Sąd wójta karze, wojewoda honoruje? » Czy to nie kompromitacja? Skazany prawomocnie na 25 tys. złotych grzywny za niewypłacenie należnych ... "Wejście w historię": Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyzna... » W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku podczas pierwszej w 2024 roku odsłony cyklu "Wejście w histori... Konkurs wokalnych talentów przedszkolaków » 13 przedszkolaków wzięło udział w Międzyprzedszkolnym konkursie piosenki "Śpiewam, bo lubię".Organiz... Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza » O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i inwestycjach drogowych, również tych bardzo ... Mariusz Hoffman – „Plakat malowany poezją” » „Gdańska Galeria Sztuki” … „Gazety Gdańskiej” zaprasza do galerii „W zaułku” na kolejną prezentację ... VIII Międzyszkolny Turniej Logopedyczny Szumiące Zabawy » Po raz ósmy Pomorska Biblioteka Pedagogiczna w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 49 w Gdańsku zorgan... Matysiak i Milewski w Telewizji Republika » W czwartek, 21 marca, o 19:30 gośćmi Danuty Holeckiej będą posłanka Paulina Matysiak z Nowej Lewicy ... Szóstka Szostaka - program KWW Kocham Gdańsk » KWW Kocham Gdańsk przedstawił swój program - "szóstkę Szostaka".Przedstawione postulaty zostały opra... Goście Katarzyny Gójskiej: Tarczyński, Kanthak, Witkowski, Ćwik » W środę o 20:00 gośćmi redaktor Katarzyny Gójskiej w programie "W PUNKT" będą: Dominik Tarczyński, e... Grzywna dla wójta Szemudu - kiedy zapłaci nauczycielom? » Kompromitacja minister B. Nowackiej i wójta Szemudu R. Kalkowskiego. Szefowa MEN gawędziła w lutym o...
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
wtorek, 26 marca 2024 15:12
Tomasz Rakowski: Gdańsk nie ma gospodarza
O „układzie gdańskim” zmianach w polityce mieszkalnej i
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
sobota, 23 marca 2024 19:43
AP Orlen odczarowała Polsat Plus Arenę
Do pięciu razy sztuka. Dopiero w piątym meczu piłkarki AP Orlen
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
sobota, 23 marca 2024 08:12
Samodzielna Lechia, zadyszka Jaguara
I LIGA FORTUNA
Dwójka trójmiejskich liderów nadal
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
piątek, 15 marca 2024 19:17
Lechia rozbiła outsidera po przerwie
Lider pewnie ograł ostatnią drużynę w tabeli. Lechia bez

Galeria Sztuki Gdańskiej

Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
poniedziałek, 18 marca 2024 19:14
Estera Karp w Polsce, w Skierniewicach
Przejechałem pół Polski, ale warto było. Tak dobrej wystawy dawno

Sport w szkole

Ostatni akcent w piłce ręcznej
niedziela, 24 marca 2024 18:36
Ostatni akcent w piłce ręcznej
Ostatnim akcentem rywalizacji w piłce ręcznej, rozgrywanej w ramach

"Gdańska" w antrakcie

Nagrody teatralne rozdane
środa, 27 marca 2024 14:20
Nagrody teatralne rozdane
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru rozdano jak co roku nagrody
Powstaniec z Gdyni
piątek, 05 stycznia 2024 16:35
Powstaniec z Gdyni
„Powstaniec 1863”- to długo oczekiwany film o wielkim bohaterze

Muzeum Stutthof w Sztutowie

2076 dni obozu pod Gdańskiem
piątek, 16 września 2022 18:15
2076 dni obozu pod Gdańskiem
Obóz koncentracyjny Stutthof wyzwoliły wojska III Frontu

Foto "Kwiatki"

Zimowe oblicza Trójmiasta
sobota, 13 lutego 2021 11:08
Zimowe oblicza Trójmiasta
Zimowe oblicze Trójmiasta w obiektywie Roberta
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
poniedziałek, 24 lipca 2023 10:43
Premier: Bogate Pomorze to bogata Polska
To było pierwsze tego typu wydarzenie w regionie. W Wejherowie
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
poniedziałek, 10 kwietnia 2017 18:04
Spotkali się, by oszacować możliwości założenia muzeum
Fundacja „Mater Dei”, ta sama dzięki której w dużej mierze

