Solidarność. Twój anioł Wolność ma na imię

Największe gwiazdy muzyki i sztuki, kina i teatru wystąpią przed polską publicznością w widowisku „Solidarność. Twój anioł Wolność ma na imię", by uczcić 30-lecie powstania „Solidarności". 31 sierpnia na terenie Stoczni Gdańskiej będą z nami m. in. Macy Gray, Angelique Kidjo, Rufus Wainwright, Marianne Faithfull, Sharon Jones, Philip Glass, Kayah, Krystyna Janda, Jerzy Radziwiłowicz, Jan Lisiecki.

Widowisko pt. „Solidarność. Twój anioł Wolność ma na imię" przygotuje Robert Wilson. Nieczęsto zdarza się, że projekt w Polsce jest realizowany przez artystę takiego formatu jak Wilson, który został okrzyknięty przez New York Times jedną z najważniejszych postaci współczesnego teatru.

Robert Wilson potraktował jubileusz „Solidarności" jako inspirację do stworzenia spektaklu plenerowego, opowiadającego w alegoryczny sposób o najnowszej historii Polski. Tytuł widowiska został zaczerpnięty z napisanego na początku XX wieku  wiersza Artura Oppmana pt.  Hymn o wolności. Do poruszenia widzów artysta chce wykorzystać rozmaite środki wyrazu, przeplatać i jednocześnie uzupełniać będą się  tu elementy muzyki, teatru, poezji i sztuk wizualnych.

Uniwersalne przesłanie o wolności

Trwające ponad dwie godziny widowisko rozpocznie się 31 sierpnia o godzinie 21.00. Spektakl  z jednej strony ma być zakorzeniony w historii stoczni, historii Gdańska i Polski, ale ma być też uniwersalnym przesłaniem o wolności. Złożą się na nie następujące elementy:  prolog, akt I - walka, akt II - niesprawiedliwość, kulminacja (vortex) - solidarność, akt III - pokój, akt IV - sprawiedliwość, epilog - wolność. Każdemu z aktów Robert Wilson przypisał symboliczne dla historii Solidarności postaci-klucze: walka: sens męczeństwa - Jerzy Popiełuszko; niesprawiedliwość: kobiety Solidarności - Anna Walentynowicz; pokój: uniwersalizm polskiego doświadczenia - Jan Paweł II; sprawiedliwość: wybicie się na wolność - Lech Wałęsa.

Jak mówi reżyser - Moja wizja tego projektu to celebracja „Solidarności" poprzez sztukę. Powstanie tego ruchu było pierwszym krokiem do wolności i demokracji w krajach za żelazną kurtyną. Nie chcę uczcić tej rocznicy poprzez organizację kolejnego standardowego koncertu, tylko świętować Wolność i Demokrację w bardziej wysublimowany artystycznie sposób. Dla mnie sztuka nie zna granic, jest językiem globalnym. Sztuka jest pamięcią o kulturze i historii, a to, co tworzą artyści przyczynia się do ich przetrwania.
Krystyna Janda i Jerzy Radziwiłowicz - aktorzy ściśle związani i powszechnie kojarzeni z ruchem Solidarność podczas przedstawienia będą pełnić nie tylko rolę gospodarzy widowiska, ale także będą recytować fragmenty z literatury polskiej i tekst 21 postulatów. Jednym z utworów zaprezentowanych podczas widowiska będzie wiersz Wisławy Szymborskiej, który laureatka Nagrody Nobla wybrała specjalnie na tę okazję. Jednak jak mówi Robert Wilson - to nie tylko wielkie nazwiska są najważniejsze podczas tego widowiska, dlatego zaprosiliśmy również ucznia szkoły podstawowej w Elblągu - Adama Pypana, który odczyta swój wiersz o solidarności, wybrany przez Małgorzatę Musierowicz w ogłoszonym przez ECS projekcie Moja mała solidarność.. W trakcie inscenizacji zaprezentowane zostaną również wspomnienia świadków historii z lat '80. Janina Mańko, Piotr Dyk, Józef Makosz krótko opowiedzą o swoich wspomnieniach i doświadczeniach z czasów powstawania ruchu solidarnościowego. Ich relacja połączona będzie z procesją około 300 pocztów sztandarowych Solidarności.

Wyraz solidarności z uciskanymi

Podczas zwrotu akcji (vortex) przewidziano wystąpienia przedstawicieli Sudanu, Tybetu i Kuby. Będzie to wyraz solidarności z regionami nadal zmagającymi się z dyktaturą, w których łamane są prawa człowieka. Jako przedstawicielka Tybetu wystąpi 17-letnia Sonam Skopiec urodzona w tybetańskiej wiosce Golok Toe w regionie Kham. Do Polski przyjechała w październiku 2007 r. na zaproszenie Fundacji Sam Dżub Ling oraz Społecznego Gimnazjum nr 20 przy ul. Raszyńskiej 22 w Warszawie. Adoptowana przez polską rodzinę. Obecnie jest uczennicą II klasy gimnazjum. Trenuje windsurffing w Polskim Yaht Clubie w Warszawie i zdobywa medale w tej dziedzinie. Sudan reprezentował będzie Awad Gabir urodzony w 1966 roku. Uciekając z kraju ogarniętego wojną, w sierpniu 1986 roku przyjechał do Polski, gdzie podjął współpracę z Centrum Pomocy Uchodźcom Polskiej Akcji Humanitarnej. W 2006 roku założył polsko-sudańskie Stowarzyszenie „Nil-Wisła", którego celem jest wspieranie i pomaganie rodakom w zaadaptowaniu się do warunków życia w Polsce, promowanie kultury sudańskiej oraz rozwijanie wymiany kulturalno-edukacyjnej pomiędzy krajami. Pracuje również jako tłumacz. Ma żonę i 4 córki. Od kilku lat jest obywatelem Polski. Na temat sytuacji na Kubie wypowie się Jorge Calaforra - 45-latek, który od 1993 roku mieszka w Polsce. Współpracuje z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, angażuje się także w projekty NGO's.

