Niebezpiecznie jest być rowerzystą

Statystyki z roku 2013 i połowy 2014 mówią to samo – rowerzyści zajmują piąte miejsce pod względem liczby wykroczeń oraz wypadków w ruchu.

W Polsce, w tym także w Trójmieście, od kilku lat panuje rowerowy boom. To bardzo dobrze. Bo promuje się zdrowy tryb życia a poza tym niektórzy pracodawcy namawiają lub nagradzają tych, którzy do pracy przyjeżdżają rowerem. Dzięki temu także w miastach pojawia się coraz więcej ścieżek rowerowych. Nie oznacza to jednak, że rowerzysta nie przekracza przepisów albo że może czuć się bezpieczny.

- Nie gromadzimy danych mogących wskazać za jakie rodzaje wykroczeń nakłada się mandaty na rowerzystów – informuje nadkom. Marcin Potrykus z Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej w Gdańsku. Trzeba też nadmienić, że spora grupa rowerzystów to także osoby posiadające prawo jazdy. W momencie przekroczenia przepisów może im zostać ono odebrane. - O tym czy rowerzyście zostanie zatrzymane prawo jazdy decyduje sąd powszechny, w systemach policyjnych jest możliwość wygenerowania danych dotyczących ilości takich wydanych postanowień, ale nie w rozbiciu czy był to rowerzysta – tłumaczy Potrykus.

Rowerzyści są często traktowani przez innych uczestników ruchu drogowego po macoszemu. Jak zło konieczne. Są odcinki, gdzie nie ma przecież dróg rowerowych, chodniki do jazdy się nie nadają, więc rowerzysta musi włączyć się do ruchu drogowego. - Często jest problem z kierowcami – mówi Kuba, który codziennie przemieszcza się po Trójmieście rowerem. - Nie chodzi tu tylko o ulicę, gdzie nie zwracają na nas uwagi, ale także samych ścieżek rowerowych. Najgorsi są dostawcy pizzy czy kurierzy, którzy traktują to miejsce jako tymczasowy parking – dodaje. - Zawsze mam przy sobie kilka naklejek „karny kutas za chujowe parkowanie” i naklejam je w ramach zemsty w najbardziej widocznym miejscu auta. Dlaczego mamy cierpieć przez czyjąś głupotę?

Z drugiej strony barykady są zmotoryzowani. - Staram się uważać na rowerzystów, bo są to uczestnicy ruchu, jak wszyscy inni – stwierdza pan Robert z Sopotu. - Ale jest z nimi problem natury zauważalności. Ich powierzchnia jest mniejsza nawet od motocyklistów, przez co często po prostu nie widać ich w lusterkach, a to powoduje zagrożenie – kontynuuje. - Oczywiście, to my jesteśmy uważani za tych, którzy są najgorsi, ale to nie jest prawda.

- Oczywiście, to my jesteśmy uważani za tych, którzy są najgorsi, ale to nie jest prawda.
Zagrożeniem też często są rolkarze, dla których ścieżki rowerowe są tak naprawdę jedyną przestrzenią, po której mogą się swobodnie poruszać. – Nic nie mam do osób na rolkach, jeśli poruszają się płynnie – wyjaśnia Tomek, rowerzysta. – Ale najwięcej jest tych, którzy są sparaliżowani, jadą z rozłożonymi szeroko rękami, nigdy nie wiadomo jaki ruch wykonają. Ich też powinno się zatrzymywać, a nie tylko uważać nas za prowodyrów wypadków.

Często zdarza się tez, że sami przechodnie, niczym przysłowiowe święte krowy, stwarzają zagrożenie wchodząc na ścieżki rowerowe. Często są to matki z wózkami dla dzieci lub same dzieci, które pod nieuwagę rodzica wbiegają pod koła rowerzystów. – Ja idę swoją częścią, nie mam kół, więc po co mam chodzić po ścieżce – śmieje się pani Alicja z Wrzeszcza. – Ale to prawda, często sama widzę jak ludzie idą ścieżkami dla rowerów, a to przecież głupota, która drażni cyklistów i powoduje później niepotrzebne nerwy, spięcia czy wypadki.