Dlaczego nie głosuję na Tuska

środa, 04 października 2023 12:35
Już dni dzielą nas od kolejnych wyborów. Niektórzy twierdzą, że

Poczta Polska: Muzeum mordu

Ocena użytkowników: / 9
SłabyŚwietny 
wtorek, 05 września 2017 21:42

Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku od 2003 r. jest jednym z oddziałów Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Mająca miejsce 1 września 1939 r., trwająca przez około 14 godzin obrona gmachu w którym znajdowała się Poczta Polska w Wolnym Mieście Gdańsku była jednym z pierwszych starć II wojny światowej.


Muzeum funkcjonuje od 1 września 1979 r., a zatem zostało otwarte w 40. rocznicę obrony Poczty Polskiej w Gdańsku. Tego samego dnia, na placu przed gmachem Poczty Polskiej w Gdańsku – również noszącym jej imię – odsłonięty został pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku. Upamiętniający obronę monument został wykonany ze stali nierdzewnej. Przedstawia on umierającego pocztowca otrzymującego z rąk bogini zwycięstwa Nike karabin. Postać pocztowca została wyposażona w torbę z której wysypują się listy. Projektantem pomnika jest Wincenty Kućma.
Historia powstania muzeum i pomnika.


alt


Płonący gmach Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku



alt



alt



alt

Pamiątki przekazane przez uczestników obrony Poczty Polskiej



Otwarcie Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku oraz postawienie pomnika Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku za jedno ze swoich najważniejszych dokonań uznaje prof. Jerzy Młynarczyk, prezydent Miasta Gdańska w latach 1977-1981. Jednakże, w zeszłym roku – w rozmowie z prowadzonym przez Urząd Miejski w Gdańsku Portalu Miasta Gdańska – stwierdził on, że nie wszyscy byli zwolennikami budowy pomnika i musiał do realizacji tego pomysłu przekonywać najwyższe ówczesne władze państwowe i partyjne, ponieważ uważał, że ludzie na których Niemcy dokonali w 1939 r. mordu sądowego powinni zostać odpowiednio uhonorowani. Zapytaliśmy o to dr hab. Janusza Trupindę, kierownika Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku.


alt



alt



alt



alt

Ekspozycja Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku dotycząca obrony gmachu Poczty Polskiej 1 września 1939 r.



– Wydawać by się mogło, że uwarunkowania polityczne były wręcz sprzyjające, ponieważ to była inicjatywa rządzących. Na otwarciu Muzeum pomnik odsłaniał Edward Gierek, ówczesny pierwszy sekretarz PZPR – powiedział Trupinda. – Znam opowieści prof. Młynarczyka dotyczące realizacji budowy pomnika, aby zdążyć z jego ukończeniem przed planowaną datą odsłonięcia. Jeśli natomiast była jakaś niechęć, skoro prof. Młynarczyk tak stwierdził, to skutecznie ją przełamał, ponieważ na ceremonię odsłonięcia stawił się Tadeusz Fiszbach, w latach 70. I 80. sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR oraz cała wierchuszka partyjna. Była to uroczystość państwowa – doprecyzował kierownik Muzeum.


alt



alt

Ekspozycja Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku dotycząca obrony gmachu Poczty Polskiej 1 września 1939 r.



alt

Tablica przedstawiająca fotografie uczestników obrony gmachu Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku



Nie tylko muzeum
Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku znajduje się w historycznym, przedwojennym gmachu Poczty Polskiej w Gdańsku. W tym budynku działa również czynnie oddział Poczty Polskiej. Z informacji uzyskanych od naszego rozmówcy, taki właśnie był zamysł. – Do Muzeum należy cześć parteru. Koncepcja była taka, żeby parter odtworzyć w stanie możliwie podobnym do przedwojennego, a także by utrzymać, czy też pogodzić te dwie funkcje, aby obok Muzeum funkcjonował tam czynny Urząd Pocztowy. Urząd działa do dzisiaj, jest Urzędem Pocztowym nr 1, chociaż przepisy pocztowe mówią, że pierwszy numer powinien nosić największy urząd, obsługujący największą ilość przesyłek. Natomiast ta „jedynka” jest utrzymywana ze względów historycznych – omówił dr hab. Trupinda. Na dwóch górnych piętrach do tej pory najprawdopodobniej funkcjonuje bursa szkolna, czyli rodzaj internatu. Plany są takie, żeby Zespół Szkół Łączności przejął te pomieszczenia na swoje cele, w związku z reformą edukacji – powiedział kierownik Muzeum, zapytany o pozostałe pomieszczenia zajmujące się w gmachu.


alt



alt



alt



alt

Działające na terenie Wolnego Miasta Gdańska, trzy Polskie Urzędy Pocztowo -Telegraficzne, w roku 1925 wprowadziły do obiegu polskie znaczki z nadrukiem „Port Gdańsk”. Listy opłacone tymi znaczkami obsługiwały korespondencję z Polską i mogły być wrzucane do polskich skrzynek pocztowych, których na terenie Gdańska było dziesięć.



Plany rozwoju ekspozycji
– Za dwa lata planujemy poszerzyć naszą część ekspozycyjną, ale nie w górę, tylko w dół, czyli o piwnicę. Chcemy wykorzystać tę część oryginalnych piwnic, które obecnie są używane przez szkoły w celach magazynowych. My zaaranżujemy tam ekspozycję, aby pokazać zwiedzającym miejsce, w którym dokonał się ostatni akt obrony – korzystając z poruszenia tematu wykorzystania pomieszczeń, Janusz Trupinda przedstawił plany Muzeum na najbliższe lata. – Ekspozycja nie jest zamknięta, na kolejną rocznicę planujemy opisaną przeze mnie nową ekspozycję stałą w piwnicach gmachu. Nieustannie poszukujemy i apelujemy o przekazywanie do Muzeum nie tylko pamiątek, ale także życiorysów, opisów dalszych losów pocztów, nie tylko tych, którzy się tutaj bronili 1 września 1939 r., ale także wszystkich, którzy w Gdańsku pracowali, we wszystkich trzech przedwojennych urzędach pocztowych w Wolnym Mieście Gdańsku – rozszerzył nasz rozmówca, pytany o rozwój ekspozycji w kierowanym przez siebie Muzeum.


alt



alt



alt

Ekspozycja upamiętniająca działalność Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku przedstawia m. in. historię organizacji akademickich oraz Gedanii Gdańsk, czyli polskiego klubu sportowego w Wolnym Mieście Gdańsku, założonego 15 sierpnia 1922 r.


alt

W ekspozycji upamiętniającej działalność Polaków w Gdańsku znalazło się miejsce dla archiwalnego numeru „Gazety Gdańskiej” z końca XIX w.



- Zmieniła się koncepcja Muzeum. W 1979 roku była to koncepcja „muzeum jednego dnia”, ponieważ miało ono upamiętniać wydarzenia z 1 września 1939. Dziś koncepcja wygląda inaczej. Rozszerzyliśmy narrację o Polaków mieszkających na terytorium Wolnego Miasta Gdańska, ponieważ chcemy pokazywać wydarzenia z 1 września 1939 r. jako finał pewnego procesu, który dokonał się w międzywojennym Gdańsku. Chcemy przedstawiać aktywność Polaków, ich codzienne życie, przekonania oraz przejawy patriotyzmu dnia codziennego. W kontekście strasznego przebiegu i konsekwencji obrony Poczty Polskiej uległy one zatarciu. Należy natomiast pamiętać, że tak naprawdę również dużym, jeśli nie większym bohaterstwem było w latach 30. wyjść na ulicę Wolnego Miasta Gdańska w polskim mundurze, niż chwycić za karabin, a raczej pistolet, w momencie, w którym nie było już innego wyjścia. To był już naturalny odruch, z kolei przyznawanie się do polskości w ówczesnych Gdańsku wiązało się z byciem poniżanym, opluwanym, czy wręcz bitym, bo zdarzały się ciężkie pobicia Polaków. To dziś również należy pokazywać – opisał zmiany zachodzące w ekspozycji Janusz Trupinda, zapytany o znajdujące się w zbiorach Muzeum i wyeksponowane pamiątki z działalności Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, przedstawiające m. in. historię organizacji akademickich oraz Gedanii Gdańsk, czyli polskiego klubu sportowego w Wolnym Mieście Gdańsku.


alt

Płyta upamiętniająca obronę Poczty Polskiej w Gdańsku z 1 września 1939 r.



alt

Pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, odsłonięty 1 września 1979 r.