Niezwykle istotnym elementem widowiska będzie wręczenie Medalu Wdzięczności ustanowionego przez Europejskie Centrum Solidarności z okazji XXX-lecia powstania Solidarności. Medal, zaprojektowany przez gdańską artystkę Dobrochnę Surajewską, ma być wyrazem wdzięczności obcokrajowcom, którzy wspomagali Polskę w walce o wolność i demokrację. Prezydent Lech Wałęsa, przewodniczący kapituły Medalu, wręczy odznaczenie czterem wybranym osobom, które reprezentują różne narody, środowiska i drogi życiowe.

Tematyczne projekcje video
Integralną częścią widowiska będą również tematyczne projekcje video związane z poszczególnymi aktami. Zostaną tu wykorzystane prace Grzegorza Rogali, Macieja Szupicy i Bartosza Bieńka, a także Jacka Chojeckiego oraz materiały pochodzące z Video Studio Gdańsk i archiwum Europejskiego Centrum Solidarności. Koncepcja projekcji video zakłada odejście od zwykłej formy prezentacji materiałów filmowych, a skupi się bardziej na intuicyjnej i emocjonalnej narracji mówiącej o naturze i konsekwencjach Solidarności. Projekcje video będą się przeplatać na monitorach z prezentacjami prac performerów, którzy przygotowują swoje działania specjalnie na tę okazję. Do udziału w projekcie zaprosiliśmy artystów z całej Polski i Ukrainy, wśród nich znaczna większość to twórcy młodego pokolenia. Ich prace będą przygotowane tak, by angażowały także widownię. Nie będą to jedynie statyczne konstrukcje, ale projekty, w których publiczność będzie mogła brać  czynny udział. W jednym z projektów weźmie udział także młodzież z domów dziecka i placówek wychowawczych. Konstrukcje, na których będą występować artyści, zbudowane zostaną z elementów typowych dla przestrzeni stoczniowej.  

Uzupełnieniem narracji i dopełnieniem całości będą stopniowo narastające pokazy pirotechniczne zlokalizowane w przestrzeni stoczniowej, towarzyszące kolejnym częściom widowiska. Wyjątkowy pokaz fajerwerków przygotowany zostanie przez wybitnych artystów z Groupe F. Akrobacje Ognistych Aniołów mają nawiązywać do spawania w stoczni i dodawać dramaturgii widowisku. Na zakończenie widzowie zobaczą nieomal kilometrowy półokrąg utworzony ze sztucznych ogni, który połączy publiczność i teren widowiska. Choreografia zaproponowana przez Groupe F zapowiada nie tylko zabawę światłem, ale także akrobacje powietrzne oraz performance. Groupe F może się pochwalić takimi osiągnięciami, jak na przykład przygotowanie pokazu sztucznych ogni otwierających i zamykających Igrzyska Olimpijskie w Atenach. Była także odpowiedzialna za oprawę uroczystości milenijnych pod wieżą Eiffel'a w Paryżu. 31 grudnia 2009 roku pirotechnicy z Groupe F byli gospodarzami pokazu sztucznych ogni pod London Eye.

Obecnie trwają prace techniczne przed widowiskiem. M.in. ustawiono 21 kontenerów biurowych przeznaczonych jako garderoby na potrzeby spektaklu; przygotowano pomieszczenie na potrzeby jednostki dowodzenia , wyposażone w łącza telekomunikacyjne i energię elektryczną i oświetleniową, Zakończono utwardzanie terenu przeznaczonego pod scenę, a także rozpoczęto budowę konstrukcji sceny.
 
Przygotowanie terenu:
w ciągu tygodnia zużyto ok. 1500 ton materiału do utwardzenia i wyrównania terenu widowiska, przyjechało 80 wywrotek
Przygotowywane jest zaplecze o łącznej powierzchni ok. 1300 m2
Zamówiliśmy ponad 300 zestawów głośnikowych
Ponad 170 m2 ekranów plus 140 m2 kurtyny ledowej
Scena: waży ok. 85 ton, szerokość ponad 60 m, wysokość ponad 20 m
Sprzęt dotrze na ok. 60 tirach
Zasilanie elektryczne: 25 generatorów prądu, szacuje się ok. 11 km kabli
Próby będą trwać 5 dni.
12,5 hektara terenu przeznaczonego na widowisko
10 km kabli do oświetlenia terenu
6 telebimów dla publiczności
1 tydzień budowania sceny i zaplecza widowiska
Ponad  300 lamp oświetlenia efektowego

oprac. RS