Niektóre z problemów mogłoby rozwiązać wprowadzenie tzw. „schritttempo”, czyli tempo marszu, które obligowałoby rowerzystów do zachowania ostrożności nie tylko na ulicy, ale także w każdym innym miejscu. - Takie rozwiązania zostały już wprowadzone w niektórych miastach, również w Polsce, ale jest to uzależnione od wielu czynników, dlatego że każda miejscowość czy miasto są i obwarowana szczególną specyfiką dotyczącą na przykład infrastruktury – wyjaśnia nadkom. Marcin Potrykus. - Przy podejmowaniu takiej decyzji należałoby wziąć wiele aspektów pod uwagę w tym analizę bezpieczeństwa oraz opinię społeczeństwa. Nie można w tym zakresie generalizować.

Spójrzmy zatem na najczęstsze wykroczenia, które są popełniane przez użytkowników rowerów. - Najczęstszą przyczyną zatrzymań praw jazdy kierującym pojazdami za popełnione wykroczenia, są czyny popełniane z art. 87 par. 2 kodeksu wykroczeń, czyli jazda pod wpływem alkoholu, 86 par. 3, czyli stwarzanie zagrożenia i 92 par. 3, czyli nie zastosowanie się do prośby o zatrzymanie pojazdu, a o tym na jaki okres również decyduje sąd powszechny – wymienia Potrykus. -  Policja w tym przypadku pełni rolę tylko oskarżyciela publicznego.

Jednak rowerzyści nie są jedynymi, którzy muszą się obawiać o utratę prawa jazdy. Mówi się o tym, żeby wprowadzić przepisy, które będą umożliwiały zabranie prawa jazdy w momencie przekroczenia prędkości. Dla jednych to bardzo dobry pomysł, dla innych absurd. - Odnośnie planowanych zmian przepisów nie można zająć jednoznacznego stanowiska ponieważ są to na tym etapie tylko propozycje i trwają prace w tym zakresie – mówi Potrykus. -  Czy nowelizacja przepisów wpłynie na bezpieczeństwo? Na pewno taki jest zamysł ustawodawcy.

Warto w tym miejscu przywołać sytuację z 2012 roku, kiedy to rowerzysta w Kościerzynie otrzymał mandat za… przekroczenie prędkości. Było to swego rodzaju kuriozum, bo jak jadąc na rowerze możemy wiedzieć z jaką prędkością się poruszamy. W końcu mało kto ma licznik, a poza tym nie ma obowiązku posiadania prędkościomierza. Gdzie jest zatem granica? – Trudno stwierdzić, bo to zależy od bardzo wielu czynników – wyjaśnia Rafał Studziński, specjalista ds. komunikacji rowerowej z Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni. – Masa rowerzysty, roweru, wielkość kół, rodzaj opon, to wszystko wpływa na prędkość. Maksymalna prędkość jaką rowerzysta może osiągnąć korzystając z nieprofesjonalnego sprzętu to od 35 do 50 km/h w zależności od terenu.

W Gdańsku i Gdyni nie ma ograniczeń prędkości dla rowerzystów. Inaczej jest w Sopocie, gdzie można się poruszać jedynie 10 km/h. – A w Kamiennym Potoku chyba jest nawet ograniczenie do 5 km/h, to jakiś absurd – dodaje Studziński. – Przecież nie każdy rowerzysta potrafi jechać z taką prędkością, to wcale nie jest łatwe. Poza tym jest to niemal tempo szybkiego marszu, a rower ma nam służyć do szybszego poruszania się po mieście.

Wiadomo, inna sytuacja jest na chodnikach, gdzie pieszy jest uprzywilejowany i to rowerzysta musi się dostosować. Ale zdaniem Rafała Studzińskiego wiele przewinień jest podyktowanych faktem, że ludzie nie znają przepisów ruchu drogowego lub po prostu boją się poruszania po ulicach. – Dlatego też planujemy w Gdyni szkolenia dla przynajmniej stu osób z zakresu wiedzy ruchu drogowego oraz jazdy z instruktorem – mówi. – To wszystko ma na celu poprawienie jakości życia wszystkich uczestników ruchu.

Ile osób, tyle opinii. Zarówno w kwestii rowerów, jak i samochodów. Każdy będzie bronił swojego stanowiska. Ale znając naszą polską naturę trzeba mieć na uwadze, że nigdy – nawet już przyklepanej ustawy – nie przyjmiemy jako coś, z czym musimy żyć, tylko będziemy szukać wszelkich możliwych opcji do jej obejścia. Rowerzyści chyba mogą być jednak najspokojniejszymi osobami, bo powstaje dla nich coraz więcej ścieżek, po których mogą się spokojnie poruszać w miejskiej przestrzeni.

Patryk Gochniewski