Patryk Bukowski

Kalendarium wydarzeń
1 września 1939
ok. 4:00

Gmach Poczty Polskiej w Gdańsku został odcięty od prądu i połączenia telefonicznego.

4:45
Niemieckie siły złożone z gdańskiej Policji Porządkowej oraz dwóch pododdziałów Oddziałów Ochronnych NSDAP (SS), dowodzone przez SS-Untersturmführera Alfreda Heinricha, rozpoczęły atak na gmach Poczty Polskiej w Gdańsku.

W trakcie pierwszego ataku Niemcy wdarli się do gmachu Poczty Polskiej w Gdańsku, ale zostali odparci. W tym samym czasie odparty został również atak od strony ówczesnego Arbeitsamtu (Urzędu Pracy), prostopadłego skrzydła gmachu w którym mieściła się Poczta Polska w Gdańsku. Podczas szturmu śmiertelną ranę odniósł Alfred Heinrich.

W trakcie drugiego ataku niemieckich sił zginął dowódca obrony Poczty, ppor. Konrad Guderski.

ok. 8:00
Pracownicy Poczty Polskiej w Gdańsku, zmierzający na swoją zmianę, zostali zatrzymani przez kordon policji uformowany przed gmachem.

ok. 10:00
Na plac Heweliusza przybyli gauleiter Albert Forster, namiestnik Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, oraz SS-Oberführer Johannes Schäfer odpowiedzialny za zdobycie gmachu Poczty Polskiej w Gdańsku, aby poznać rezultat szturmu.

ok. 11:00
Atakujące siły otrzymały wsparcie w postaci dwóch dział artyleryjskich piechoty, jednak kolejny szturm na gmach nie przyniósł powodzenia.

ok. 15:00
Celem wsparcia atakujących pod gmach Poczty Polskiej w Gdańsku sprowadzoną haubicę o większym kalibrze, natomiast saperzy dokonali podkopu pod ścianą budynku, podkładając pod nią 600-kilogramowy ładunek wybuchowy.
W tym samym czasie SA-Standartenführer Willi Bethke, drugi po Alfredzie Heinrichu dowódca ataku, zarządził przerwę w szturmach, dając broniącym się pocztowcom dwie godziny na kapitulację.

17:00
Z powodu braku realizacji niemieckiego ultimatum przez obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku, odpalony został podłożony dwie godziny wcześniej ładunek. W wyniku wybuchu zburzyła się część jednej ze ścian gmachu. Dzięki temu, wsparte ostrzałem artyleryjskim siły niemieckie wdarły się do budynku, spychając obrońców do piwnic.

ok. 18:00
Przy wykorzystaniu motopomp, do piwnic wpompowano benzynę, którą podpalono przy użyciu miotaczy ognia. Żywcem spłonęło wówczas co najmniej czterech obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku. Po zakończeniu walk znalezione zostały zwłoki Brunona Marszałkowskiego i Stanisława Rekowskiego, natomiast dwóch ciał nie udało się zidentyfikować

ok. 19:00
Obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku podjęli decyzję o kapitulacji. W trakcie opuszczania gmachu – pomimo niesienia białej flagi – zastrzelony został dr Jan Michoń, dyrektor Poczty, natomiast Józefa Wąsika, naczelnika Poczty, spalono żywcem przy użyciu miotacza ognia. Najprawdopodobniej zginął wówczas również Bronisław Szulc, który podjął próbę ucieczki.


Inne artykuły związane z:
Related news items:
Newer news items:
Older news items:
 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież