspie kierował Max Pauly komendant obozu koncentracyjnego Stutthof. Jednocześnie miejscowe jednostki gestapo były już po akcji według sporządzonej wcześniej listy wyłapywania polskich patriotów należących i związanych z klubem gdańskiej Gedanii, których Niemcy rozstrzelali 11 stycznia i 22 marca 1940 roku w Stutthofie. Zginęło wówczas 22 i 67 polskich gdańszczan. Po pięciu latach wojny przyszedł czas zapłaty za wyrządzone zbrodnie, takie są prawa wojny, nie mamy na to wpływu i często trudno zaakceptować takie rozwiązania, ale sytuacja końca wojny dla Gdańska była tak samo tragiczna jak jej rozpoczęcie.


Wielka trójka przywódców tego świata na konferencjach pokojowych zadecydowała o rozstrzygnięciu takim a nie innym, wyzwolenia spod okupacji Niemieckiej. Gdańsk jako jedno z pierwszych, wielkich zdobywanych niemieckich miast przez nacierające na Berlin sowieckie wojska został przez nie potraktowany z wyjątkową wściekłością i okrucieństwem. Już cała wiosenna ofensywa wskazywała na bezwzględność podobną do tej, którą Niemcy kierowali się rozpoczynając wojnę w 1939 roku. Uciekający z Prus Wschodnich mieszkańcy tamtych terenów jak i wycofujące się wojska oceniły Gdańsk i Gdynię jako najdogodniejsze porty ewakuacji w głąb Niemiec. Z akwenu Zatoki Gdańskiej od stycznia do maja 1945 roku ponad 1000 statków transportowych ewakuowało blisko 2 miliony ludzi. Kilka z nich zostało zatopionych przez sowieckie okręty podwodne. Olbrzymie tragedie rozegrały się na trzech transportowcach, Wilhelm Gustloff, na którym zginęło 30 stycznia około 10 tys. ludzi, „ Steuben” - zatopiony 10 lutego, ok. 4 tys. i „Goya” - 16 kwietnia, ok. 6800 osób.

alt


alt

Autor nieznany, ul. Mariacka, 1954


alt

Tadeusz Przypkowski, Wielki Młyn i kościół św. Katarzyny, 1951


Jednocześnie bezwzględność niemieckiego dowództwa była zatrważająca. 23 marca w dniu zdobycia Sopotu na audiencji w Berlinie u Hitlera gościł gauleiter Gdańska Albert Forster ,który uważał, że to nie jest jeszcze koniec niemieckiego Gdańska. Po wylądowaniu na lotnisku we Wrzeszczu dowiedział się o ogłoszeniu przez Führera, Gdańska twierdzą, którą trzeba bronić do ostatniego żołnierza, a zdrajców wieszać na drzewach z tabliczkami „byłem zdrajcą narodu”. Zdobywający miasto rosyjscy żołnierze wchodzący w skład 2 frontu Białoruskiego dowodzonego przez marszałka ZSRR Konstantego Rokossowskiego w towarzystwie polskiej 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, posuwając się wzdłuż Alei prowadzącej z Wrzeszcza do Gdańska zobaczyli kilku kilometrowy widok powieszonych na drzewach niemieckich żołnierzy. Po zdobyciu Oliwy 24 marca czerwonoarmiści mieli już otwartą drogę do przeprowadzenia decydującej bitwy o miasto, ale wcześniej dokonali na zastraszonej ludności Oliwy gwałtów i grabieży dobytku, nie pomogły dowody obywatelstwa Wolnego Miasta Gdańska na które oliwianie się powoływali. Nawałnica ogniowa na twierdzę trwała do 28 marca, pluton czołgów i batalion fizylierów wydzielony z polskiej 1 Brygady Pancernej w towarzystwie dywizji 65, 49 i 70 Armii Radzieckiej dotarli do Dworca Głównego i wieczorem przed Dwór Artusa gdzie podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel zatknęli biało- czerwona flagę. Zdobywanie niemieckich miast odbywało się według nieskomplikowanego scenariusza: nalot, bombardowanie, nawałnica ogniowa, atak wojsk lądowych, grabież, gwałt, podpalenie. Straty rosyjskie i polskie były poważne, życie straciło około 31 tys. żołnierzy, a po stronie niemieckiej ok. 39 tys. Wielu historyków wojskowości twierdzi, że olbrzymie zniszczenie miasta nie jest wynikiem działań tylko jednej z walczących stron, jedna trzecia miasta została zniszczona podczas bezpośrednich działań wojennych a dzieło zostało dokończone przez systematyczne plądrowanie i podpalenia. Kapitulacja Gdańskiej Twierdzy była konsekwencją parcia sowieckiej machiny wojennej na Berlin.

alt

"Foto Ryś" Wł. M. Dobrzykowski, Brama Cmentarna, ul. Piwna


alt


Zdobycie miasta okupione zostało olbrzymią daniną ludzkich istnień, ale 1945 rok ujawnił prawdziwe oblicze polityki Stalina. Już ta niewielka garstka polskich żołnierzy dopuszczona do zdobycia Gdańska mogła sugerować prawdziwe zamierzenia wojskowego koalicjanta. Pełna kontrola i realizacja wcześniejszych planów podziału powojennej Europy i pełnego uzależnienia Polski od Związku Radzieckiego praktycznie sprowadziła Polskę do roli kolejnej republiki ZSRR. Nikt wtedy nie myślał o tym, ważne było uwolnienie się od niemieckiego okupanta. W podobnych kategoriach rozpatrywana była rola ówczesnego wyzwoliciela, to geograficzne uwarunkowania wytyczyły jego kierunek natarcia na Berlin, musieli przejść przez Polskę ze swoją armią. To trudne do zaakceptowania ale dla narodu polskiego odzyskanie wolności jaka by ona nie była, było sprawą najważniejszą. Historia po raz kolejny postawiła trudną do zaaprobowania sytuację, ale pozwoliła na ukształtowanie społeczeństwa w miarę pewnych granicach doprowadzając do roku 1989, po którym prawie wszystko się odmieniło.

Stanisław Seyfried

Fot. Zbigniew Kosycarz
Zdjęcia pochodzą z kolekcji Andreja Walasa

Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież